Fakt

Ten artykuł dotyczy znaczenia potocznego. Zobacz też: Fakt – ogólnopolski dziennik.

Fakt – zaistniały stan rzeczy, a w rozumieniu potocznym wydarzenie, które miało miejsce w określonym miejscu i czasie. W tym sensie faktem nie może być zdarzenie, które nie miało jeszcze miejsca, można jednak mówić o przewidywaniu przyszłych faktów – czyli zdarzeń, które najprawdopodobniej wydarzą się. Zdarzenia te jednak stają się faktami dopiero wówczas, kiedy już wydarzą się.

Fakt w filozofii Wittgensteina

Ta sekcja od 2007-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji: Jakie rozumienie faktu wprowadził do filozofii Wittgenstein? Gdzie?. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Twórcą pierwszego systemu filozoficznego, w którym pojęcie faktu stanowi podstawową kategorię ontologiczną, był Ludwig Wittgenstein, który zaprezentował ten system w swym jedynym wydanym za życia dziele Tractatus Logico-Philocopicus. Zwrócił on uwagę na to, że fakty, a nie rzeczy są elementami składowymi świata rzeczywistego^[1]. W dyskursie językowym faktom zachodzącym w świecie odpowiadają zdania syntetyczne prawdziwe. Zdaniom syntetycznym fałszywym nie odpowiadają fakty w rzeczywistości. Takie zdania opisują niezaistniałe stany rzeczy^[2]. W takim rozumieniu faktu nie jest istotna relacja czasowa pomiędzy zaistnieniem tego faktu a wyartykułowaniem odpowiadającego mu zdania. Zdaniom analitycznym, prawdziwym lub fałszywym na mocy znaczenia zawartych w nich wyrażeń, np. twierdzeniom logiki formalnej czy zaksjomatyzowanych teorii matematycznych nie odpowiadają żadne stany rzeczy w świecie rzeczywistym, pozajęzykowym. Odniesienie tych zdań do rzeczywistości uzyskuje się drogą interpretacji teorii, do których należą.

Zobacz też

Zobacz hasło fakt w Wikisłowniku

Zobacz kolekcję cytatów o fakcie w Wikicytatach

• fakt prasowy (faktoid)
• fakt społeczny
• faktografia
• literatura faktu
• teatr faktu
• stan rzeczy

Przypisy

Linki zewnętrzne

• KevinK. Mulligan KevinK., FabriceF. Correia FabriceF., Facts, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 8 listopada 2017, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-08-07]  (ang.). (Fakty)