Pluszcze
| Cinclidae[1] | |||
| Sundevall, 1836 | |||
 Przedstawiciel rodziny – pluszcz zwyczajny (C. cinclus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ptaki | ||
| Podgromada | Neornithes | ||
| Infragromada | ptaki neognatyczne | ||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | pluszcze | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Cinclus hydrophilus Borkhausen, 1797 = Sturnus cinclus Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Rodzaje | |||
| |||
| Zasięg występowania | |||
 Zasięg występowania poszczególnych gatunków z rodzaju Cinclus: pluszcz meksykański pluszcz białogłowy pluszcz rdzawogardły pluszcz zwyczajny pluszcz ciemny pluszcz zwyczajny i pluszcz ciemny | |||
| |||
| |||
Pluszcze[4] (Cinclidae) – monotypowa rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes).
Zasięg występowania
Rodzina obejmuje gatunki występujące w okolicach wartkich, czystych strumieni na obszarze Europy, Azji, północno-zachodniej Afryki, zachodniej części Ameryki Północnej oraz północnej części Andów w Ameryce Południowej[5][6].
Charakterystyka
Długość ciała 14–23 cm, masa ciała 39,5–88 g (samce z reguły większe od samic)[7].
Pluszcze żywią się larwami owadów wodnych oraz drobnymi rybami. Gniazda z mchu budują w pobliżu wody. Samice pluszczy składają od 3 do 6 białych jaj. Obydwoje rodzice zajmują się pisklętami.
Systematyka
Etymologia
- Cinclus: epitet gatunkowy Sturnus cinclus Linnaeus, 1758; gr. κιγκλος kinklos – mały, przybrzeżny machający ogonem ptak wymieniony przez Arystotelesa, Arystofanesa, Aelianusa i innych autorów, być może pliszka lub bekas, ale nigdy właściwie nie zidentyfikowany. Nazwa różnie traktowana przez późniejszych autorów, np. jako pliszka, bekas, pluszcz, drozd lub kos. W ornitologii cinclus kojarzy się z wielką różnorodnością niepowiązanych ze sobą ptaków podobnych do drozdów, ale rzadko z prawdziwymi drozdami[8].
- Accentor: nowołac. accentor – chórzysta, od łac. ad – w kierunku, do; cantor, cantoris – śpiewak, od canere – śpiewać[9]. Gatunek typowy: Accentor aquaticus Bechstein, 1797 = Sturnus cinclus Linnaeus, 1758.
Podział systematyczny
Do rodziny należy jeden rodzaj z następującymi gatunkami[4]:
- Cinclus cinclus – pluszcz zwyczajny
- Cinclus pallasii – pluszcz ciemny
- Cinclus mexicanus – pluszcz meksykański
- Cinclus leucocephalus – pluszcz białogłowy
- Cinclus schulzii – pluszcz rdzawogardły
Przypisy
- ↑ Cinclidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J.M. Bechstein: Getreue Abbildungen naturhistorischer Gegenstèande in Hinsicht auf Bechsteins kurzgefasste gemeinnèutzige Naturgeschichte des In- und Auslandes: fèur Eltern, Hofmeister, Jugendlehrer, Erzieher und Liebhaber der Naturgeschichte. Cz. 2. Nèurnberg: In der Schneider und Weigelschen Kunst- und Buch- handlung, 1797, s. 47. (niem.).
- ↑ M.B. Borkhausen: Deutsche Fauna, oder, Kurzgefasste Naturgeschichte der Thiere Deutschlands. Erster Theil, Saugthiere und Vögel. Frankfurt am Mayn: bey Varrentrapp und Wenner, 1797, s. 300. (niem.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Cinclidae Sundevall, 1836 - pluszcze - Dippers (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-19].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Dippers, leafbirds, flowerpeckers, sunbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-23]. (ang.).
- ↑ Dippers (Cinclidae). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)]. (ang.).
- ↑ S. Ormerod & S. Tyler: Family Cinclidae (Dippers). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 10: Cuckoo-shrikes to Thrushes. Barcelona: Lynx Edicions, 2005, s. 353–355. ISBN 84-87334-72-5. (ang.).
- ↑ Cinclus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-19] (ang.).
- ↑ Accentor, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-19] (ang.).
- p
- d
- e
Rodziny ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes)
- Układ filogenetyczny na podstawie P. Mielczarek & M. Kuziemko: Aktualna lista ptaków świata (wersja: 2024-01-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Encyklopedia internetowa:
- БРЭ: 2686236
- SNL: fossekallfamilien
- Catalana: 0270614, 0270613
