Order Maksymiliana

Order Maksymiliana
Awers
Awers orderu w 1918
Awers
Awers orderu od 1980
Baretka
Baretka współczesna
Baretka
Baretka historyczna
Ustanowiono

28 listopada 1853
restytucja 18 marca 1980

Wycofano

1919/1933–1980

Dewiza

Für Wissenschaft und Kunst

Multimedia w Wikimedia Commons

Order Maksymiliana (niem. Maximiliansorden)[1], Bawarski Order Maksymiliana za Naukę i Sztukę (Bayerische Maximiliansorden für Wissenschaft und Kunst)[2] – bawarski jednoklasowy order przyznawany za zasługi w dziedzinie nauki i sztuki[2].

Historia

Order został ustanowiony 28 listopada 1853 przez Maksymiliana II Wittelsbacha, na wzór pruskiego Pour le Mérite, z bawarskim królem jako jego wielkim mistrzem[3]. Przestał funkcjonować jako odznaczenie państwowe w 1919, zniesiony przez konstytucję Republiki Weimarskiej[a]. Odtąd przyznawany był jeszcze do 1933, kiedy to do władzy doszli narodowi socjaliści, którzy zakazali nadawania i przyjmowania jakichkolwiek odznaczeń dawnych panujących rodów niemieckich[3].

Ustawą z 18 marca 1980 został wznowiony przez premiera bawarskiego Franza Josefa Straußa w celu nagradzania wybitnych osiągnięć na polu nauki i sztuki[4].

Podzielony jest na dwie kategorie – naukową i artystyczną – a nadawany jest przede wszystkim niemieckim naukowcom i artystom, zarówno mężczyznom jak i kobietom. Liczba żyjących odznaczonych nie może przekroczyć 100 osób[5].

Order nadaje premier Wolnego Kraju Bawarii, po zasięgnięciu opinii Rady Orderu, która składa się z marszałka landtagu, marszałka senatu, wiceprezesa Rady Ministrów, ministrów edukacji i kultury, prezesa Akademii Nauk, prezesa Akademii Sztuk Pięknych oraz rektorów jednej z wyższych uczelni nauk ścisłych oraz jednej z wyższych uczelni sztuk pięknych, a także powołanego przez prezesa Rady Ministrów przedstawiciela nauk ścisłych. Nadanie może być odwołane przez premiera, jeśli odznaczony zostanie skazany wyrokiem sądowym na karę za poważne przestępstwo[4].

Insygnium

Oznaka jednoklasowego orderu to emaliowany obustronnie na niebiesko krzyż trójlistny, z białą krawędzią i z biało-złotymi pojedynczymi promieniami między ramionami krzyża, otoczony białym pierścieniem ze złoconą krawędzią. W medalionie środkowym awersu widnieje w białym polu kroczący na prawo złoty lew bawarski z herbu bawarskiego, otoczony wyrytym we frakturze czarnym napisem: "FÜR WISSENSCHAFT UND KUNST" (w wersji królewskiej w miejscu lwa znajdował się wizerunek profilu fundatora orderu). Medalion środkowy rewersu to biało-niebieski bawarski herb rautowy[2].

Order noszony był w pierwszej wersji na wstędze niebieskiej z białymi paskami[6], a od 1980 wieszany jest na białej wstędze z obustronnymi trzema wąskimi i jednym szerszym niebieskim paskiem. Mężczyźni wieszają order na szyi w postaci komandorii, a kobiety na damskiej kokardzie nad lewą piersią poniżej obojczyka[2].

Niektórzy odznaczeni[7]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Maksymiliana.

Uwagi

  1. Konstytucja weimarska z 11 sierpnia 1919 w artykule 109 pkt 4 i 5 znosiła możliwość nadawania orderów i odznaczeń przez państwo niemieckie, a jednocześnie zabraniała obywatelom Niemiec przyjmowania jakichkolwiek tytułów i orderów obcych rządów (patrz: Die Verfassung des Deutschen Reichs ("Weimarer Reichsverfassung") vom 11. August 1919)

Przypisy

  1. Peter James: The politics of Bavaria – an exception to the rule. The special position of the free state of Bavaria in the new Germany. Avebury, 1995, s. 77 (ang.)
  2. a b c d [Na dole strony:] Der Bayerische Maximiliansorden für Wissenschaft und Kunst. ordensmuseum.de. [dostęp 2012-02-14]. (niem.).
  3. a b Hans Körner: Der Bayerische Maximiliansorden für Wissenschaft und Kunst und seine Mitglieder [w:] „Zeitschrift für Bayerische Landesgeschichte”. Nr 47 (1984), s. 299-398 (niem.)
  4. a b Gesetz über den Bayerischen Maximiliansorden für Wissenschaft und Kunst Vom 18. März 1980). bayern.de. [dostęp 2017-10-02]. (niem.).
  5. Bayerischer Maximiliansorden. bayern.de. [dostęp 2017-10-02]. (niem.).
  6. Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: Główna Księgarnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa, 1939, s. 417
  7. Träger des Bayerischen Maximiliansorden für Wissenschaft und Kunst. die-deutschen-orden.de. [dostęp 2017-10-02]. (niem.).
  • p
  • d
  • e
Odznaczenia
federalne
Odznaczenia
wojskowe
Odznaczenia
landów
Odznaczenia
nieoficjalne

(*) odznaczenia zniesione, które mogą być noszone w wyznaczonej kolejności starszeństwa, te z czasów III Rzeszy – po zdenazyfikowaniu

  • p
  • d
  • e
Niemieckie odznaczenia do 1918 (I–II Rzesza)
Ks. Anhalt
Wlk. Ks. Badenii
Królestwo Bawarii/
/Palatynat Reński
Brema/Hamburg/Lubeka
  • Krzyż Hanzeatycki
  • Krzyż Wybitnej Służby
  • Odznaka za Służbę (Brema)
  • Odznaka za Służbę (Hamburg)
  • Odznaka za Służbę (Lubeka)
Ks. Brunszwiku
Królestwo Hanoweru
  • Order św. Jerzego
  • Order Gwelfów
  • Order Ernesta Augusta
  • Medal Waterloo
Wlk. Ks. Hesji (-Darmstadt)
Elektorat Hesji (-Kassel)
Ks. Hohenlohe
  • Order Feniksa
Ks. Hohenzollern
Ks. Detmold-Lippe
  • Order Lippeński
  • Order Leopolda
  • Krzyż Zasługi Wojennej
  • Order Berty
  • Order Róży Lippeńskiej
  • Krzyż Pamiątkowy 1849
Ks. Schaumburg-Lippe
  • Order Schaumburg-Lippeński
  • Krzyż za Wierną Służbę
  • Medal Zasługi Wojskowej
  • Medal Zasługi Cywilnej
  • Medal Zasługi
Wlk. Ks. Meklemburgii-Schwerinu
Wlk. Ks. Meklemburgii-Strelitzu
Wlk. Ks. Oldenburga
Królestwo Prus
Ks. Reuss-Greiz i Reuss-Gera
Królestwo Saksonii
Wlk. Ks. Saksonii-Weimaru
Ks. Saksonii-Altenburga-
-Koburg-Gota-Meiningen
Ks. Schwarzburg-Rudolstadt
  • Krzyż Honorowy Książęco-Schwarzburgski
  • Medal Zasługi Wojennej
Ks. Waldeck-Pyrmont
  • Order Zasługi
  • Krzyż Zasługi dla Osób Cywilnych i Wojskowych
  • Odznaka za Służbę
Królestwo Westfalii
Królestwo Wirtembergii

  • p
  • d
  • e
Rodzaj odznaczenia
Elementy insygniów
Formy zredukowane
Lista odznaczeń w
  • Afryce
  • Ameryce Południowej
  • Ameryce Północnej i Środkowej
  • Australii i Oceanii
  • Azji
  • Europie
Lista baretek w
  • Afryce
  • Ameryce Południowej
  • Ameryce Północnej i Środkowej
  • Australii i Oceanii
  • Azji
  • Europie
  • organizacjach międzynarodowych
Prawo
System odznaczeń w Polsce