Deklaracja jałtańska w sprawie Polski
 | Ten artykuł od 2011-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Deklaracja jałtańska w sprawie Polski – deklaracja przywódców tzw. Wielkiej trójki dotycząca losów powojennej Polski mająca miejsce w czasie konferencji w Jałcie.
W czasie konferencji w dniach od 4 do 11 lutego 1945 roku przywódcy tzw. wielkiej trójki: Winston Churchill, Franklin Delano Roosevelt i Józef Stalin podjęli decyzję o powojennym losie Polski. Polska miała być państwem niepodległym, silnym i demokratycznym. Ustalono też zasady utworzenia takiego rządu, który uzyska poparcie trzech głównych mocarstw. W jego skład mieli wejść przywódcy z terenu kraju i z zagranicy. Powołana została też międzynarodowa komisja, której zadaniem miało być zreorganizowanie dotychczas działającego rządu tymczasowego. Powołany nowy Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej zobowiązany został do przeprowadzenia wolnych wyborów opartych na głosowaniu powszechnym i tajnym, w których uczestniczyć mieli kandydaci ze wszystkich partii demokratycznych. Po powstaniu Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej mocarstwa zobowiązały się nawiązać z nim stosunki dyplomatyczne i wymienić ambasadorów. W deklaracji przywódcy mocarstw uznali również, że wschodnia granica Polski oparta zostanie na tzw. linii Curzona a na zachodzie i północy otrzyma znaczne przyrosty terytorialne kosztem Niemiec[1].
Określenie Zdrada jałtańska używane było przez środowiska emigracyjne, niepodległościowe, a następnie prawicowe w odniesieniu do ustępstw zachodnich aliantów na rzecz ZSRR kosztem Polski dokonanych bez wiedzy Polaków na konferencji teherańskiej (zmiana granicy wschodniej – linia Curzona), jałtańskiej (radziecka strefa wpływów) i poczdamskiej (kompensacja zmiany granic). Ustalenia konferencji teherańskiej zostały zatajone przed Rządem londyńskim. Sprawa wyszła po konferencji jałtańskiej i od niej wzięła nazwę. Pojęcie jest rozciągane na podobne działania aliantów np. bierność sojuszników w 1939 roku (dziwna wojna) czy oddanie Czechosłowacji w 1938 roku (układ monachijski)[potrzebny przypis].
Przypisy
- ↑ Leksykon historii Polski po II wojnie światowej 1944-1997 2003 ↓, s. 33,.
Bibliografia
- Praca zbiorowa: Leksykon historii Polski po II wojnie światowej 1944-1997. Warszawa: 2003.
- p
- d
- e
Zimna wojna
- Kategoria Zimna wojna
