Komisariat Rzeszy Ukraina

Komisariat Rzeszy Ukraina
Reichskommissariat Ukraine
Райхскомісаріат Україна
1941–1944
Flaga
Godło III Rzeszy
Flaga Godło
Położenie III Rzeszy
Język urzędowy

niemiecki, ukraiński

Stolica

Równe

Zależne od

 III Rzesza

Głowa terytorium

Komisarz Rzeszy (Reichskommissar) Erich Koch

Mapa III Rzeszy

Komisariat Rzeszy Ukraina (niem. Reichskommissariat Ukraine, ukr. Райхскомісаріат Україна) – nazwa organizmu okupacyjnego powstałego 1 września 1941 po agresji III Rzeszy na ZSRR, istniejąca do początków 1944, z siedzibą w Równem. Komisarzem (Reichskommissar) Komisariatu był Erich Koch.

Podział administracyjny ustalono w niemieckiej Kwaterze Głównej, na naradzie pod przewodnictwem Adolfa Hitlera, z udziałem Hermanna Göringa, Alfreda Rosenberga, Wilhelma Keitla, Hansa Lammersa i Martina Bormanna 16 lipca 1941[1].

Plakat propagandowy w języku ukraińskim: „Гітлер Визволитель” (Hitler wyzwoliciel)

Podział administracyjny Komisariatu Rzeszy Ukraina w 1943 r.

W miejsce obwodów i rejonów zorganizowano komisariaty obszarowe (niem. Gebietkommissariat). Obwody czernihowski, sumski, charkowski, doniecki i ługański wydzielono w osobną strefę frontową, oddzieloną od RKU granicą, którą można było przekroczyć tylko ze specjalną przepustką.

W sumie Komisariat dzielił się na 6 komisariatów generalnych, 114 komisariatów rejonowych i 433 gminnych[2].

Okręg generalny Dniepropetrowsk (Generalbezirk Dnjepropetrowsk)

Generalnym komisarzem okręgu był Klaus Selzner.

Komisariaty:

  1. Berdjansk
  2. Chortiza
  3. Dnjepropetrowsk-Stadt
  4. Dnjepropetrowsk-Land
  5. Halbstadt
  6. Kamenka
  7. Kamenskoje-Stadt
  8. Kriwoi Rog-Stadt
  9. Kriwoi Rog-Land
  10. Nikopol
  11. Nowo Moskowsk
  12. Oreschow
  13. Pawlograd
  14. Petrikowka
  15. Pjatichatka
  16. Pokrowskoje
  17. Pologi
  18. Saporoshje-Stadt
  19. Sinelnikowo

Okręg generalny Kijów (Generalbezirk Kiew)

Generalnym komisarzem okręgu był Waldemar Magunia.

Komisariaty:

Okręg generalny Krym (Generalbezirk Krim, Tauryda)

Generalnym komisarzem okręgu był Alfred Frauenfeld.

Komisariaty:

Okręg generalny Mikołajów (Generalbezirk Nikolajew)

Generalnym komisarzem okręgu był Ewald Oppermann.

Komisariaty:

  1. Alexanderstadt [wcześniej: Bolschaja Alexandrowka]
  2. Alexandria
  3. Alexandrowka/Südlicher Bug
  4. Bobrinez
  5. Cherson
  6. Dolinska
  7. Gaiworon
  8. Kirowograd
  9. Nikolajew
  10. Nowibug
  11. Nowo Mirgorod
  12. Perwomaisk
  13. Wosnessensk
  14. Otschakow

Okręg generalny Żytomierz (Generalbezirk Shitomir)

Generalnym komisarzem okręgu był Kurt Klemm, a od 1942 Waldemar Magunia.

Komisariaty:

  1. Berditschew
  2. Bragin
  3. Chmelnik
  4. Gaissin
  5. Hegewald(inne języki)
  6. Kasatin
  7. Korosten
  8. Korostyschew
  9. Monastyrischtsche
  10. Mosyr
  11. Nemirow
  12. Olewsk
  13. Owrutsch
  14. Petrikow
  15. Retschiza
  16. Shitomir
  17. Winniza
  18. Zwiahel

Okręg generalny WołyńPodole (Generalbezirk Wolhynien-Podolien)

Generalnym komisarzem okręgu był Heinrich Schöne(inne języki). Jego siedzibą został Brześć.

Oprócz terenów Wołynia i Podola (obwód wołyński, rówieński, część żytomierskiego) do okręgu włączono tereny południowego Polesia (południowe części obwodów brzeskiego i pińskiego) granica przebiegała około 20 km na północ od Prypeci. Dzielił się na 25 terenów powiatowych, z czego 8 przed wojną należało całkowicie lub częściowo do ZSRR, a pozostałe do Państwa Polskiego.

Komisariaty:

Inne tereny

Część terytorium ZSRR pomiędzy rzekami Boh i Dniestr została przekazana przez Niemcy ze składu Komisariatu Rzeszy Ukraina (Reichskommissariat Ukraine) Rumunii jako tzw. „Transnistria” i była zarządzana z Odessy przez rumuńskiego gubernatora – dr Gheorghe Alexianu.

Zobacz też

Przypisy

  1. Przy czym władze nazistowskie zrezygnowały z planu utworzenia zależnego państwa ukraińskiego, por. Grzegorz Mazur, Jerzy Skwara, Jerzy Węgierski: Kronika 2350 dni wojny i okupacji Lwowa 1 IX 1939 – 5 II 1946, Unia Katowice 2007, s. 214.
  2. Grzegorz Motyka: Ukraińska partyzantka 1942-1960. Działalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), Instytut Studiów Politycznych PAN/Oficyna Wydawnicza RYTM Warszawa 2006, s. 192.
  • p
  • d
  • e
Państwo ukraińskie
Pozostałe

Kontrola autorytatywna (Komisariat Rzeszy):
  • VIAF: 154149196507774791957
  • LCCN: sh85139366
  • GND: 278453-1
  • BIBSYS: 4080323
  • J9U: 987007558401005171
Encyklopedia internetowa: