23 Chełmski Oddział WOP

23 Oddział WOP

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1957
Rozformowanie	1976
Nazwa wyróżniająca	Chełmski
Tradycje
Rodowód	23 Brygada WOP
Organizacja
Numer	JW 1062
Kryptonim	Regata
Dyslokacja	Chełm ul. Lubelska (1)31
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza
Podległość	Dowództwu WOP

23 Chełmski Oddział WOP – jeden z oddziałów w strukturze organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W 1957 na bazie Grupy Manewrowej i Samodzielnego Oddziału Zwiadowczego sformowano 23 Oddział WOP^[a]. Sztab i sekcję polityczną sformowano w oddziale dopiero w 1958^[b].
Zgodnie z etatem czasu „P” nr 354/7, na dzień 1 sierpnia 1957 Oddział liczył 369 żołnierzy, a etat czasu „W” nr 0354/15 przewidywał 704 żołnierzy^[1].

W 1959 nadano 23 Oddziałowi nazwę: 23 Chełmski Oddział WOP^[c]. W 1961 dowództwo posiadało kryptonim Regata.
W 1962 wprowadzono nowy plan mobilizacyjny PM–62. Zakładał on na wypadek wojny znaczne rozwiniecie jednostki. Zgodnie z etatem czasu „P”, na dzień 1 lipca 1965 Oddział liczył 391 żołnierzy, a etat czasu „W” przewidywał 1747 żołnierzy^[2]. W ramach zadań mobilizacyjnych oddział rozformowywał Graniczną Placówkę Kontrolną Terespol^[2]

Do 1 grudnia 1968 przeformowano 23 Chełmski Oddział WOP z etatu 354/25 na etat 33/15 o stanie osobowym 665 wojskowych i 18 pracowników cywilnych^[d].

Struktura organizacyjna

• dowództwo, sztab i pododdziały dowodzenia^[3].
• dwie kompanie piechoty
• placówki WOP: Terespol, Włodawa, Dorohusk, Strzyżów, Dołhobyczów i Hrebenne
• graniczna placówka kontrolna (GPK): Dorohusk (kolejowa)

Struktura na dzień 31.12.1959

• 1 placówka WOP Hrebenne
• 2 placówka WOP Dołhobyczów
• 3 placówka WOP Strzyżów
• 4 placówka WOP Dorohusk
• 5 placówka WOP Włodawa
• 6 placówka WOP Sławatycze
• 7 placówka WOP Terespol
• 8 placówka WOP Janów Podlaski

Struktura batalionu i numeracja strażnic na dzień 1.01.1964.

• 1 placówka WOP nr 1 Hrebenne
  • przejście graniczne ruchu uproszczonego Hrebenne
• 2 placówka WOP nr 2 Dołhobyczów
  • przejście graniczne ruchu uproszczonego Dołhobyczów
• 3 placówka WOP nr 3 Hrubieszów
  • przejście graniczne ruchu uproszczonego Zosin
• 4 placówka WOP nr 4 Dorohusk
  • przejście graniczne ruchu uproszczonego Okop
• 5 placówka WOP nr 5 Włodawa
  • przejście graniczne ruchu uproszczonego Włodawa
• 6 placówka WOP nr 6 Sławatycze
• 7 placówka WOP nr 7 Terespol
• 8 placówka WOP nr 8 Janów Podlaski
• GPK kolejowa Dorohusk

Sztandar oddziału

W 1964 społeczeństwo Chełma ufundowało oddziałowi sztandar. Wręczenia dokonał 17.05.1964 przewodniczący WRN Lublin Paweł Dąbek^[3].

Dowódcy oddziału

• płk Piotr Rogucki
• płk Eugeniusz Gumbarzewicz
• płk Kazimierz Zakrawacz

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Grzegorz Goryński. Plany mobilizacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza okresu zimnej wojny – zadania na rzecz MON. „Biuletyn Historyczny Muzeum Marynarki Wojennej”. 36/2021, 2021. Gdynia: Muzeum Marynarki Wojennej. ISSN 0137-5539. 
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe, 1974.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Archiwum Straży Granicznej, zespół archiwalny DWOP, sygn. 1842/11, Historia Chełmskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1955. Chełm 1956