Liu Xiaobo

Ta osoba nosi chińskie nazwisko Liu.
Liu Xiaobo
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 grudnia 1955
Changchun

Data i miejsce śmierci

13 Lipca 2017
Shenyang

Zawód, zajęcie

pisarz, literaturoznawca, dysydent

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Liu Xiaobo
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone

刘晓波

Pismo tradycyjne

劉曉波

Hanyu pinyin

Liú Xiǎobō

Wade-Giles

Liu Hsiao-po

Liu Xiaobo (wym. [ljǒʊ̯ ɕjɑ̀ʊ̯pɔ́]; ur. 28 grudnia 1955 w Changchun[1], zm. 13 lipca 2017[2]) – chiński pisarz i literaturoznawca, dysydent, były profesor Beijing Normal University, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (2010).

Życiorys

W 1989 brał udział w protestach na placu Tian’anmen, za co spędził dwa lata w areszcie. W 1991 został uznany za winnego szerzenia kontrrewolucyjnej propagandy, sąd odstąpił jednak od wymierzenia kary[1]. W 1996 skazany na 3 lata reedukacji przez pracę za zakłócanie porządku społecznego[1].

W 2008 był jednym z sygnatariuszy Karty 08, w której ponad 300 chińskich intelektualistów domagało się wprowadzenia demokracji i zniesienia systemu jednopartyjnego[3]. W grudniu 2008, jeszcze przed upublicznieniem treści Karty, został aresztowany pod zarzutem uprawiania działalności wywrotowej i podżegania do obalenia ustroju państwowego[4]. Był jedynym aresztowanym w związku z jej publikacją[5].

22 grudnia 2009 postawiony przed sądem i 25 grudnia skazany na 11 lat więzienia i 2 lata pozbawienia praw publicznych[5]. Proces i wyrok spotkały się z protestem ze strony m.in. USA i Unii Europejskiej[6]. O uwolnienie Liu apelowali także m.in. Salman Rushdie, Umberto Eco[7] i Dalajlama XIV[8].

8 października 2010 otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla[9]. Decyzja ta spotkała się z ostrą krytyką chińskiego rządu, który zarzucił Komitetowi Noblowskiemu brak szacunku dla chińskiego wymiaru sprawiedliwości[10]. Z powodu pobytu w więzieniu Liu Xiaobo nie odebrał nagrody, na wyjazd do Oslo na ceremonię jej wręczenia nie zezwolono również przebywającej w areszcie domowym jego żonie, Liu Xia[11]. W ramach bojkotu Komitetu Noblowskiego władze chińskie ustanowiły własną Pokojową Nagrodę Konfucjusza, którą otrzymał tajwański polityk Lien Chan[12]. Inny chiński dysydent i laureat Nagrody Sacharowa z 1996, Wei Jingsheng, skrytykował przyznanie Nobla Liu Xiaobo, twierdząc jakoby był on w rzeczywistości współpracownikiem reżimu, a nie opozycjonistą[13].

Publikacje

  • Liu Xiaobo, Nie mam wrogów, przeł. Piotr Dubicki, Wydawnictwo Dialog, Warszawa 2017.

Przypisy

  1. a b c Case Update: International Community Speaks Out on Liu Xiaobo Verdict [online], Human Rights in China, 30 grudnia 2009 [dostęp 2010-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2010-01-29]  (ang.).
  2. Liu Xiaobo: Prominent China dissident dies [online], BBC News, 13 lipca 2017 [dostęp 2017-07-13]  (ang.).
  3. China’s Charter 08 [online], The New York Review of Books, 15 stycznia 2009 [dostęp 2010-01-16]  (ang.).
  4. Benjamin KangB.K. Lim Benjamin KangB.K., China’s top dissident arrested for subversion [online], Reuters, 24 czerwca 2009 [dostęp 2010-01-16]  (ang.).
  5. a b Chiński sąd skazał pisarza Liu Xiaobo na 11 lat więzienia [online], Onet.pl, 11 stycznia 2010 [dostęp 2010-01-16] [zarchiwizowane z adresu 2010-01-17] .
  6. U.S., EU urge China to release prominent dissident [online], Reuters, 14 grudnia 2009 [dostęp 2010-01-29]  (ang.).
  7. Najbardziej znany obrońca praw człowieka przed sądem [online], polskieradio.pl, 23 grudnia 2009 [dostęp 2010-01-16] [zarchiwizowane z adresu 2009-12-24] .
  8. Jego Świątobliwość Dalajlama zasmucony wyrokiem więzienia dla Liu Xiaobo [online], Dalajlamainfo.pl, 28 grudnia 2009 [dostęp 2010-01-16] [zarchiwizowane z adresu 2010-01-14] .
  9. Pokojowy Nobel dla Liu Xiaobo [online], TVN24.pl, 8 października 2010 [dostęp 2020-02-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
  10. StephanieS. Ho StephanieS., Beijing Says Nobel Committee Disrespects China’s Judicial System [online], Voice of America, 12 października 2010 [dostęp 2010-10-12] [zarchiwizowane z adresu 2010-10-13]  (ang.).
  11. „On nie zrobił nic złego. Musi być wolny”. Wręczenie Nagrody Nobla Liu Xiaobo [online], Gazeta.pl, 10 grudnia 2010 [dostęp 2010-12-12] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-12] .
  12. StevenS. Jiang StevenS., China to hand out its own peace prize [online], CNN, 8 grudnia 2010 [dostęp 2012-03-20] .
  13. WeiW. Jingsheng WeiW., What Today’s Nobel Peace Prize Offers? [online], chinaaffairs.org, 15 grudnia 2010 [dostęp 2012-05-14]  (ang.).
  • p
  • d
  • e
XX wiek
XXI wiek

Nobel

Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000118794097
  • VIAF: 91029317
  • LCCN: n2009041191
  • GND: 122197097
  • NDL: 00316034
  • LIBRIS: rp36c66954wmkt9
  • BnF: 16501659d
  • SUDOC: 151664803
  • SBN: UM1V027956
  • NKC: js20101124001
  • DBNL: xiao001
  • BNE: XX5159799
  • NTA: 147944910
  • BIBSYS: 10077637
  • CALIS: n2004039461
  • CiNii: DA06983329
  • Open Library: OL4155123A
  • PLWABN: 9810699647305606
  • NUKAT: n2012260587
  • J9U: 987007440180805171
  • PTBNP: 1483184
  • CANTIC: a1129789x
  • LNB: 000226823
  • NSK: 000650739
  • BLBNB: 001015203
  • KRNLK: KAC201102931
  • WorldCat: lccn-n2009041191
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 5041649
  • Britannica: biography/Liu-Xiaobo
  • Universalis: liu
  • NE.se: liu-xiaobo
  • SNL: Liu_Xiaobo
  • VLE: liu-siaobo
  • Catalana: 0519357
  • DSDE: Liu_Xiaobo
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 69280