Dywizjon 305

305 Dywizjon Bombowy
Ziemi Wielkopolskiej i Lidzkiej
im. Marszałka Józefa Piłsudskiego
No.305 Polish Bomber Squadron
Ilustracja
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1 września 1940
RAF Bramcote[1]

Rozformowanie

6 stycznia 1947
RAF Faldingworth

Tradycje
Święto

25 kwietnia[2]

Działania zbrojne
ofensywa przez kanał La Manche,
ofensywa "Millennium",
Bitwa o Ruhrę, Bitwa o Hamburg,
Operacja Overlord, Bitwa Normandzka
Organizacja
Numer

SM[1]

Rodzaj sił zbrojnych

Polskie Siły Powietrzne

Formacja

Royal Air Force

Rodzaj wojsk

wojska lotnicze

Multimedia w Wikimedia Commons

305 Dywizjon Bombowy „Ziemi Wielkopolskiej i Lidzkiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego" (ang. No.305 Polish Bomber Squadron) – eskadra lotnictwa bombowego i myśliwsko-bombowego Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.

Strona z Dziennika Pokładowego Dywizjonu 305

Historia

Formowanie Dywizjonu

Formowanie czwartego z polskich eskadr bombowych, Dywizjonu 305, rozpoczęło się 29 sierpnia 1940 w bazie RAF Bramcote. Dywizjon początkowo był wyposażony w lekkie bombowce Fairey Battle, ale od listopada 1940 został przezbrojony w dwusilnikowe ciężkie bombowce Vickers Wellington wraz z przeniesieniem do bazy RAF Syerston, razem z Dywizjonem 304. Prowadzono tam intensywne szkolenia, uzupełniając etaty personelu. W dniu 27 stycznia oba dywizjony były wizytowane przez parę królewską[3].

W grupie RAF Bomber Command

Gotowość operacyjną dywizjon uzyskał w dniu 24 kwietnia 1941. Jego pierwszą misją było bombardowanie zbiorników z paliwem w Rotterdamie w nocy z 25 na 26 kwietnia 1941. Za uzyskanie znaczących rezultatów bombardowania oba dywizjony (również 304) otrzymały telegram gratulacyjny od Dowódcy 1 Grupy Bombowej (RAF Bomber Command). Dzień 25 kwietnia stał się świętem dywizjonu[4].

W następnych tygodniach dywizjon dołączył do grupy nocnego bombardowania miast niemieckich oraz wyposażenia niemieckiego w portach francuskich. W dniu 11 czerwca dywizjon miał wizytację dowódcy Bomber Command, następnego dnia wizytę złożyli Jego Królewska Mość, Książę Kentu. W 1941 oraz 1942 kontynuowano bombardowania. W nocy z 30 na 31 maja 1942 13 załóg dywizjonu wzięło udział w pierwszym nalocie dywanowym RAF 1000 samolotów na Kolonię (operacja Millennium). W sierpniu 1942 głównym zadaniem dywizjonu było minowanie portów francuskich wykorzystywanych przez niemieckie okręty wojenne. W następnych miesiącach kontynuowano te zadania oraz dalej bombardowano miasta Essen, zagłębia Ruhry (zakłady Kruppa) oraz włoski Turyn. Ostatnim lotem operacyjnym w Grupie Bombowej było bombardowanie Hamburga nocą z 2 na 3 sierpnia 1943. Dywizjon odnotował w tym okresie znaczące straty w załogach i sprzęcie[3].

W dniu 20 lipca 1941 dywizjon przeniesiono do bazy RAF Lindholme, gdzie stacjonował również Dywizjon 304. Stamtąd, a następnie od sierpnia 1942 z bazy RAF Hemswell kontynuowano operacje bombardowania celów w Niemczech, notując też poważne straty własne w załogach i samolotach. Było to jednym z powodów decyzji wyłączenia dywizjonu z Grupy Bombowej i podporządkowania go do nowejDrugiej Grupy Sił Taktycznych(inne języki) (2TAF). Ostatnim lotem operacyjnym w Grupie Bombowej było bombardowanie Hamburga nocą z 2 na 3 sierpnia 1943[3].

W Grupie Sił Taktycznych

Celem Drugiej Grupy Sił Taktycznych (TAF) było skoncentrowanie ataków na kontynencie na cele strategiczne nieprzyjaciela: mosty, magazyny, dworce, pociągi i linie kolejowe. Dywizjon do tych zadań otrzymał 5 września 1943 na krótko amerykańskie bombowce B-25 Mitchell, a następnie samoloty myśliwsko-bombowe De Havilland Mosquito, używane już przez dywizjon do końca wojny. Dywizjon musiał się zmienić z jednostki bombowej na jednostkę myśliwsko-bombową, szturmową. Po przeszkoleniu dywizjon uzyskał gotowość bojową 25 lutego 1944[3].

Operując intensywnie nad kontynentem, dywizjon wziął udział w D-Day, bombardując tereny przed lądowaniem wojsk sprzymierzonych oraz cele strategiczne we Francji. W sierpniu 1944 zniszczono między innymi, 13 000 000 litrów niemieckiego paliwa przechowywanego w pobliżu Nancy we Francji. Od listopada 1944, dywizjon stacjonował na lotniskach na kontynencie: we Francji, Holandii oraz w Niemczech. Ostatnią akcję bojową dywizjon wykonał w nocy z 25 na 26 kwietnia 1945, cztery lata po swojej pierwszej akcji[4].

Rozformowanie dywizjonu

Po zakończeniu działań wojennych stacjonował w Niemczech jako część sił okupacyjnych. Od 15 października 1946 roku powrócił do Anglii do bazy RAF Faldingworth, gdzie 25 listopada 1946 zdał samoloty. Dnia 6 stycznia 1947 został rozformowany[3].

Odznaka

Odznaka Dywizjonu zatwierdzona Dz. Rozk. NW nr 3, poz. 31 z 2 lipca 1943 roku. Na tle skrzydła husarskiego skierowanego w prawą stronę wpisane inicjały JP przedzielone złotą buławą marszałkowską. W dolnej części, po prawej stronie wkomponowane ćwiartki szachownicy i lotniczego koła RAF, wykonane z barwnej emalii. Na piórach w dolnej części skrzydła wpisany pionowo złoty numer dywizjonu 305. Trzyczęściowa - wykonana w srebrze, numer i buława nakładane. Wymiary: 50 x 22 mm[5].

Dowódcy

Bolesław Orliński (po prawej)
Dowódcy Dywizjonu 305
Stopień
RAF 		Stopień
PSP 		Imię i nazwisko Od dnia Informacje
Doradca brytyjski
W/Cdr James.K.M. Drysdale 29 sierpnia 1940 zginął w operacji nalotu na Hawr z 15 na 16 września 1941
Dowódcy polscy[6]
W/Cdr ppłk pil. Jan Jankowski 29 sierpnia 1940
S/Ldr mjr pil. Bohdan Kleczyński 29 marca 1941
W/Cdr mjr pil. Robert Beill 8 sierpnia 1941
S/Ldr mjr pil. Kazimierz Śniegula 21 czerwca 1942 W/Cdr od 6 lipca 1942
W/Cdr mjr pil. Tadeusz Czołowski 17 stycznia 1943
W/Cdr kpt. pil. Kazimierz Konopasek 28 lipca 1943
W/Cdr mjr pil. Bolesław Orliński 1 sierpnia 1944
W/Cdr mjr. pil. Stanisław Grodzicki 1 lutego 1945 zginął w wypadku samolotu transportowego 13 lutego 1946
W/Cdr mjr pil. Ryszard Referowski 14 lutego 1946 do rozformowania dywizjonu 6 stycznia 1947

Personel dywizjonu

W wykazie figurują oficerowie i podoficerowie Dywizjonu 305, których biogramy przez wzgląd na ich zasługi są zamieszczone w Wikipedii.

Lotniska

Samoloty Mosquito 305 Dywizjonu na lotnisku Epinoy we Francji w 1945 roku
Bazy lotnicze Dywizjonu 305
Baza lotnicza Użytkowana od
RAF Bramcote 29 sierpnia 1940
RAF Syerston 26 listopada 1940
RAF Lindholme 20 lipca 1941
RAF Hemswell 23 lipca 1942
RAF Ingham 23 czerwca 1943
RAF Swanton Morley 3 września 1943
RAF Lasham 18 listopada 1943
RAF Blackbushe 30 października 1944
ALG[i] A-75 Épinoy, Francja 19 listopada 1944
ALG B-80 Volkel, Holandia 30 lipca 1945
ALG B-77 Gilze en Rijen, Holandia 7 września 1945
ALG B-58 Melsbroek(inne języki), Belgia 24 października 1945
ALG B-119 Wahn, Niemcy 12 marca 1946
RAF Faldingworth 15 października 1946[ii]
  1. ↑ Advanced Landing Ground(inne języki) - wyremontowane lotniska na terenach zdobytych przez Aliantów na froncie zachodnim w czasie IIWŚ
  2. ↑ do rozformowania dywizjonu 6 stycznia 1947

Samoloty na wyposażeniu

Samoloty na wyposażeniu Dywizjonu 305
Typ samolotu [i] Użytkowany od
Fairey Battle I[ii] 1 września 1940
Vickers Wellington IC[iii] 22 listopada 1940
Vickers Wellington II[iv] 2 sierpnia 1941
Vickers Wellington IV[v] 18 sierpnia 1942
Vickers Wellington X[vi] 15 maja 1943
North American B-25 Mitchell II[vii] od 5 września 1943
De Havilland Mosquito FB VI[viii] od 4 grudnia 1943
  1. ↑ Oznaczenia przydzielonych samolotów:
  2. ↑ m.in.: K7632-P, K9399-R ,K9417-Q, L4963-N, L5041-F, L5050-M, L5052-O, L5056-J, L5059-L, L5064-E, L5160-H, L5315-B, L5352-K, L5476-D, L5563-G;
  3. ↑ wiosną 1941 m.in.: R1016-A, R1017-K, R1019-L, R1214-N, R1228-E, R1322-F, R1592-R, R1696-P, R1697-J, W5721-H, W5722-N, W5723, W5726-Q;
    w lipcu 1941 m.in.: R1213-D, R1667-J, R1672-G, T2960-O, X9664-K, X9683-P
  4. ↑ m.in.: W5420-D, W5463-E, W5519-K, W5526-J, W5533-T, W5557-G, W5563-Q, W5567-M, W5573-O, W5579-L, W5590-A, W5591-B, W5592-N, W5593-P;
    od początku 1942 m.in.: W5370-V, Z8339-N, Z8343-S, Z8372-Q, Z8399-Z, Z8406-G, Z8425-K, Z8438-B, Z8501-M, Z8581-W, Z8596-A, Z8597-C, Z8599-R, Z8601-M, Z8645-Q;
  5. ↑ m.in.: R1520-W, R1525-S, R1530-A, Z1216-S, Z2145-D, Z1248-K, Z1260-B, Z2172-N, Z1273-P, Z1278-F, Z1279-O, Z1281-K, Z1340-L, Z1378-G, Z1384-R, Z1389-C, Z1390-J, Z1400-K, Z1401-O, Z1403-A, Z1415-N, Z1476-F, Z1480-N, Z1481-D, Z1490-T, Z1496-S;
  6. ↑ m.in.: HE148-T, HE345-K, HE347-F, HE705-A, HF463-A, HF490-O, HF491-L, HF492-M, HF495-B, HF594-J, HZ467-C, LN390-U, LN391-P, LP356-G, LP452-J, MF372-E, MS495, NA986-D, NB467-C, NB689-H;
  7. ↑ m.in.: B-25C: FL182-P, FL192-L, FL201-B, FL686-O, FL691-A; B-25D: FV911-S, FV913-C, FV923-E, FV937-K, FV941-D, FV948-Q, FV976-R;
  8. ↑ w początkowym okresie m.in.: HX980-O, LR261-G, LR262-Q, LR295-D, LR298-K, LR300-N, LR303-A, LR313-B, LR328-C, LR338-E, LR365-J, NS823-H, NS824-Z, NS846-B, NS888-M, NS927-C, NT145-Z;
    na początku 1945 roku: HR202-A, HR346-K, HX909-L, NS844-N, NS887-O, NT175-E, NT193-F, NT227-M, NT233-X, NT234-E, NT236-P, PZ232-O, PZ335-D, PZ357-W, PZ374-H, PZ383-U, PZ389-C, PZ391-D, PZ401-B, RS559-L, SZ978-H, SZ982-T;

Podsumowanie wysiłku bojowego dywizjonu

W okresie 19 lipca 1940 - 8 maja 1945.

Operacje bojowe w Bomber Command
Rok 1940 1941 1942 1943 1944 1945 Razem
samolotozadań - 284 587 246 - - 1 117
godzin lotu - 1 479,5 3 273,5 1 304 - - 6 057
Operacje bojowe w Tactical Air Force
Rok 1940 1941 1942 1943 1944 1945 Razem
samolotozadań - - - 15 1 636 813 2 464
godzin lotu - - - 33 4 295 2 441 6 769
Łącznie operacje dywizjonu 305
Rok 1940 1941 1942 1943 1944 1945 Razem
samolotozadań - 284 587 261 1 636 813 3 581
godzin lotu - 1 479,5 3 273,5 1 337 4 295 2 441 12 826

Straty personalne i samolotów

Straty lotników i samolotów Dywizjonu 305
Rok 1940 1941 1942 1943 1944 1945 Razem
polegli w akcji - 58[i] 56 31 39[ii] 11[iii] 195
w niewoli, zaginieni - 15 17 3 0 1[iv] 36
utracone maszyny - 14 16 7 20 6 63
  1. ↑ w tym 6 lotników brytyjskich
  2. ↑ w tym 13 lotników brytyjskich
  3. ↑ w tym 7 lotników brytyjskich
  4. ↑ lotnik brytyjski
  • Dane ustalone na podstawie [7][8].

Upamiętnienie

Przypisy

  1. ↑ a b Król 1982 ↓, s. 214.
  2. ↑ Koliński 1978 ↓, s. 177.
  3. ↑ a b c d e Mroczkowski i Olejko 2011 ↓, s. 263.
  4. ↑ a b Król 1982 ↓.
  5. ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 531.
  6. ↑ Jaśkiewicz 2013 ↓, s. 270.
  7. ↑ WojciechW. Zmyślony WojciechW., 305 Dywizjon Bombowy "Ziemi Wielkopolskiej" [online], www.polishairforce.pl [dostęp 2019-11-12] .
  8. ↑ Bieniecki 2007 ↓.
  9. ↑ Dz.Urz.MON z 2018 poz. 25

Bibliografia

  • Izydor Koliński: Regularne jednostki Wojska Polskiego (lotnictwo). Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek lotniczych. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. T. 9. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
  • Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06745-7.
  • Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007.
  • KrzysztofK. Mroczkowski KrzysztofK., AndrzejA. Olejko AndrzejA., Nocnych Lotów Świadectwa, Acta Aeronautica, Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, 2011, ISBN 978-83-931259-1-3 .

Linki zewnętrzne

  • Personel Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii 1940-1947
  • p
  • d
  • e