Cydninae

Cydninae
G. J. Billberg, 1820
Okres istnienia: eocen–dziś
PreꞒ
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Q
56/0
56/0
Ilustracja
Cydnus aterrimus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

uskrzydlone

Rząd

pluskwiaki

Podrząd

pluskwiaki różnoskrzydłe

Infrarząd

Pentatomomorpha

Nadrodzina

tarczówki

Rodzina

ziemikowate

Podrodzina

Cydninae

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Microporus thoreyi
Macroscytus brunneus
Byrsinus flavicornis
Microporus nigrita
Geocnethus plagiatus
Pangaeus bilineatus

Cydninae – podrodzina pluskwiaków z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny ziemikowatych. Obejmuje ponad 550 opisanych gatunków. Są kosmopolityczne. Zamieszkują glebę, ściółkę i detryrus.

Morfologia

Pluskwiaki o owalnym w zarysie ciele długości między 2 a 20 mm[1] (u gatunków występujących w Polsce od 2,5 do 13 mm[2][3]). Ubarwione są czarno, czarnobrązowo lub brązowo, bez jaśniejszych wzorów czy plam i tylko rzadko z metalicznym połyskiem koloru niebieskiego lub fioletowego[2]. Głowa jest trochę rozpłaszczona[1], na krawędziach zaopatrzona w długie, osadzone w porach szczecinki, a czasem także krótkie, czarne lub ciemnobrązowe kolce. Krótka szczecinka rośnie również w wierzchołkowej części oka złożonego[2][3]. Wzdłuż brzegów bocznych przedplecza również biegnie rządek osadzonych w porach szczecinek, które osiągają większą długość niż te na głowie[1][2][3]. Tylna para skrzydeł ma żyłkę medialną pozbawioną ostrogi lub płatka wchodzącego w komórkę radialną[1]. Odnóża przedniej pary są grzebne; mają spłaszczone, rozszerzone ku szczytowi, uzbrojone w liczne i grube kolce golenie[1][2]; ich stopy osadzone są w odsiebnych końcach goleni[1]. Wszystkie człony stóp wszystkich par odnóży są jednakowej grubości[1][2]. Odwłok ma parzyste trichobotria; te na sternicie trzecim umieszczone są z boku lub trochę z przodu przetchlinki, natomiast na kolejnych sternitach są umieszczone coraz bardziej z tyłu, aż wreszcie na siódmym, a często już na szóstym sternicie leżą poprzecznie za przetchlinką[1][2].

Biologia i występowanie

Owady głównie podziemne (geofilne), zasiedlające na stałe górną warstwę gleby lub się w niej zakopujące i tam ssące soki z korzeni i nasadowych części roślin[3][2]. Część bytuje jednak w ściółce, martwej materii organicznej i szczątkach roślinnych, gdzie żeruje na nasionach[2].

Podrodzina kosmopolityczna, najliczniej reprezentowana w strefie tropikalnej i subtropikalnej[1]. W Polsce występują trzy gatunki: ziemik włochatobrzuchy, ziemik brunatny i ziemik tarczyca[3][2] (zobacz też: ziemikowate Polski).

Taksonomia

Podrodzina ta obejmuje większość zieminkowatych[1][2]. W zapisie kopalnym znana jest od eocenu[4]. Opisano ponad 550 gatunków należących do niej gatunków[2], zgrupowanych w 65 rodzajach i 2 plemionach[5]:

  • plemię: Cydnini Billberg, 1820
    • Blaena Walker, 1868
    • Blaenocoris J.A. Lis, 1997
    • Centrostephus Horváth, 1919
    • Chilocoris Mayr, 1865
    • Cydnotomus Lis, 2000
    • Cydnus Fabricius, 1803
    • Nishadana Distant, 1899
    • Nishocoris Lis, 1997
    • Parachilocoris Horváth, 1919
    • Paranishadana Lis, 1997
    • Peltoxys Signoret, 1880
    • Pullneya Horváth, 1919
  • plemię: Geotomini Wagner, 1963
    • Adrisa Amyot & Audinet-Serville, 1843
    • Aethoscytus Lis, 1994
    • Aethus Dallas, 1851
    • Afraethus Linnavuori, 1977
    • Afroscytus Lis, 1997
    • Alonipes Signoret, 1881
    • Byrsinocoris Montandon, 1900
    • Byrsinus Fieber, 1860
    • Choerocydnus White, 1841
    • Coleocydnus Lis, 1994
    • Cydnochoerus Lis, 1996
    • Cyrtomenus Amyot & Audinet-Serville, 1843
    • Dallasiellus Berg, 1901
    • Dearcla Signoret, 1883
    • Ectinopus Dallas, 1851
    • Endotylus Horváth, 1919
    • Eulonips Lis, 1996
    • Fromundiellus Lis, 1994
    • Fromundus Distant, 1901
    • Gampsotes Signoret, 1881
    • Geocnethus Horváth, 1919
    • Geopeltus Lis, 1990
    • Geotomus Mulsant & Rey, 1866
    • Hemixesta Bergroth, 1911
    • Hiverus Amyot & Serville, 1843
    • Katakadia Distant, 1899
    • Lactistes Schiodte, 1848
    • Macroscytus Fieber, 1860
    • Megacydnus Linnavuori, 1993
    • Melanaethus Uhler, 1876
    • Mesocricus Horváth, 1884
    • Microporus Uhler, 1872
    • Microscytus Lis, 1993
    • Onalips Signoret, 1881
    • Pangaeus Stål, 1862
    • Paraethus Lis, 1994
    • Peltoscytus Lis, 1993
    • Peribyssus Puton, 1888
    • Plonisa Signoret, 1881
    • Prokne Linnavuori, 1993
    • Prolactistes Lis, 2001
    • Prolobodes Amyot & Serville, 1843
    • Pseudonalips Froeschner, 1960
    • Pseudoscoparipes Lis, 1990
    • Raunoloma Lis, 1999
    • Rhytidoporus Uhler, 1877
    • Scoparipes Signoret, 1879
    • Scoparipoides Lis, 1990
    • Shansia Esaki & Ishihara, 1951
    • Shillukia Linnavuori, 1977
    • Teabooma Distant, 1914
    • Tominotus Mulsant & Rey, 1866
  • plemię: incertae sedis
    • Cydnopsis Heer, 1853
    • Paleofroeschnerius Schaefer 1986[4]

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j Randall T. Schuh, James Alexander Slater: True bugs of the world (Hemiptera:Heteroptera): classification and natural history. Cornell University Press, 1995, s. 220-225. ISBN 0-8014-2066-0. (ang.).
  2. a b c d e f g h i j k l Jerzy A. Lis, Barbara Lis, Dariusz J. Ziaja: Heteroptera Poloniae 2: Pentatomoidea 1: Acanthosmatidae, Cydnidae, Plataspidae, Scutelleridae, Thyreocoridae. Bytom: Zakład Poligraficzno-Wydawniczy "Plik", 2012.
  3. a b c d e Jerzy A. Lis: Klucze do oznaczania owadów Polski. T. XVIII: Pluskwiaki różnoskrzydłe - Heteroptera. Cz. zeszyt 12: Plataspidae, Thyreocoridae, Cydnidae. Toruń: Oficyna Wydawnicza Turpress, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1997. ISBN 83-86781-42-4.
  4. a b C.W. Schaefer. Taxonomic names, in A new burrower bug (Heteroptera: Cydnidae) from the Paleocene/Eocene of Tennessee. „Journal of the New York Entomological Society”. 94, s. 296-300, 1986. 
  5. subfamily Cydninae Billberg, 1820. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2019-07-24].
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • identyfikator iNaturalist: 464867
  • ITIS: 717523
  • NCBI: 468219
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 332459