1500

Wydarzenia w Polsce

• 31 marca – poświęcono Sanktuarium Maryjne w Gietrzwałdzie.
• maj – syn chański Achmet wraz z 5 tys. ludzi spalił Włodzimierz
• 10 czerwca – Tatarzy rozpoczęli oblężenie Bełza, którego obrońcom udało się odeprzeć atak
• czerwiec – Tatarzy spalili Kraśnik, Turobin, Boiska koło Urzędowa, okolice Lublina i Chełma
• wrzesień – ponowne złupienie przez Tatarów okolic Chełma, Leżajska, Łańcuta, okolice Sandomierza, Opatowa, Radomia, Czerska.
• 14 września – król Jan Olbracht z zaciężnymi wyruszył z Krakowa
• 22 września – jedna z przyjętych dat (obok 1522^[1]) zawieszenia dzwonu Tuba Dei w katedrze św. Janów w Toruniu^[2]
• październik – w Sandomierzu obradował sejm^[3].
• październik – Tatarzy złupili okolice Brześcia i Kamieniec Litewski
• Początek budowy kościoła parafialnego pw. św. Michała Archanioła w Binarowej (jednonawowy, konstrukcji zrębowej; wyjątkowo cenne malowidła z XVI–XVII w., gotyckie rzeźby z XIV wieku, w 2003 roku wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości).

Wydarzenia na świecie

• 26 stycznia – Hiszpan Vicente Yáñez Pinzón jako pierwszy Europejczyk dotarł do Brazylii.
• 5 lutego – książę Mediolanu Ludovico Sforza, obalony rok wcześniej przez króla Francji Ludwika XII, powrócił na 2 miesiące do władzy.
• 11 lutego – przeważające oddziały króla duńskiego Jana II Oldenburga oraz jego brata księcia Fryderyka Holsztyńskiego zaatakowały chłopską republikę Dithmarschen.
• 17 lutego – chłopi z Dithmarschen pokonali przeważające siły duńskiego króla Jana II Oldenburga w bitwie pod Hemmingstedt.
• 9 marca – Pedro Álvares Cabral wypłynął z Portugalii do Indii na czele wyprawy złożonej z 13 okrętów.
• 11 marca – król Czech Władysław II Jagiellończyk nadał przywileje szlachcie, m.in.: zgodził się na kodyfikację prawa (tzw. Konstytucję Władysławowską), która ustanawiała trzy izby sejmowe: magnacką, szlachecką i mieszczańską.
• 8 kwietnia – wojny włoskie: zwycięstwo Francuzów nad wojskami Księstwa Mediolanu dowodzonymi przez księcia Ludwika Sforzę w bitwie pod Novarą.
• 10 kwietnia – Francuzi po ponownym opanowaniu Księstwa Mediolanu wzięli do niewoli księcia Ludwika Sforzę.
• 22 kwietnia – portugalski żeglarz Pedro Álvares Cabral odkrył wybrzeża Brazylii.
• 29 maja – płynący do Indii portugalski żeglarz, konkwistador i odkrywca Bartolomeu Dias utonął, gdy jego okręt uległ zniszczeniu podczas burzy w pobliżu odkrytego wcześniej przez siebie Przylądka Dobrej Nadziei.
• 14 lipca – wojska moskiewskie wygrały bitwę nad Wiedroszą koło Smoleńska z wojskami litewskimi Konstantego Ostrogskiego.
• 10 sierpnia – portugalski żeglarz Diogo Diaz odkrył Madagaskar.
• 6 listopada – przebywający w Rzymie Mikołaj Kopernik obserwował zaćmienie Księżyca.
• 11 listopada – król Francji Ludwik XII i król Hiszpanii Ferdynand II zawarli układ w Grenadzie na mocy którego dokonali rozbioru Królestwa Neapolu.
• 25 listopada – Krzysztof Kolumb powrócił z trzeciej wyprawy do Nowego Świata.

• Mikołaj Kopernik odbył praktykę prawniczą w kancelarii papieskiej w Rzymie. Wygłosił publiczny wykład z zakresu matematyki.
• Wybuchła wojna pomiędzy Wielkim Księstwem Moskiewskim a Wielkim Księstwem Litewskim.
• Wyprawa Ludwika XII przeciwko Mediolanowi.
• Hiszpański żeglarz Vicente Yáñez Pinzón odkrył ujście Amazonki.
• Papież Aleksander VI ogłosił krucjatę przeciwko Turkom.
• Jacob Nufer wykonał pierwsze cesarskie cięcie w Szwajcarii.
• Populacja Europy wynosiła około 60 milionów (według Jackson J. Spielvogel).

Urodzili się

• 6 stycznia – Jan z Ávila, święty katolicki, kapłan (zm. 1569)
• 22 lutego – Rodolfo Pio di Carpi, kardynał (zm. 1564)
• 24 lutego – Karol V Habsburg, cesarz rzymsko-niemiecki (zm. 1558)
• 3 marca – Reginald Pole, kardynał (zm. 1558)
• 17 maja – Stanisław mazowiecki, książę mazowiecki (zm. 1524)
• 17 maja – Fryderyk II Gonzaga, markiz Montferratu (zm. 1540)
• 13 czerwca – Ernest Bawarski, biskup, pan Kłodzka (zm. 1560)
• 17 października – Alfons de Orozco, hiszpański augustianin, święty katolicki (zm. 1591)
• 3 listopada – Benvenuto Cellini, złotnik, pisarz i medalier florencki (zm. 1571)

• data dzienna nieznana:
  • Hieronim Chodkiewicz, kasztelan wileński, starosta generalny żmudzki (zm. 1561)
  • Bartolomeo Eustachi, anatom (zm. 1574)
  • Georg Hohermuth, konkwistador, gubernator Wenezueli (zm. 1540)
  • Alonso Mudarra, kanonik, wirtuoz vihueli (zm. 1580)
  • Francisco de Orellana, odkrywca i konkwistador, gubernator Nowej Andaluzji. (zm. 1549)
  • Mem de Sá, gubernator generalny Brazylii (zm. 1572)
  • Martim Afonso de Sousa, podróżniki, gubernator Goa, generalny kapitan Brazylii, założyciel miasta São Paulo (zm. 1571)
  • Tielman Susato – kompozytor, instrumentalista i wydawca muzyczny (zm. 1561)

Zmarli

• 29 maja – Bartolomeu Dias, żeglarz portugalski (ur. ok. 1450)
• 19 czerwca – Edmund Tudor, książę Somerset (ur. 1499)
• 19 lipca – Michał da Paz, książę Portugalii i Asturii (ur. 1498)
• 30 września – Wiktoryn z Podiebradów, hrabia kłodzki (ur. 1443)
• 10 listopada – Andre d’Espinay, francuski duchowny i polityk (ur. 1451)
• 21 października – Go-Tsuchimikado, cesarz Japonii (ur. 1442)

• data dzienna nieznana:
  • Gaston II de Foix-Candale, hrabia na Candale (ur. ?)
  • Maciej z Kunvaldu, husyta (ur. ok. 1440)
  • Jakub Lubbe, kronikarz gdański (ur. 1430)

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Domasłowski: Wyposażenie wnętrza. W: Marian Biskup (red.): Bazylika katedralna Świętych Janów w Toruniu. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2003. ISBN 83-87639-59-1.
• Alicja Sumowska, Marcin Sumowski. Toruński dzwon Tuba Dei ulany dnia 27 września 1522 roku. Nowa datacja w świetle źródeł pisanych. „Zapiski Historyczne”. 88, 2023. 

Zobacz multimedia związane z tematem: 1500