Błyszcz dwuplamek
| Adomerus biguttatus | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | stawonogi | ||
| Gromada | owady | ||
| Rząd | pluskwiaki | ||
| Podrząd | |||
| Rodzina | ziemikowate | ||
| Podrodzina | Sehirinae | ||
| Plemię | Sehirini | ||
| Rodzaj | błyszcz | ||
| Gatunek | Adomerus biguttatus | ||
| Synonimy | |||
| |||
| |||
Błyszcz dwuplamek[1] (Adomerus biguttatus) – gatunek pluskwiaka z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny ziemikowatych. Zamieszkuje krainę palearktyczną.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza pod nazwą Cimex biguttatus. Jako miejsce typowe wskazano Szwecję[2]. W 1866 roku Étienne Mulsant i Claudius Rey umieścili go jako jedyny gatunek w nowym podrodzaju Adomerus w obrębie rodzaju Canthophorus[3]. Wyniesienia owego podrodzaju do rangi odrębnego rodzaju dokonał w 1881 roku Victor Antoine Signoret[4].
Morfologia
Pluskwiak o owalnym w zarysie, słabo wysklepionym ciele długości od 5,5 do 7 mm. Wierzch ciała jest wyraźnie punktowany. Ubarwienie głowy, przedplecza i tarczki jest błyszczące, czarne lub czarnobrązowe, natomiast półpokrywy mają odcień zwykle bardziej brązowy i niekiedy są bardziej matowe. Krawędzie boczne przedplecza jak i żyłki kostalne na bokach przykrywek mają kolor mlecznożółty, żółtobrązowy lub jasnobrązowy. Ponadto pośrodku każdej przykrywki leży tej samej barwy plama o rzadszym od pozostałej części punktowaniu. Wąskie, jasne obrzeżenie występuje na listewce brzeżnej odwłoka[5][6].
Głowa ma oczy złożone słabo wystające, do połowy szerokości w niej zagłębione. Policzki częściowo zakrywają nadustek z boków i mają uniesione ku górze brzegi przednie. Na przedpleczu występuje bruzda poprzeczna, niekiedy pośrodku przerwana[5][6].
Biologia i ekologia
Owad ten zasiedla głównie stanowiska dobrze nasłonecznione[5][1], ale bywa także spotykany w miejscach półcienistych[7]. Zamieszkuje pobrzeża lasów, polany leśne, przesieki i murawy kserotermiczne[1]. Występuje od nizin po niższe góry, w Alpach dochodząc jednak do wysokości 2000 m n.p.m.[7]
Zarówno larwy jak i postacie dorosłe są fitofagami ssącymi soki z zielonych części roślin oraz ich nasion[1]. Chętnie żerują na pszeńcach, zwłaszcza pszeńcu gajowym, pszeńcu różowym i pszeńcu zwyczajnym. Rzadziej wybierają szelężniki[7].
Błyszcze te aktywne są od wiosny do jesieni[1]. Bytują wówczas głównie na powierzchni gleby, najczęściej wśród detrytusu zgromadzonego u podstawy roślin z rodzin jasnotowatych i trędownikowatych[5]. Niekiedy zagrzebują się w glebie, pomiędzy ich korzenie[5]. Ich okres rozrodczy przypada w kwietniu i maju i wówczas można je spotkać na roślinach zielnych i drzewiastych. W miesiącach tych samice składają jaja w złożu liczącym od 30 do 60 sztuk i pilnie ich strzegą. Larwy obserwuje się od czerwca do września, zaś osobniki dorosłe nowego pokolenia pojawiają się od lipca lub sierpnia[7]. Imagines są stadium zimującym[7][5]. Zimowanie odbywa się w ściółce, chętnie pod wrzosami lub borówkami, ale też w martwym drewnie i wśród mchów[7].
Rozprzestrzenienie
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Luksemburga, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Albanii, Grecji oraz europejskiej części Rosji[8][9]. W Afryce Północnej podawany jest z Algierii. W Azji notowany jest z Syberii, Gruzji, Azerbejdżanu, Kazachstanu[9] i Chin[7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e Adomerus biguttatus – Błyszcz dwuplamek. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2022-07-12].
- ↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 445. (łac.).
- ↑ É. Mulsant, C. Rey: Histoire naturelle des punaises de France. II Tribu: Pentatomides. Paris: Savy & Deyrolle, 1866, s. 66.
- ↑ V. Signoret. Revue des Cydnides contenus dans la collection du Musée Civique d'Histoire Naturelle de Gênes. „Annali del Museo Civico di Storia Naturale di Genova”. 16, s. 621-657, 1881.
- ↑ a b c d e f Jerzy A. Lis, Barbara Lis, Dariusz J. Ziaja: Heteroptera Poloniae 2: Pentatomoidea 1: Acanthosmatidae, Cydnidae, Plataspidae, Scutelleridae, Thyreocoridae. Bytom: Zakład Poligraficzno-Wydawniczy „Plik”, 2012.
- ↑ a b Jerzy A. Lis: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XVIII Pluskwiaki różnoskrzydłe - Heteroptera z. 12 Plataspidae, Thyreocoridae, Cydnidae. Toruń: Oficyna Wydawnicza Turpress, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1997. ISBN 83-86781-42-4.
- ↑ a b c d e f g Ekkehard Wachmann, Albert Melber, Jürgen Deckert: Wanzen. Band 4: Pentatomomorpha II: Pentatomoidea: Cydnidae, Thyreocoridae, Plataspidae, Acanthosomatidae, Scutelleridae, Pentatomidae. (= Die Tierwelt Deutschlands und der angrenzenden Meeresteile nach ihren Merkmalen und nach ihrer Lebensweise. 81. Teil). Goecke & Evers, Keltern, 2008. ISBN 978-3-937783-36-9.
- ↑ Adomerus biguttatus (Linnaeus, 1758). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2022-07-12].
- ↑ a b Berend Aukema (red.): Adomerus biguttatus (Linnaeus, 1758). [w:] Catalogue of Palearctic Heteroptera [on-line]. Naturalis Biodiversity Center. [dostęp 2022-07-12].
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
- BioLib: 71980
- EUNIS: 247086
- GBIF: 4486134
- identyfikator iNaturalist: 704729
- NCBI: 2066004
