Fosforan wapnia
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | Ca3(PO4)2 | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa | 310,18 g/mol | ||||||||||||||||||||
Wygląd | biały lub prawie biały proszek[1] | ||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||
Numer CAS | 7758-87-4 | ||||||||||||||||||||
PubChem | 24456 | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||
Inne aniony | fosforan sodu, fosforan tributylu | ||||||||||||||||||||
Inne kationy | siarczan wapnia, węglan wapnia, chlorek wapnia, azotan wapnia | ||||||||||||||||||||
Pochodne | wodorofosforan wapnia, diwodorofosforan wapnia, pirofosforan wapnia | ||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||
ATC | A12 AA01 |
| Ten artykuł od 2012-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Fosforan wapnia, Ca3(PO4)2 − nieorganiczny związek chemiczny, sól wapniowa kwasu fosforowego.
Występowanie w przyrodzie
Występujący naturalnie jako skała fosforyt wapnia nie jest substancją czystą, lecz zawiera w swej strukturze inne substancje takie jak piasek lub wapień. Występuje on w Maroku, Izraelu, Egipcie, na Filipinach i na półwyspie Kolskim (Rosja). Naturalnie występujące złoża fosforanu wapnia zawierają 30-40% masowych P
4O
10.
Kości i zęby kręgowców zbudowane są z fosforanu wapnia, głównie z hydroksyapatytu.
Zastosowanie
Naturalnie występujący fosforan wapnia wykorzystywany jest na dużą skalę do produkcji nawozów fosforowych, np. superfosfatu. Używany jest jako dodatek do żywności (E 341c). Często używany jest jako biomateriał pod nazwą TCP (od tricalcium phosphate). Cechuje się on lepszą rozpuszczalnością od HAp (hydroksyapatyt). Zaliczany do biomateriałów ceramicznych, resorbowalnych. Ponadto fosforan wapnia jest substratem do otrzymywania fosforu, poprzez ogrzewanie go z koksem i piaskiem w próżni (do reakcji można używać np. fosforytu lub zmielonych kości):
- 2Ca3(PO4)2 + 6SiO2 + 10C → 6CaSiO3 + 10CO↑ + P4↑
Fosfor wydziela się w postaci pary, która ulega kondensacji. Zestalony fosfor oczyszcza się na drodze destylacji.
Otrzymywanie
Jednym ze sposobów otrzymywania fosforanu wapnia jest działanie kwasu fosforowego na węglan wapnia w ilościach stechiometrycznych:
- 3CaCO3 + 2H3PO4 → 3H2O + 3CO2↑ + Ca3(PO4)2↓
Powstający fosforan wapnia jest praktycznie nierozpuszczalny w roztworze reakcyjnym i tworzy biały osad.
Przypisy
- ↑ a b c Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0 .
- ↑ a b Calcium Phosphate, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 24456 [dostęp 2023-01-15] (ang.).
- ↑ β-tri-Calcium phosphate, karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck, numer katalogowy: 49963 [dostęp 2023-01-15] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
- p
- d
- e
- p
- d
- e
A12A – Związki wapnia |
| ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
A12B – Związki potasu |
| ||||||||||
A12C – Inne preparaty uzupełniające niedobór składników mineralnych |
|
- Britannica: science/tricalcium-phosphate
- Catalana: 0152607