Curtiss YA-10

Dane podstawowe

Państwo

Stany Zjednoczone

Producent

Curtiss Aeroplane and Motor Company

Typ

samolot szturmowy

Konstrukcja

metalowa

Załoga

Historia

Data oblotu

1932

Lata produkcji

1932

Wycofanie ze służby

1939

Liczba egz.

Dane techniczne

Napęd

silnik gwiazdowy Pratt & Whitney R-1690

Moc

630 KM

Wymiary

Rozpiętość

13,41 m

Długość

9,75 m

Wysokość

2,74 m

Powierzchnia nośna

23,78 m²

Masa

Startowa

2783 kg

Osiągi

Prędkość maks.

281,6 km/h

Dane operacyjne

Uzbrojenie

5 km 7,62 mm, do 210 kg bomb

Użytkownicy

United States Air Corp
United States Navy

Multimedia w Wikimedia Commons

Curtiss YA-10 – wersja rozwojowa samolotu Curtiss A-8, wersją produkcyjną tego samolotu był w mało zmienionej formie Curtiss A-12 Shrike.

Historia

Curtiss YA-10 (Curtiss Model 59B) był wersją rozwojową samolotu Curtiss YA-8^[1]. Pierwszy samolot z tej serii, number seryjny 32-344, został wyposażony w chłodzony powietrzem silnik gwiazdowy typu Pratt & Whitney R-1690-9 (R-1690D) Hornet o mocy 630 KM^[2]. Oprócz zmiany silnika w samolocie dokonano niewielkich zmian konstrukcyjnych które spowodowały zwiększenie masy startowej z 5888 do 6135 funtów (2671 do 2783 kg) co spowodowało zmniejszenie prędkości maksymalnej z 294,5 km/h na 281,6 km/h^[3]^[4].

Modyfikacje zakończono na początku września i 8 września 1932 samolot został przekazany do bazy Wright Field^[5]. Oblatywanie i testowanie nowego samolotu trwało trzy tygodnie i nowa konstrukcja została oceniona bardzo pozytywnie^[5]. Podstawową zaletą samolotu był chłodzony powietrzem silnik gwiazdowy który był uważany za mniej podatny na uszkodzenia bojowe niż chłodzony cieczą silnik rzędowy^[2]. Po testach, USAAC zamówił 46 samolotów w tej wersji, ale pod oznaczeniem Curtiss A-12 Shrike^[6]. Jeden samolot został zamówiony także przez United States Navy, gdzie nosił oznaczenie XS2C-1^[1].

6 grudnia maszyna została przekazana do 13 Dywizjonu Szturmowego w Fort Crockett w celu dalszej ewaluacji samolotu^[5]. W tym czasie samolot był pomalowany w ówczesne kolory Dywizjonu (szaro-oliwkowy i żółty) i nosił godło dywizjonu oraz biały numer burtowy 63^[5]. W lipcu 1934 samolot został przekazany do bazy Barksdale Field w Luizjanie gdzie usunięto z niego godło jego wcześniejszego dywizjonu i otrzymał nowy numer 120^[5]. 29 kwietnia 1934 samolot przekazano do bazy San Antonio Air Depot, a następnie, 8 sierpnia został przeznaczony do służby w Command and General Staff College w Forth Leavenwhorth^[5]. Po listopadzie 1936 samolot został przemalowany na standardowe wówczas kolory żółty i niebieski (z czerwono-żółtą szachownicą na owiewce silnika) i otrzymał numer 7^[5]. 18 kwietnia 1937, samolot nosił numer 20 z innym typem szachownicy na owiewce i podobnym wzorem namalowanym na owiewkach kół^[5]. W tym czasie owiewki kół były często zdejmowane aby zapobiec gromadzenia się w nich błota^[5].

14 września 1938 samolot został przekazany do bazy Chanute Field, gdzie został złomowany 23 lutego 1939, łącznie przebywał w powietrzu 2199 godzin^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b P. Bowers: Curtiss Aircraft. s. 328.
↑ ^a ^b Curtiss YA-10. nationalmuseum.af.mil, 2008/12/30. [dostęp 2013-10-03]. (ang.).
↑ P. Bowers: Curtiss Aircraft. s. 327.
↑ P. Bowers: Curtiss Aircraft. s. 330.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j W. M. Jeffries: The Curtiss Shrike. s. 3.
↑ Curtiss A-12. nationalmuseum.af.mil, 2008/12/30. [dostęp 2013-10-03]. (ang.).

Bibliografia

Peter Bowers: Curtiss Aircraft, 1907-1947. London: Putnam & Company Ltd., 1979. ISBN 0-370-10029-8.
Walter M. Jeffries, Kenneth Rust: The Curtiss Shrike. Wielka Brytania: Profile Publications, 1966.
E. R. Johnson: American Attack Aircraft Since 1926. Jefferson, N.C.: McFarland, 2008. ISBN 0-7864-3464-3.

Amerykańskie samoloty wojskowe z lat 1918–1939

Samoloty myśliwskie	P-1 P-2 P-3 XP-4 P-5 P-6 XP-7 XP-8 XP-9 XP-10 P-11 P-12 XP-13 XP-14 XP-15 P-16 XP-17 XP-18 XP-19 YP-20 XP-21 XP-22 XP-23 YP-24 Y1P-25 P-26 Y1P-27 Y1P-28 YP-29 P-30 XP-31 YP-32 P-33 XP-34 P-35 YP-37
Samoloty bombowe i torpedowe	MB-1 MB-2 DB-1 NBS-1 XNBS-2 XNBS-3 XNBS-4 XNBL-1 XNBL-2 XLB-1 LB-1 LB-1A XLB-2 XLB-3 XLB-3A XLB-4 XLB-5 LB-5 LB-5A XLB-6 LB-6 XLB-7 LB-7 LB-8 LB-9 LB-10 LB-11 XLB-12 LB-13 LB-14 XHB-1 XHB-2 XHB-3 XB-1/XB-1B B-2 B-3A Y1B-4 B-4A Y1B-5 B-5A Y1B-6 B-6A XB-7 Y1B-7 XB-8 YB-8 YB-9 Y1B-9 XB-15 XB-16
Samoloty szturmowe	Douglas XA-2 Curtiss A-3 Curtiss XA-4 Curtiss XA-5 Curtiss XA-6 Atlantic-Fokker XA-7 Curtiss A-8 Detroit-Lockheed Y1A-9 Curtiss YA-10 Consolidated A-11 Curtiss A-12 Shrike Northrop YA-13 Curtiss A-14 Shrike Martin XA-15 Northrop XA-16 Northrop A-17 Curtiss A-18 Shrike Vultee A-19
Samoloty transportowe	Douglas C-1 Atlantic-Fokker C-2 Ford C-3 Ford C-4 Fokker C-5 Sikorsky C-6 Atlantic-Fokker C-7 Fairchild C-8 Ford C-9 Consolidated C-11 Lockheed Y1C-12 Fokker C-14 Fokker C-15 Fokker Y1C-16 Lockheed Y1C-17 Boeing Y1C-18 Northrop Y1C-19 Fokker YC-20 Douglas Y1C-21 Consolidated Y1C-22 Lockheed Y1C-23 American Y1C-24 Lockheed Y1C-25 Douglas C-26 Bellanca C-27 Sikorsky Y1C-28 Douglas C-29 Curtiss C-30 Kreider-Reisner XC-31 Douglas C-32 Douglas C-33 Douglas YC-34 Lockheed XC-35 Lockheed C-36 Lockheed Y1C-37 Douglas C-38 Douglas C-39

Samoloty Curtiss i Curtiss-Wright

Oznaczenia producenta

Wczesne modele	No. 1 No. 2
Modele oznaczone literami	C D E F G GS H J K L M MF N PN JN R S T
Modele według numerów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 16 17 18 19 20 21 22 23 24 26 28 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59A/59B 60 61 62 63 64 66 67 68 69 70 71 72 73 75 76 77 79 81 82 84 85 86 87 88 90 91 94 95 96 97 98
Seria CA	CA-1
Seria CW	CW-1 CW-2 CW-3 CW-4 CW-5 CW-6 CW-7 CW-8 CW-9 CW-10 CW-11 CW-12 CW-14 CW-15 CW-16 CW-17 CW-18 CW-19 CW-20 CW-21 CW-22 CW-23 CW-24 CW-25 CW-27 CW-29 CW-32
Seria X	X-100 X-200

Według użytkownika
i przeznaczenia

Cywilne

Doświadczalne	No. 1 Model C Tanager
Wyścigowe i konkursowe	No. 2 Cox Racer
Pasażerskie	Eagle Condor 18 Condor II Kingbird Thrush Commando
Wielozadaniowe	Model D Model E Model F Carrier Pigeon Falcon Robin Lark 6B CW-10 CW-12 CW-15 Sedan CW-16 CW-19W

US Army/USAF

Szturmowe	A-3 A-4 A-5 A-6 A-8 YA-10 A-12 YA-14 A-18 A-25 A-40 XA-43
Bombowe	B-2
Transportowe	XC-10 C-30 Condor C-46 Commando C-55 Commando C-76 C-113 Commando
Myśliwskie	18 PN-1 PW-8 P-1 to P-6 XP-10 P-11 P-14 P-17 XP-18 XP-19 YP-20 XP-21 XP-22 XP-23 XP-31 P-36 P-37 P-40 XP-42 XP-46 XP-53 XP-55 YP-60 XP-62 XP-71 XP-87
Obserwacyjne	O-1 O-11 O-12 O-13 O-16 O-18 O-26 XO-30 O-39 O-40 O-52
Wyścigowe i konkursowe	R-6 R-8
Szkolne	J L JN Fledgling AT-4 Hawk AT-5 Hawk BT-4 AT-9 Jeep
Doświadczalne	X-19
Licencyjne	USAO-1 NBS-1/model 30

US Navy

Bombowe	CT BFC BF2C SBC SB2C XSB3C XBTC XBT2C
Myśliwskie	HA GS TS-1 FC F2C F3C F4C F6C F7C F8C F9C F10C F11C XF12C F13C XF14C XF15C
Obserwacyjne	CS/SC S2C XS3C S4C SC OC O2C O3C SOC SO2C SO3C
Szkolne	N-9 N2C CW-16 SNC
Transportowe	RC R4C R5C
Patrolowe	H-16 F5L HS-1L & HS-2L
Wyścigowe i konkursowe	NC CR R2C R3C