Trasa europejska

Trasy europejskie
E75
E75
Zobacz multimedia związane z tematem: Trasa europejska

Trasa europejska – międzynarodowa droga samochodowa w Europie, oznakowana numerem jedno-, dwu- lub trzycyfrowym poprzedzonym literą E (białe napisy na zielonym tle). Numeracja dróg jest zachowana przy przekraczaniu przez drogę granic państwowych. Nadzorowaniem sieci tras europejskich i propozycjami zmian w ich przebiegu zajmuje się Komisja Gospodarcza ONZ ds. Europy (UNECE). W niektórych państwach (np. Polska, Niemcy) numeracja tras europejskich występuje równolegle do krajowego systemu numeracji dróg. W innych państwach (np. Szwecja, Polska w latach 1962–1985) numeracja tras europejskich jest zintegrowana z systemem numeracji krajowej i drogi oznaczone symbolem Exx nie posiadają już innych numerów.

System oznaczeń

E4
E4
  1. Drogi podstawowe i drogi pośrednie określone jako kategoria „A” są oznaczone liczbą dwucyfrową; drogi stanowiące odgałęzienia, odnogi lub drogi łącznikowe określone jako kategoria „B” są oznaczone liczbą trzycyfrową.
    Uwaga: drogi E 01... E 09, które oznaczane są zgodnie z powyższym ustaleniem dwiema cyframi zazwyczaj oznacza się jedną cyfrą, z pominięciem zera na początku.
  2. Numeracja:
    • Drogi podstawowe przebiegające z północy na południe otrzymują oznaczenie liczbą dwucyfrową z końcówką „5”, wzrastającą z zachodu na wschód.
    • Drogi podstawowe przebiegające z zachodu na wschód otrzymują oznaczenie liczbą dwucyfrową z końcówką „0”, wzrastającą z północy na południe.
    • Drogi pośrednie otrzymują odpowiednio oznaczenie liczbą dwucyfrową nieparzystą i parzystą, mieszczącą się między liczbami dróg podstawowych, pomiędzy którymi się znajdują.
    • Drogi kategorii „B” otrzymują oznaczenie liczbą trzycyfrową, z której pierwsza cyfra jest cyfrą drogi podstawowej położonej najbliżej na północ od drogi „B”, druga – cyfrą drogi podstawowej położonej najbliżej na zachód od tej drogi „B”, a trzecia cyfra jest liczbą porządkową.
  3. Drogi podstawowe przebiegające z północy na południe położone na wschód od drogi E99 mają trzycyfrowe nieparzyste liczby od 101 do 129. Pozostałe zasady punktu 2 są dla tych dróg zachowane.
  4. Drogi kategorii „B” położone na wschód od E101 oznaczone są trzycyfrową liczbą zaczynającą się od „0”.

Wyjątki

Dwie drogi klasy „A”, E47 i E55, przebiegające przez Skandynawię mają oznaczenie sprzed 1992 (E6 i E4). Te wyjątki zostały zaakceptowane w związku z dużymi kosztami zmiany oznakowań ww. dróg. Stare oznakowanie występuje tylko w Norwegii i Szwecji. W pozostałych krajach drogi te są oznakowane według nowego systemu numeracji.

Oznakowanie dróg w poszczególnych krajach

W poszczególnych krajach podejście do oznakowania tras numerami „Exx” jest różne:

  • W większości państw oznakowanie „Exx” jest umieszczane obok numeracji krajowej i wystarczające do poruszania się wzdłuż tras europejskich.
  • W Danii, Norwegii oraz Szwecji oznakowanie „Exx” jest zintegrowane z numeracją krajową i z reguły drogi te nie posiadają innej numeracji krajowej.
  • Zdarza się też tak (np. Niemcy), że oznakowanie „Exx” jest minimalne i poruszanie się wzdłuż tras europejskich na jego podstawie jest utrudnione.
  • W niektórych krajach (np. Wielka Brytania, Uzbekistan) drogi w ogóle nie są oznakowane numerami „Exx”.
  • W Irlandii numery tras europejskich są podawane jedynie na znakach wskazujących odległość do miejscowości[1].

Historia

Pierwszy system numeracji tras europejskich, wprowadzony w 1950 roku[2], składał się z jedno do dwucyfrowych liczb. W dużym uproszczeniu polegał na tym, że im mniej ważna była droga, tym wyższy miała numer. Istniały dwie kategorie:

  • „A”, w której znajdowały się główne trasy europejskie, o numerach E1 – E21, E21a, E21b i E22
  • „B”, w której znajdowały się trasy europejskie będące odgałęzieniami i łącznikami, o numerach E31 – E92[2].

W 1968 roku wprowadzono trzycyfrowe arterie[3][4].

Bieżący system oznaczeń tras europejskich został utworzony w 1975 na podstawie Umowy europejskiej o głównych drogach ruchu międzynarodowego (AGR) zawartej w Genewie 15 listopada. Jego wprowadzanie w życie rozpoczęto w pierwszej połowie lat 80. XX wieku[5]. Mimo upływu ponad 20 lat od jego wprowadzenia zdarzają się sytuacje oznakowania dróg znakami zgodnymi z poprzednim systemem.

Zmiana systemu numeracji nie od razu została przez wszystkich zaakceptowana. Zdarzały się też sytuacje, że po akceptacji zmian nic się praktycznie w oznakowaniu dróg nie zmieniło. W związku z niewprowadzaniem zmian w oznakowaniu dróg, zdarzały się sytuacje, w których wydawcy atlasów pomimo uwzględnienia nowej numeracji dróg w atlasach, w kolejnych wydaniach powracali do poprzedniej (wycofywanej) numeracji.

W 1992 uzupełniono sieć o wiele nowych dróg, w znacznej mierze na terenach Rosji. Do dotychczasowego systemu dodano głównie drogi leżące na wschodzie Europy i częściowo w zachodniej Azji, co częściowo zniekształciło systematykę oznakowania tras.

Cały czas w systemie są wprowadzane zmiany, na ogół wydłużające lub zmieniające trasy przy jej końcach.

W Polsce

Oznakowanie tras europejskich w Polsce zaczęto wprowadzać ok. 1962. Były to następujące trasy:

 E 7  WarszawaRadomKielceKrakówBielsko-BiałaCieszyn (fragment trasy: Warszawa – BrnoWiedeńRzym)
 E 8  ŚwieckoPoznańKoninWarszawaTerespol (fragment trasy: LondynBerlinMoskwa)
 E 12  Kudowa-ZdrójWrocławŁódźWarszawaBiałystok – Kuźnica (fragment trasy: ParyżPragaPetersburgMoskwa)
 E 14  JakuszyceJelenia GóraBolesławiecZielona GóraGorzów WielkopolskiSzczecinŚwinoujście (fragment trasy: TriestLinzPraga – Szczecin – Świnoujście)
 E 16  CieszynŻoryKatowicePiotrków TrybunalskiŁódźToruńGrudziądzGdynia (fragment trasy: Bratysława – Katowice – Łódź – Gdynia)
 E 22  OlszynaWrocławKatowiceKrakówTarnówRzeszówMedyka (fragment trasy: Berlin – Wrocław – Kraków – Lwów)
 E 22a  Strzelce OpolskieBytomKraków
 E 74  KołbaskowoSzczecin (fragment trasy: Berlin – Szczecin)
 E 81  GdańskElblągWarszawaLublinZamość – Hrebenne (fragment trasy: Gdańsk – Warszawa – Lublin – Lwów)
 E 82  Piotrków TrybunalskiWarszawa
 E 83  Jelenia GóraWrocławLesznoPoznańGrudziądz

Obecny system numeracji tras europejskich zaczęto wprowadzać w 1985 według nowego systemu. Rząd Polski podpisał Umowę o głównych drogach ruchu międzynarodowego 14 września 1984. Została ona ratyfikowana 29 stycznia 1985 i opublikowana w Dzienniku Ustaw 11 marca 1985 (Dz.U. z 1985 r. nr 10, poz. 35).

Drogi europejskie przebiegające przez Polskę

W tej umowie wymienione były następujące trasy przebiegające przez terytorium Polski:

 E 26  BerlinGoleniówSłupskGdańsk
 E 30  CorkLondynBerlinMoskwa
 E 38  BerlinLübbenauCottbusLegnica[6]
 E 40  CalaisDreznoRostów nad Donem
 E 65  YstadPragaItea – Githion
 E 67  WarszawaŁódźWrocławPraga
 E 69  WarszawaKatowiceCzeski CieszynBratysławaWiedeń
 E 75  TromsøLahtiWarszawaSitía
 E 267  GdańskŚwieciePoznańWrocław
 E 269  ŚwiecieŁódźPiotrków Trybunalski
 E 460  BrnoOłomuniecCzeski CieszynKraków

Wkrótce po ratyfikacji umowy przez Polskę, jeszcze w 1985 w przebiegających przez Polskę trasach zaszły następujące zmiany:

W 1990:

W 1995:

W 1999:

Drogi kategorii A – podstawowe

trasy bezpośrednie północ-południe

trasy bezpośrednie zachód-wschód

trasy pośrednie północ-południe

trasy pośrednie zachód-wschód

Drogi kategorii B – odgałęzienia, odnogi i łącznikowe

Drogi europejskie przebiegające przez Niemcy
Drogi europejskie przebiegające przez Wielką Brytanię i Irlandię
Trasy europejskie przebiegające przez Bośnię i Hercegowinę

Przypisy

  1. 2. Directional Information Signs, §§2.3.34–36, 2.4.108, 2.4.116, 2.5.87, Department of Transport, Tourism and Sport, listopad 2010  (ang.).
  2. a b Organizacja Narodów Zjednoczonych: DECLARATION ON THE CONSTRUCTION OF MAIN INTERNATIONAL TRAFFIC ARTERIES SIGNED AT GENEVA ON 16 SEPTEMBER 1950 / DECLARATION SUR LA CONSTRUCTION DE GRANDES ROUTES DE TRAFIC INTERNATIONAL SIGNEE A GENEVE LE 16 SEPTEMBRE 1950. treaties.un.org, 1951. [dostęp 2018-06-29]. (ang. • fr.)..
  3. SABRE: E Roads/History. sabre-roads.org.uk. [dostęp 2018-07-21]. (ang.).
  4. Organizacja Narodów Zjednoczonych: DECLARATION ON THE CONSTRUCTION OF MAIN INTERNATIONAL TRAFFIC ARTERIES SIGNED AT GENEVA ON 16 SEPTEMBER 1950 – MODIFICATIONS TO ANNEX I / DECLARATION SUR LA CONSTRUCTION DE GRANDES ROUTES DE TRAFIC INTERNATIONAL SIGNEE A GENEVE LE 16 SEPTEMBRE 1950 – MODIFICATIONS À L’ANNEXE I. United Nations Treaty Series, 1968. [dostęp 2018-10-12]. (ang. • fr.)..
  5. Organizacja Narodów Zjednoczonych: European Agreement on main international traffic arteries (AGR) (with annexes and list of roads). Concluded at Geneva on 15 November 1975 / Accord européen sur les grandes routes de trafic international (AGR) [avec annexes et listes de routes]. Concluà Genève le 15 novembre 1975. treaties.un.org. [dostęp 2018-06-23]. (ang.).
  6. Amendment to Annex I to the AGR. 1984-03-01. [dostęp 2019-03-09]. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Umowa europejska o głównych drogach ruchu międzynarodowego (AGR). park.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-29)]., sporządzona w Genewie dnia 15 listopada 1975 r. (Dz.U. z dnia 11 marca 1985 r.)
  • Informacje o trasach europejskich. geocities.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-09)]. (ang.).
  • p
  • d
  • e
Trasy europejskie
Bezpośrednie
północ-południe
  • E5
  • E15
  • E25
  • E35
  • E45
  • E55
  • E65
  • E75
  • E85
  • E95
  • E101
  • E105
  • E115
  • E117
  • E119
  • E121
  • E123
  • E125
  • E127
wschód-zachód
  • E10
  • E20
  • E30
  • E40
  • E50
  • E60
  • E70
  • E80
  • E90
Pośrednie
północ-południe
  • E1
  • E3
  • E7
  • E9
  • E11
  • E13
  • E17
  • E19
  • E21
  • E23
  • E27
  • E29
  • E31
  • E33
  • E37
  • E39
  • E41
  • E43
  • E47
  • E49
  • E51
  • E53
  • E57
  • E59
  • E61
  • E63
  • E67
  • E69
  • E71
  • E73
  • E77
  • E79
  • E81
  • E83
  • E87
  • E89
  • E91
  • E97
  • E99
wschód-zachód
  • E4
  • E6
  • E8
  • E12
  • E14
  • E16
  • E18
  • E22
  • E24
  • E26
  • E28
  • E32
  • E34
  • E36
  • E38
  • E42
  • E44
  • E46
  • E48
  • E52
  • E54
  • E56
  • E58
  • E62
  • E64
  • E66
  • E68
  • E72
  • E74
  • E76
  • E78
  • E82
  • E84
  • E86
  • E88
  • E92
  • E94
  • E96
  • E98
Kategoria B:
Odgałęzienia,
odnogi i łącznikowe
  • E134
  • E136
  • E201
  • E231
  • E232
  • E233
  • E234
  • E251
  • E261
  • E262
  • E263
  • E265
  • E271
  • E272
  • E311
  • E312
  • E313
  • E314
  • E331
  • E371
  • E372
  • E373
  • E381
  • E391
  • E401
  • E402
  • E403
  • E404
  • E411
  • E420
  • E421
  • E422
  • E429
  • E441
  • E442
  • E451
  • E461
  • E462
  • E471
  • E501
  • E502
  • E511
  • E512
  • E531
  • E532
  • E533
  • E551
  • E552
  • E571
  • E572
  • E573
  • E574
  • E575
  • E576
  • E578
  • E581
  • E583
  • E584
  • E592
  • E601
  • E602
  • E603
  • E604
  • E606
  • E607
  • E611
  • E612
  • E641
  • E651
  • E652
  • E653
  • E661
  • E662
  • E671
  • E673
  • E675
  • E691
  • E692
  • E711
  • E712
  • E713
  • E714
  • E717
  • E751
  • E761
  • E762
  • E763
  • E771
  • E772
  • E773
  • E801
  • E802
  • E803
  • E804
  • E805
  • E806
  • E821
  • E840
  • E841
  • E842
  • E843
  • E844
  • E846
  • E847
  • E848
  • E851
  • E852
  • E853
  • E871
  • E881
  • E901
  • E902
  • E903
  • E931
  • E932
  • E933
  • E951
  • E952
  • E961
  • E962
  • E001
  • E002
  • E003
  • E004
  • E005
  • E006
  • E007
  • E008
  • E009
  • E010
  • E011
  • E012
  • E013
  • E014
  • E015
  • E016
  • E017
  • E018
  • E019
Nieistniejące
  • E2
  • E104
  • E106
  • E107
  • E108
  • E109
  • E111
  • E112
  • E113
  • E114
  • E116
  • E118
  • E120
  • E124

Encyklopedia internetowa (sieć drogowa):
  • NE.se: europaväg
  • SNL: europaveier
  • DSDE: europaveje