Kakaduowate

Ten artykuł dotyczy ptaków. Zobacz też: Park Narodowy Kakadu.
Kakaduowate
Cacatuidae[1]
G.R. Gray, 1840
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – kakadu biała (Cacatua alba)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

papugowe

Rodzina

kakaduowate

Typ nomenklatoryczny

Cacatua Vieillot, 1817

Podrodziny

zobacz opis w tekście

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Kakaduowate[2] (Cacatuidae) – rodzina ptaków z rzędu papugowych (Psittaciformes). Obejmuje gatunki występujące w różnego typu zadrzewionych okolicach, zamieszkujące Australię, Nową Gwineę i okoliczne wyspy, oraz wschodnią Indonezję i Filipiny[3].

Charakterystyka

Ptaki te charakteryzują się następującymi cechami:

  • czubek na głowie
  • krępa sylwetka
  • dziób krótki i bardzo silny
  • ubarwienie od białego, przez różowe i szare po czarne
  • na grzbiecie pióra pudrowe
  • podstawę pożywienia stanowią orzechy
  • gniazda w dziuplach
  • jaja wysiadują oboje rodzice
  • ptaki długowieczne, dożywają ponad 40 lat

Systematyka

Do rodziny należą następujące podrodziny[2]:

  • Calyptorhynchinae Bonaparte, 1853żałobnice
  • Nymphicinae Bonaparte, 1857 – nimfy – jedynym przedstawicielem jest Nymphicus hollandicus (R. Kerr, 1792) – nimfa.
  • Cacatuinae G.R. Gray, 1840kakadu

Filogeneza

Kladogram kakaduowatych według White i współpracowników (2011)
Cacatuidae 

 Nymphicus







 Cacatua



 Lophochroa





 Eolophus



 Callocephalon





 Probosciger




 Calyptorhynchus




Według badań przeprowadzonych przez Nicole White i współpracowników w 2011 roku, wykorzystujących sekwencje mitochondrialnego DNA, linia ewolucyjna prowadząca do Cacatuidae oddzieliła się od jej grupy siostrzanej, Psittacidae, w eocenie, około 40,9 mln lat temu, natomiast ostatni wspólny przodek współczesnych kakadu żył w oligocenie, około 27,9 mln lat temu. Różnicowanie kakadu w oligocenie i miocenie mogło być częściowo spowodowane adaptacjami i specjalizacjami dzioba, które umożliwiły im zajęcie wolnych wcześniej nisz ekologicznych[4].

Przypisy

  1. Cacatuidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Cacatuidae Gray,GR, 1840 (1825) - kakaduowate - Cockatoos (wersja: 2022-09-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-07].
  3. D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Cockatoos (Cacatuidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.cacatu2.01. [dostęp 2020-10-16]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  4. Nicole E. White, Matthew J. Phillips, M. Thomas P. Gilbert, Alonzo Alfaro-Núňez, Eske Willerslev, Peter R. Mawson, Peter B. S. Spencer, Michael Bunce. The evolutionary history of cockatoos (Aves: Psittaciformes: Cacatuidae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 59 (3), s. 615–622, 2011. DOI: 10.1016/j.ympev.2011.03.011. (ang.). 
  • p
  • d
  • e
kakapo (Strigopidae)
nestory (Nestoridae)
kakaduowate (Cacatuidae)
podrodzina: żałobnice (Calyptorhynchinae)
podrodzina: nimfy (Nymphicinae)
  • Nymphicus
podrodzina: kakadu (Cacatuinae)
plemię: Proboscigerini
plemię: Cacatuini
papugowate (Psittacidae)
podrodzina: papugi afrykańskie (Psittacinae)
podrodzina: papugi neotropikalne (Arinae)
plemię: Bolborhynchini
plemię: Forpini
plemię: Amazonini
plemię: Arini
sępice (Psittrichasidae)
podrodzina: sępice (Psittrichasinae)
podrodzina: papuzice (Coracopseinae)
papugi wschodnie
(Psittaculidae)
podrodzina: papugi wschodnie (Psittaculinae)
plemię: Micropsittini
plemię: Psittaculini
podrodzina: damy (Loriinae)
plemię: Psittacellini
plemię: Platycercini
plemię: Loriini
plemię: Agapornithini
Kontrola autorytatywna (takson):
  • GND: 4136763-7
  • NDL: 00568815
  • BNCF: 46319
  • NKC: ph118069, ph574509
  • BNE: XX533977
  • J9U: 987007284053605171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: animal/cockatoo
  • SNL: kakaduer
  • Catalana: 0086896
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 4428851
  • GBIF: 3242992
  • identyfikator iNaturalist: 119157
  • NCBI: 35549
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 99094