Lingwicyzm

Lingwicyzm, dyskryminacja językowa – forma przeświadczenia, podobnie jak rasizm czy seksizm. Po raz pierwszy terminu tego użyła lingwistka Tove Skutnabb-Kangas w swojej książce z połowy lat 80. XX wieku o przeświadczeniach w edukacji^[1].

Lingwicyzm to wydawanie opinii na temat czyjegoś zdrowia, wykształcenia, statusu społecznego itp. oparte na ich zdolnościach językowych czy też nierówne traktowanie za względu na używany język^[2]. Lingwicyzm może się przejawiać w manifestowaniu niechęci bądź też jawnej dyskryminacji osób posługujących się daną odmianą języka^[3]. Elementy języka, które mogą stać się podstawą do takiego osądu, to: akcent, zasób słów i składnia. Może to również być czyjaś sprawność (lub jej brak) w posługiwaniu się innymi językami, w szczególności w kraju, w których dany język nie obowiązuje^[4]. Lingwicyzm bywa związany z ideologią języka standardowego^[5] oraz koncepcjami poprawności językowej^[6]. Za jego przejaw można uznać poprawianie cudzych wypowiedzi przez osoby żywiące przekonanie, że „lepiej” znają język^[7].

Jako że nieliterackie odmiany języka są kojarzone z mniejszościami lub niższymi klasami, pod przeświadczeniami językowymi bywa skrywana dyskryminacja grup społecznych^[8]. W porównaniu z innymi formami nietolerancji dyskryminacja na tle językowym cechuje się stosunkowo dużym stopniem akceptacji społecznej^[8][9][7].

Dyskryminacja językowa w Internecie

Dyskryminacja językowa w środowisku internetowym^[10] może objawiać się poprzez różne zachowania, takie jak:

1. Wykluczanie w grupach społecznościowych: Osoby popełniające błędy językowe mogą być zniechęcane do uczestnictwa w tematycznych, pomocowych czy lokalnych grupach na platformach takich jak Facebook. To może wynikać z aktów poniżania, wyśmiewania czy piętnowania, które wpływają na ich poczucie własnej wartości i komfort w interakcjach online.
2. Degradacja w grupach branżowych: W grupach związanych z konkretną branżą, błędy językowe mogą prowadzić do umniejszania kwalifikacji danej osoby. Nawet niewielka literówka może być wykorzystywana do podważania autorytetu i kompetencji, co może wpłynąć na uczestnictwo w dyskusjach czy udostępnianie wiedzy.
3. Odmawianie prawa do głosu: Osoby popełniające błędy językowe mogą napotykać na sytuacje, gdzie ich wypowiedzi są ignorowane lub odrzucane w dyskusjach. To może prowadzić do ich marginalizacji i odbierania im prawa do wyrażania swoich opinii czy uczestniczenia w rozmowach.
4. Zniechęcanie do udziału w dyskusjach: W wyniku negatywnych reakcji na błędy językowe, wiele osób może czuć się zniechęconych do aktywnego uczestnictwa w internetowych dyskusjach. To może prowadzić do ubogacenia dyskursu o różnorodne perspektywy.
5. Kwestionowanie kompetencji i ról społecznych: Błędy językowe niekiedy są wykorzystywane do kwestionowania kompetencji lub umiejętności w innych sferach życia. Na przykład, osoba, która popełni błąd językowy, może być niesłusznie oceniana jako nieodpowiednia do pełnienia określonej roli społecznej, takiej jak rodzic.

Dyskryminacja językowa w Internecie ma negatywny wpływ na swobodę wyrażania się oraz uczestnictwo różnorodnych grup społecznych w dyskusjach i społecznościach online^[11]. Ważne jest promowanie szacunku, empatii i otwartości wobec różnych umiejętności językowych oraz stworzenie inkluzywnego środowiska, w którym każdy ma możliwość aktywnego udziału i wyrażania swoich myśli.

Zobacz też

• prestiż językowy

Przypisy