Tylka

wieś

Szkoła

Państwo

Polska

Województwo

małopolskie

Powiat

nowotarski

Gmina

Krościenko nad Dunajcem

Liczba ludności (1998)

434^[2]

Strefa numeracyjna

Kod pocztowy

34-450^[3]

Tablice rejestracyjne

KNT

SIMC

0437033

Położenie na mapie gminy Krościenko nad Dunajcem

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa małopolskiego

Położenie na mapie powiatu nowotarskiego

49°26′01″N 20°23′18″E/49,433611 20,388333^[1]

Multimedia w Wikimedia Commons

Tylka – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Krościenko nad Dunajcem^[4]^[5].

Integralne części wsi Tylka^[4]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0437056	Biały Potok	część wsi
0437079	Gabrysie	część wsi
0437085	Górzany	część wsi
0437091	Maliki	część wsi
0437100	Niżni Potok	część wsi
0437122	Rokitki	część wsi
0437145	Wyszni Potok	część wsi

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Historia

Nazwa wsi może pochodzić od góralskiego nazwiska Tylka lub niemieckiego Tilke – co oznacza boczna dolinka. W początkach wieku XVII w dolinie Białego Potoku istniała huta szkła /obecnie to polana Hucisko/ która w 1613 roku została opuszczona. Wioska powstała systemem zarębków leśnych. Wchodziła w skład starostwa czorsztyńskiego, w 1616 małe 1 – łanowe sołtystwo było w rękach starosty. W roku 1812 została sprzedana wraz z Krościenkiem i Grywałdem przez c.k. skarb rodzinie Grossów, a w 1894 została odłączona od tej posiadłości. W miejscowości znajdował się wówczas wapiennik, browar „Pod Tylką” i folwark, posiadający piękne lasy. W 1919 roku majątek był już rozparcelowany, a las częściowo wycięty. Jesienią 1944 partyzanci stoczyli tu krwawą bitwę z Niemcami. Wieś zamieszkują górale pienińscy regionu szczawnickiego^[6].

Do 1934 roku Tylka była samodzieną gminą jednostkową. Od 1934 gromadą w nowo utworzonej gminie Krościenko. W związku ze zniesieniem gmin w 1954 roku Tylka i Krościenko utworzyły gromadę Krościenko^[7]. Gromadę Krościenko zniesiono 1 stycznia 1958 w związku z przekształceniem jej w osiedle^[8], przez co Tylka utraciła samodzielność i stała się częścią Krościenka.

Osiedle Krościenko zniesiono wraz z kolejną reformą gminną, czyli 1 stycznia 1973 roku, łącząc je z miastem Szczawnica w organizm miejski o nazwie Szczawnica-Krościenko, przez co Tylka stała się częścią miasta Szczawnica-Krościenko^[9].

1 stycznia 1982 (de facto 1 października 1982) zniesiono miasto Szczawnica-Krościenko oraz utworzono ponownie gminę Krościenko, w której skład weszły Krościenko i Tylka (a także Grywałd i Krośnica z gminy Czorsztyn)^[10].

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142059
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Polska w liczbach, 13 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-13] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę. Poczta Polska S.A, styczeń 2013. [dostęp 2015-03-26].
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
↑ ^a ^b GUS. Rejestr TERYT.
↑ Tylka – Krościenko nad Dunajcem [online] [dostęp 2023-08-13] (pol.).
↑ Uchwała Nr 27/IV/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu nowotarskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 17 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50).
↑ Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 317.
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327.
↑ Dz.U. z 1981 r. nr 26, poz. 139.

Gmina Krościenko nad Dunajcem

Siedziba gminy	Krościenko nad Dunajcem
Wsie	Grywałd Hałuszowa Krościenko nad Dunajcem Krośnica Tylka
Integralne części wsi	Balarówka Bereśnik Biały Potok Czarna Ziemia Dydy Dziadowe Kąty Dzielnice Gabrysie Gielniarz Górzany Gródek Jarek Juraszowa Kąty Klin Koci Zamek Kocury Kozłeczyzna Kras Kurzejówka Łąkcica Lubańskie Maliki Niwki Niżni Potok Niżnia Krośnica Ogrodziska Pasterniki Piekiełko (Grywałd) Piekiełko (Krościenko nad Dunajcem) Pod Ociemne Podłazie Podoły Podtylka Potoczki Pryczków Przylaski Ptaszkowa Rokitki Stawy Stodółki Stronie Strugi Ulica Węgliska Wybraństwo Wymyśle Wyr Wyszni Potok Wysznia Krośnica Zaglinik Zagroń Zakrętki Zapotocze Żłóbki

Powiat nowotarski

Miasta	Czarny Dunajec Nowy Targ Rabka-Zdrój Szczawnica
Gminy miejskie	Nowy Targ
Gminy miejsko-wiejskie	Czarny Dunajec Rabka-Zdrój Szczawnica
Gminy wiejskie	Czorsztyn Jabłonka Krościenko nad Dunajcem Lipnica Wielka Łapsze Niżne Nowy Targ Ochotnica Dolna Raba Wyżna Spytkowice Szaflary

Powiat nowotarski (1920–1975)

Siedziba powiatu – Nowy Targ

Przynależność wojewódzka

woj. krakowskie (1920–39)
dystrykt krakowski (GG) (1939–45)
woj. krakowskie (1945–75)

Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)

Nowy Targ
Zakopane (od 1933)

Miasteczka (1920–34)

Krościenko

Gminy miejskie (1920–39 i 1945–75)

Czarny Dunajec (1925–34)
Nowy Targ
Rabka (od 1953)
Szczawnica (1962–72 →)
Szczawnica-Krościenko (←← od 1973)
Zakopane (do 1951 →)

Osiedla (1954–72)

Krościenko (1958–72 →)
Szczawnica (1958–62)

Gminy wiejskie zbiorowe
(1934–39, 1945–54 i 1973–75)

Biały Dunajec (od 1973)
Bukowina (Tatrzańska)
Chochołów (do 1954)
Ciche (do 1954)
Czarny Dunajec
Czorsztyn
Głodówka (← 1938–39 →)
Jabłonka (do 1939 ← i → 1945–54)
Jaworzyna Spiska (← 1938–39 →)
Kościelisko (do 1954)
Kościelisko-Witów (od 1973)
Krościenko (do 1954)
Lasek (od 1973)
Lipnica Wielka (od 1973)
Ludźmierz (do 1954)
Łapsze Niżne (do 1939 ← i → 1945–54)
Łopuszna
Ochotnica (Dolna)
Odrowąż (do 1954)
Poronin
Raba Wyżna
Rabka (do 1953)
Rabka (od 1973)
Ratułów (od 1973)
Szaflary
Szczawnica Wyżna (do 1939 i 1945–54)
Zakopane (1945–46)

Gromady
(1954–72)

Bańska (1954–72)
Białka (1954–61)
Biały Dunajec (1954–72)
Bukowina (B. Tatrzańska) (1954–72)
Bukowina-Podszkle (1954–60)
Chabówka (1954–72)
Chochołów (1954–72)
Chyżne (1954–61)
Ciche (1954–68)
Czarna Góra (1954–72)
Czarny Dunajec (1954–72)
Czorsztyn (1954–72)
Dzianisz (1954–61)
Frydman (1954–61)
Gronków (1954–60)
Groń (1960–72)
Grywałd (1954–72)
Harklowa (1954–72)
Jabłonka (1954–72)
Klikuszowa (1954–72)
Kościelisko (1954–72)
Krościenko (1954–57)
Lasek (1954–60)
Leśnica (1954–60)
Lipnica Mała (1954–72)
Lipnica Wielka (1954–72)
Ludźmierz (1954–72)
Łapsze Niżne (1954–61)
Łapsze Wyżne (1954–72)
Łopuszna (1954–60)
Maniowy (1954–61)
Maruszyna (1954–61)
Międzyczerwienne (1954–60)
Murzasichle (1954–61)
Niedzica (1954–72)
Nowa Biała (1954–72)
Ochotnica Dolna (1954–72)
Ochotnica Górna (1954–72)
Odrowąż (1954–72)
Ostrowsko (1960–72)
Piekielnik (1954–72)
Podczerwone (1954–60)
Podwilk (1954–72)
Ponice (1954–61)
Poronin (1954–72)
Raba Wyżna (1954–72)
Ratułów (1954–72)
Sieniawa (1954–60)
Sromowce Wyżne (1954–61)
Stare Bystre (1954–61)
Szaflary (1954–72)
Szczawnica (1954–57)
Tylmanowa (1954–72)
Waksmund (1954–60)
Witów (1954–72)
Wróblówka (1954–60)
Zubrzyca Górna (1954–72)
Zubsuche (Ząb) (1954–72)

Gminy (1939–45)

Miejskie	Jordanów (←→) Maków (←→) Neumarkt Zakopane
Wiejskie^[A]	Bukowina Bystra (←→) Chochołów Ciche Czarny Dunajec Czorsztyn Kościelisko Krościenko Ludźmierz Łętownia (←→) Łopuszna Maków (←→) Ochotnica Odrowąż Poronin Raba Wyżna Rabka Skawa (←→) Szaflary Szlachtowa (1940–44) Szczawnica (1940–44) Zawoja (←→)