Średnik

;

Średnik – rozdzielający znak interpunkcyjny. Zarówno graficznie, jak i funkcjonalnie stanowi połączenie przecinka i kropki.

Średnik w języku naturalnym

W przeciwieństwie do przecinka służy do oddzielania wyłącznie samodzielnych gramatycznie i logicznie członów wypowiedzenia. Od kropki natomiast odróżnia go mniejsza moc[1] (większa jednak niż przecinka); mimo to niemal zawsze można go zastąpić kropką, zmieniając jedno zdanie zawierające średnik w dwa zdania[2]. Po średniku kolejną część wypowiedzenia pisze się małą literą (ponieważ nadal jest to jedno zdanie).

Średnik w języku naturalnym używany jest:

  • w rozbudowanych wypowiedzeniach złożonych;
  • do oddzielania pojedynczych zdań, samodzielnych pod względem myślowo-pojęciowym (jednak na tyle zbieżnym, że stanowią one treść jednego wypowiedzenia);
  • w zdaniach zawierających rozbudowane wyliczenia – szczególnie wyliczenia dłuższe, których poszczególne punkty zawierają przecinki;
  • dla oddzielenia od siebie kolejnych wyrażeń matematycznych, zwłaszcza podczas przekształcania równania lub nierówności[2].

Szczególnym rodzajem wyliczenia są pozycje bibliograficzne w przypisach. Jeśli poszczególne punkty mają na końcu średnik, to nie powinny zaczynać się wielką literą. W języku polskim przed średnikiem nie stawia się spacji; robi się to jedynie po nim.

W języku francuskim średnik otoczony jest dwiema spacjami (podobnie znak zapytania, wykrzyknik i dwukropek)[3].

Średnik w informatyce

W informatyce średnik stosuje się w szczególności w programowaniu jako:

  • separator instrukcji, np. w Pascalu
  • terminator instrukcji, np. w C, C++, PL/I
  • separator listy argumentów, np. w Excelu w wersji polskiej
  • początek komentarza jednowierszowego (AutoHotkey).

Średnik jest bardzo łatwo dostępny z klawiatury komputera (znajduje się na klawiszu po prawej stronie klawiatury – tam, gdzie również dwukropek); w mniejszym stopniu z telefonu, ze względu na stosunkowo rzadkie użycie.

W Unikodzie średnik występuje w wersji:

Znak Unicode Kod HTML Nazwa unikodowa Nazwa polska
; U+003B &#x3B; lub &#59; SEMICOLON średnik
Zobacz hasło średnik w Wikisłowniku


Klawiatura komputerowa zgodna z PC
p  d  e
(Windows, układ QWERTY)
Esc F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 F10 F11 F12 PrtSc/
SysRq
ScrLk Pause/
Break
TyldaWykrzyknik@Kratka (symbol)Dolar (znak)Procent (znak)Kareta (znak)EtAsteryskNawias#Nawiasy okrągłeNawias#Nawiasy okrągłeZnak podkreśleniaPlus (matematyka)BackspaceGravis1 (liczba)2 (liczba)3 (liczba)4 (liczba)5 (liczba)6 (liczba)7 (liczba)8 (liczba)9 (liczba)0 (liczba)Łącznik-minusZnak równościBackspaceTab (klawisz)QWERTYUIOPNawias#Nawiasy klamroweNawias#Nawiasy klamroweKreska pionowaTab (klawisz)QWERTYUIOPNawias#Nawiasy kwadratoweNawias#Nawiasy kwadratoweUkośnikCaps LockASDFGHJKLDwukropekCudzysłówEnterCaps LockASDFGHJKLŚrednikApostrofEnterShiftZXCVBNMNawias#Nawiasy ostrokątneNawias#Nawiasy ostrokątnePytajnikShiftShiftZXCVBNMPrzecinekKropkaUkośnikShiftControlWindows (klawisz)Alt (klawisz)SpacjaAltGrWindows (klawisz)Menu (klawisz)Control
Ins Home PgUp Num / * -
Del End PgDn 7 8 9 +
4 5 6
1 2 3 Ent
0 .

Średnik w kulturze

Zajmująca się zdrowiem psychicznym amerykańska organizacja non-profit „Project Semicolon” zachęca do tatuowania symbolu „;”. Ma to mieć znaczenie symboliczne – jak tłumaczą pomysłodawcy „Średnika używa się, gdy autor mógł zakończyć zdanie, ale zdecydował inaczej. Ty jesteś autorem, a zdanie to twoje życie”[4]. Tatuaż z tym symbolem ma podnosić świadomość społeczną dotyczącą zaburzeń psychicznych, w szczególności zaburzeń depresyjnych[5].

Przypisy

  1. Zasady pisowni i interpunkcji. PWN. [dostęp 2012-09-22].
  2. a b Ewa i Feliks Przyłubscy: Gdzie postawić przecinek?. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, s. 34–37. ISBN 83-214-0129-5.
  3. Ari Rafaeli, Book typography, Oak Knoll Press, 2005
  4. TimT. McDonald TimT., You Are #NotAlone, „Huffington Post”, 6 maja 2016 [dostęp 2020-03-05]  (ang.).
  5. LoriL. Grisham LoriL., Semicolon tattoos raise awareness about mental illness, „USA Today”, 10 lipca 2015 [dostęp 2020-03-04]  (ang.).


Klawiatura komputerowa zgodna z PC
p  d  e
(Windows, układ QWERTY)
Esc F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 F10 F11 F12 PrtSc/
SysRq
ScrLk Pause/
Break
TyldaWykrzyknik@Kratka (symbol)Dolar (znak)Procent (znak)Kareta (znak)EtAsteryskNawias#Nawiasy okrągłeNawias#Nawiasy okrągłeZnak podkreśleniaPlus (matematyka)BackspaceGravis1 (liczba)2 (liczba)3 (liczba)4 (liczba)5 (liczba)6 (liczba)7 (liczba)8 (liczba)9 (liczba)0 (liczba)Łącznik-minusZnak równościBackspaceTab (klawisz)QWERTYUIOPNawias#Nawiasy klamroweNawias#Nawiasy klamroweKreska pionowaTab (klawisz)QWERTYUIOPNawias#Nawiasy kwadratoweNawias#Nawiasy kwadratoweUkośnikCaps LockASDFGHJKLDwukropekCudzysłówEnterCaps LockASDFGHJKLŚrednikApostrofEnterShiftZXCVBNMNawias#Nawiasy ostrokątneNawias#Nawiasy ostrokątnePytajnikShiftShiftZXCVBNMPrzecinekKropkaUkośnikShiftControlWindows (klawisz)Alt (klawisz)SpacjaAltGrWindows (klawisz)Menu (klawisz)Control
Ins Home PgUp Num / * -
Del End PgDn 7 8 9 +
4 5 6
1 2 3 Ent
0 .


  • p
  • d
  • e
Znaki interpunkcyjne
język polski
języki obce
Znaki (symbole)
punktory
matematyka
(lista)
waluty
  • (euro)
  • $ (dolar)
inne
Znaki niedrukowalne
Kontrola autorytatywna (znak interpunkcyjny):
  • LCCN: sh85119889
  • BnF: 17780557b
  • BNCF: 67244
  • J9U: 987007531764805171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: topic/semicolon
  • SNL: semikolon
  • Catalana: 0154004
  • DSDE: semikolon