Księstwo zatorskie
| 1445–1564 | |||
| |||
| Język urzędowy | |||
|---|---|---|---|
| Stolica | Zator | ||
| Ustrój polityczny | księstwo | ||
| Głowa państwa | księżna Agnieszka zatorska | ||
| podział | księstwa oświęcimskiego | ||
| Wcielenie | do I Rzeczypospolitej | ||
 Księstwo zatorskie tuż po utworzeniu | |||
| |||
Księstwo zatorskie (niem. Herzogtum Zator) – księstwo ze stolicą w Zatorze, herbem księstwa był orzeł biały na błękitnym polu z literą Z na piersiach. Samodzielne księstwo zatorskie wydzielono po śmierci księcia oświęcimskiego Kazimierza i przekazano je najstarszemu z jego synów Wacławowi. Księstwo zatorskie zostało wykupione przez króla Jana Olbrachta w roku 1494, ale pozostawał w nim na dożywociu książę Janusz V, po którego zabójstwie w 1513 roku księstwo de facto przyłączono do Królestwa Polskiego[1][2].
Historia
- 1445 – powstanie księstwa na skutek podziału księstwa oświęcimskiego pomiędzy spadkobierców księcia Kazimierza I oświęcimskiego
- 1456 – książę zatorski Wacław I złożył hołd królowi polskiemu Kazimierzowi IV Jagiellończykowi
- 1462 – król Czech Jerzy z Podiebradów na zjeździe z Kazimierzem Jagiellończykiem w Głogowie zobowiązał się nie rościć pretensji do zajętych przez Polskę terenów Śląska
- 1494 – Jan (Janusz) V z braku legalnego potomstwa odsprzedał księstwo Janowi I Olbrachtowi z zagwarantowaniem dożywocia
- 1513 – przyłączenie księstwa do Polski po zabójstwie Janusza V
- 1564 – podpisanie oficjalnego aktu inkorporacji księstwa zatorskiego i oświęcimskiego na sejmie w Warszawie do województwa krakowskiego, jako tzw. powiat śląski[3]. W praktyce Habsburgowie używali jednak nadal nazw obu księstw zobacz np. tytuły Maria Teresa Habsburg.[4][5]
Książęta zatorscy
Osobny artykuł: Książęta oświęcimscy#Księstwo zatorskie.
Mapy
-
Księstwo Oświęcimskie i Zatorskie – mapa Abrahama Orteliusa z 1603. -
Księstwo oświęcimskie w granicach Korony Królestwa Polskiego na mapie Wacława Grodzieckiego wydanej w 1592 roku. -
Księstwo Oświęcimskie i Zatorskie – mapa z 1659 -
Zmiany granic w średniowieczu w związku z księstwem oświęcimskim -
Przypisy
- ↑ Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku, spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, T. IV, Małopolska (Województwa krakowskie, sandomierskie i lubelskie), Z. 1, Urzędnicy Małopolscy XII-XV wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków, 1990, nr 1270, s. 156.
- ↑ Andrzej Nowakowski. Terytoria oświęcimsko-zatorskie w Związku Niemieckim: zarys prawno-historyczny. „Przegląd Historyczny”, s. 785, 1985. Warszawa. ISSN 0033-2186. Tom 76, Numer 4. (pol.).
- ↑ Radosław Truś (2008). Beskid Mały: przewodnik. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”. S. 35. ISBN 978-83-89188-77-9.
- ↑ Ernst Trost: Das blieb vom Doppeladler. dtv, München 1969, S. 360
- ↑ Weblinks: Habsburg Titles – heraldica.org
Linki zewnętrzne
- Zatorskie księstwo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 462 .
- „Książka: Księstwa Oświęcimskie i Zatorskie. Jgnacy Rychlik”
- p
- d
- e
Polskie księstwa dzielnicowe po 1138
- Inne księstwa związane z Polską: księstwo warmińskie
- księstwo opawskie
- księstwo pomorskie (księstwo słupskie)
* – tylko część śląskich księstw i tylko w początkowym okresie, do 1335 roku
- p
- d
- e
Lenna Królestwa Polskiego 1295−1795
| Własne |
|
|---|---|
| Wspólne z Litwą |
- p
- d
- e
| Rosja (Zabór rosyjski) |
|
|---|---|
| Prusy (Zabór pruski) | |
| Austria (Zabór austriacki) |
|
- p
- d
- e
| Rosja (Zabór rosyjski) |
| ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Prusy (Zabór pruski) |
| ||||||||||||
| Austria (Zabór austriacki) |
| ||||||||||||
| Protektorat Austrii, Prus i Rosji (1815–1846) | |||||||||||||
