Elimelech z Leżajska

Elimelech Weissblum
Data urodzenia

1717

Data śmierci

1787

Miejsce pochówku

Leżajsk

Wyznanie

judaizm

Multimedia w Wikimedia Commons
Wnętrze ohelu Elimelecha z Leżajska
Ohel Elimelecha w Leżajsku.
Grób córki Elimelecha Estery Etel Elbaum (zm. 1800) na starym cmentarzu żydowskim we Frysztaku

Elimelech Weissblum z Leżajska (ur. 1717 w Tyczynie[1], zm. 11 marca[2] 1787 w Leżajsku)[3] – rabin żydowski, jeden z pierwszych cadyków w historii judaizmu, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli chasydyzmu.

Był uczniem, a później następcą Dow-Bera z Międzyrzecza.

Ożenił się w Sieniawie ze Sprincą (Esperanzą), córką rabina Aarona Rokacha Margoliota i krewną rabina Eleazara Rokacha. Po kilku porodach zmarła ona przedwcześnie. Mieli pięcioro dzieci, których imiona brzmią: Elazar, Eliezer Lipa, Jaakow, Mirisz i Esther Etel. Po śmierci Sprincy Elimelech ponownie wstąpił w więzy małżeńskie, żeniąc się z córką rebego Jakowa Margoliota, Gittel.[4]

Po latach wędrówki i nauczania w I Rzeczypospolitej, w 1772 osiadł w Leżajsku. Uczniami Elimelecha byli m.in. Jakub Icchak Horowic, Naftali z Ropczyc i Menachem Mendel z Rymanowa.

W 1787 r. napisał dzieło Noam Elimelech (pol. „Łagodność Elimelecha”), jedno z podstawowych dzieł chasydyzmu[5]. W dziele tym umieszczał wiele gwiazdek (asterysków) nad wyrazami, które miały oznaczać nieokreślone i ograniczone znaczenie słów drukowanych. Jeden z rabinów powiedział, że gwiazdy na niebie są tylko komentarzem do gwiazdek w Noam Elimelech.

Stworzył również siedemnastopunktową listę (rodzaj poradnika) mającą zwykłym ludziom pomóc stać się lepszymi i żyć religijnie.

Jego postać obrosła wieloma legendami. Jeszcze za życia miał leczyć nieuleczalnie chorych i rozmawiać ze zwierzętami[6].

Rocznica jego śmierci, 21 dnia żydowskiego miesiąca adar, gromadzi przy jego ohelu w Leżajsku tysiące chasydów z całego świata[7].

Po śmierci Elimelecha cadykiem w Leżajsku został jego najstarszy syn Elazar (?-1806), a ostatnim z leżajskich cadyków był syn Elazara, Naftali (?-1844)[8].

Przypisy

  1. Rebbe Elimelech Lipman (Weisblum) of Lizhensk [online], geni_family_tree, 11 marca 2024 [dostęp 2024-03-30]  (pol.).
  2. Leżajsk: Żydzi z całego świata modlą się przy grobie cadyka. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
  3. Biography of Rabbe Elimelech of Lizensk. Rabbi Elimelech of Lizensk [online], lizensk.com [dostęp 2017-11-23]  (ang.).
  4. Biography of Rabbe Elimelech of Lizensk [online], lizensk.com [dostęp 2021-11-01]  (ang.).
  5. Introduction to Noam Elimelech. [dostęp 2006-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-18)]. (ang.).
  6. Ohel-cadyk Elimelech z Leżajska. [dostęp 2014-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-25)].
  7. Elimelech. [dostęp 2007-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-22)].
  8. [1], akapit dot. roku 1772

Bibliografia

  • Martin Buber, Opowieści chasydów, uwagami i posłowiem opatrzył Paweł Hertz, W Drodze, Poznań 1989, s. 167-172, passim, ISBN 83-85008-90-X.

Linki zewnętrzne

  • Filmy i informacje z wizyt chasydów w Leżajsku. aord.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-20)].
Zobacz kolekcję cytatów Elimelech z Leżajska w Wikicytatach
  • p
  • d
  • e
Żydowskie ruchy religijne
Ludy wyznające judaizm
Filozofia żydowska
Teksty religijne
Postacie
Życie i kultura
Święta
Ważne miejsca i stanowiska
Modlitwy i przedmioty kultu
Języki
Historia
Polityka
Antysemityzm

Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000066868735
  • VIAF: 33416737
  • LCCN: n85009707
  • GND: 136792677
  • NLA: 35681734
  • NTA: 194294153
  • Open Library: OL2028624A
  • PLWABN: 9810672829305606
  • J9U: 987007260707805171
  • LIH: LNB:Br3H;=BV
  • WorldCat: lccn-n85009707
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3897541
  • Britannica: biography/Elimelech-of-Lizhensk