Apostrof

Nie mylić z: apostrofą.

Apostrof (gr. ἀπόστροφος apóstrophos)[1][2] – znak pisarski w kształcie przecinka, umieszczany we frakcji górnej:  ’ . W ortografii polskiej służy do oznaczenia, że litera (najczęściej samogłoska) występująca przed nim jest niewymawiana. Np. w przypadku nazwiska Morse [mɔːs] ostatnia litera e nie jest wymawiana; w celu jego odmiany należy użyć apostrofu: alfabet Morse’a. Służy też często jako oznaczenie zwarcia krtaniowego w transkrypcji różnych języków (np. arabskiego). Ponadto jest stosowany jako znak zamykający cudzysłów definicyjny lub zagnieżdżony.

W normatywnej ortografii języka polskiego apostrofu nie używa się przy odmianie skrótowców – przykładowo, pisownia DJ’a jest niezgodna z normą pisowni; w poprawnym zapisie używa się łącznika: DJ-a.

Znaki apostrofu poprawne typograficznie

'

Poprawny z punktu widzenia typografii apostrof to  ’  (Unikod: U+2019). We współczesnych krojach pisma jego kształt jest generalnie identyczny ze znakiem przecinka, natomiast w niektórych krojach historycznych może być lekko ściśnięty w pionie. Za pomocą klawiatury można wpisać poprawny typograficznie apostrof pod Windows przez kombinację klawiszy Alt+0146, pod systemem operacyjnym Mac OS X przy polskim układzie klawiatury Alt+[. Niektóre aplikacje pozwalają na wpisanie apostrofu, wprowadzając cyfry dziesiętne Unikodu np. Alt+8217, inne – z użyciem kodu szesnastkowego przez wpisanie 2019, a następnie naciśnięcie jednocześnie Alt+X, gdy kursor wciąż stoi bezpośrednio za wpisaną liczbą.

Znak zastępczy  '  to prosta, pionowa kreseczka we frakcji górnej, kodowana jako U+0027. Znak ten jest bezpośrednio dostępny z klawiatury zgodnej z PC – klawisz wspólny z cudzysłowem prostym  " .

Znak Unicode Kod HTML Nazwa unikodowa Nazwa polska
U+2019 ’ lub ’ lub ’ RIGHT SINGLE QUOTATION MARK Poprawny typograficznie apostrof i typograficzny zamykający cudzysłów brytyjski
' U+0027 ' lub ' lub ' APOSTROPHE Zastępczy znak apostrofu i pojedynczego cudzysłowu

Znaki zastępcze apostrofu niepoprawne typograficznie

´ `

Akcent silny, ostry, akut:  ´  (U+00B4) jest często używanym znakiem zastępczym, ponieważ w wielu krojach czcionek znaki te są bardzo zbliżone.

Również inne znaki z racji podobieństwa stwarzają niebezpieczeństwo pomyłki:

  • akcent słaby, ciężki, grawis:  `  (U+0060);
  • typograficzny pojedynczy cudzysłów otwierający stosowany np. w typografii brytyjskiej:  ‘  (U+2018);
  • innym podobnym znakiem używanym w matematyce jest prim:  ′  (U+2032).

Zestawienie znaków podobnych do apostrofu

Znak Unicode Kod HTML Nazwa unikodowa Nazwa polska
´ U+00B4 ´ lub ´ lub ´ ACUTE ACCENT Akcent silny (kreska nad literą), inaczej akcent ostry
` U+0060 ` lub ` GRAVE ACCENT Akcent słaby (grawis)
U+2018 ‘ lub ‘ lub ‘ LEFT SINGLE QUOTATION MARK Typograficzny otwierający cudzysłów brytyjski, otwierający cudzysłów definicyjny
U+2032 ′ lub ′ lub ′ PRIME Prim, klin, znak stopy, znak minuty
΄ U+0384 ΄ lub ΄ GREEK TONOS Grecki tonos

Przypisy

  1. Władysław Kopaliński: apostrof; apostrofa. [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. [dostęp 2018-07-16].
  2. Henry George Liddell, Robert Scott: ἀπόστροφος. [w:] A Greek-English Lexicon [on-line]. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zobacz hasło apostrof w Wikisłowniku
  • Użycie apostrofu według zasad polskiej pisowni


Klawiatura komputerowa zgodna z PC
p  d  e
(Windows, układ QWERTY)
Esc F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 F10 F11 F12 PrtSc/
SysRq
ScrLk Pause/
Break
TyldaWykrzyknik@Kratka (symbol)Dolar (znak)Procent (znak)Kareta (znak)EtAsteryskNawias#Nawiasy okrągłeNawias#Nawiasy okrągłeZnak podkreśleniaPlus (matematyka)BackspaceGravis1 (liczba)2 (liczba)3 (liczba)4 (liczba)5 (liczba)6 (liczba)7 (liczba)8 (liczba)9 (liczba)0 (liczba)Łącznik-minusZnak równościBackspaceTab (klawisz)QWERTYUIOPNawias#Nawiasy klamroweNawias#Nawiasy klamroweKreska pionowaTab (klawisz)QWERTYUIOPNawias#Nawiasy kwadratoweNawias#Nawiasy kwadratoweUkośnikCaps LockASDFGHJKLDwukropekCudzysłówEnterCaps LockASDFGHJKLŚrednikApostrofEnterShiftZXCVBNMNawias#Nawiasy ostrokątneNawias#Nawiasy ostrokątnePytajnikShiftShiftZXCVBNMPrzecinekKropkaUkośnikShiftControlWindows (klawisz)Alt (klawisz)SpacjaAltGrWindows (klawisz)Menu (klawisz)Control
Ins Home PgUp Num / * -
Del End PgDn 7 8 9 +
4 5 6
1 2 3 Ent
0 .
  • p
  • d
  • e
Znaki interpunkcyjne
język polski
języki obce
Znaki (symbole)
punktory
matematyka
(lista)
waluty
  • (euro)
  • $ (dolar)
inne
Znaki niedrukowalne
Encyklopedia internetowa (znak interpunkcyjny):
  • БРЭ: 1824776
  • SNL: apostrof
  • Catalana: 0079760
  • DSDE: apostrof