Guy Verhofstadt

Guy Verhofstadt

Pełne imię i nazwisko	Guy Maurice Marie Louise Verhofstadt
Data i miejsce urodzenia	11 kwietnia 1953 Dendermonde
Premier Belgii
Okres	od 12 lipca 1999 do 20 marca 2008
Przynależność polityczna	Open VLD
Poprzednik	Jean-Luc Dehaene
Następca	Yves Leterme
Przewodniczący Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy
Okres	od 2009 do 2019
Przynależność polityczna	Open VLD
Poprzednik	Graham Watson
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Guy Maurice Marie Louise Verhofstadt (wym. [ˈɣi: vəɾˈɦɔfstɑt]^ⓘ[ˈɣi: vəɾˈɦɔfstɑt]; ur. 11 kwietnia 1953 w Dendermonde) – belgijski i flamandzki polityk, deputowany krajowy, wicepremier i minister, premier Belgii w latach 1999–2008, poseł do Parlamentu Europejskiego VII, VIII i IX kadencji, przewodniczący frakcji ALDE w latach 2009–2019.

Brat belgijskiego teoretyka liberalizmu Dirka Verhofstadta. Deklaruje się jako zwolennik koncepcji powołania Stanów Zjednoczonych Europy, co przedstawił w opublikowanej w 2005 książce Verenigde Staten van Europa.

Życiorys

Wykształcenie i działalność polityczna do 1999

Studiował prawo na Uniwersytecie Gandawskim^[1]. W latach 1972–1974 sprawował funkcję przewodniczącego studenckiej organizacji Liberaal Vlaams Studentenverbond. Wkrótce został sekretarzem Willy’ego De Clercqa, przewodniczącego flamandzkich liberałów (PVV). W latach 1977–1983 był radnym Gandawy^[2].

W 1982 objął stanowisko przewodniczącego tego ugrupowania, kierował nim do 1985^[3]. W 1985 został wybrany w skład Izby Reprezentantów, w której zasiadał do 1995. Następnie cztery lata wykonywał mandat senatora^[2].

Również w 1985 został powołany w skład rządu Wilfrieda Martensa. W dwóch kolejnych gabinetach tego premiera do 1988 zajmował stanowiska wicepremiera oraz ministra budżetu, polityki naukowej i planowania^[4][5]. W 1989 ponownie stanął na czele PVV^[3]. W 1992 na bazie tej formacji utworzył partię pod nazwą Flamandzcy Liberałowie i Demokraci (VLD), do której dołączyli również liczni politycy z innych ugrupowań. Kierował nią do 1995 i ponownie w latach 1997–1999^[3].

Premier Belgii

W wyborach parlamentarnych w 1999 partia VLD została największą frakcją w parlamencie. Guy Verhofstadt ponownie został wówczas członkiem Senatu (mandat utrzymywał w 2003 i 2007)^[2]. W 1999 sformował koalicję rządową z udziałem flamandzkich liberałów, ugrupowań ekologicznych oraz bloku liberalnych i centrowych partii walońskich. 12 lipca 1999 został mianowany premierem Belgii. Stanął na czele pierwszego od 1958 gabinetu, w którym nie znaleźli się członkowie chrześcijańskiej demokracji oraz pierwszym premierem rządu z działaczami partii zielonych w Belgii. W 2003 opowiedział się przeciwko inwazji na Irak.

Po wyborach w 2003 stworzył 12 lipca 2003 swój drugi rząd z udziałem liberałów i socjalistów. We flamandzkich wyborach regionalnych z 13 lipca 2004 jego ugrupowanie straciło część wyborców, zajmując trzecie miejsce we Flandrii. W 2004 był wymieniany jako jeden z pretendentów na przewodniczącego Komisji Europejskiej, jednak jego kandydatura została zablokowana przez rządy Wielkiej Brytanii i Włoch.

W wyborach krajowych z 10 czerwca 2007 Flamandzcy Liberałowie i Demokraci zdobyli 18 miejsc w 150-osobowej Izbie Reprezentantów, tworząc czwarty co do wielkości klub poselski. Misję utworzenia nowego rządu otrzymał chadek Yves Leterme, zrezygnował z niej 1 grudnia 2007 z uwagi na brak porozumienia. W tej sytuacji król Albert II na początku grudnia powierzył zadanie powołania tymczasowego gabinetu dotychczasowemu premierowi. 21 grudnia 2007 trzeci rząd Guya Verhofstadta został oficjalnie zaprzysiężony^[6]. 23 grudnia tego samego roku parlament stosunkiem głosów 97 za i 46 przeciw udzielił mu wotum zaufania. Mandat został udzielony na czas do 23 marca 2008, kiedy to premierem miał zostać Yves Leterme. Głównym zadaniem rządu stało się uchwalenie budżetu i stabilizacja sceny politycznej po najdłuższym w historii kraju, trwającym 196 dni, procesie formowania gabinetu^[7].

18 marca 2008 pięć partii belgijskich zawarło nowe porozumienie koalicyjne. 20 marca tego samego roku Yves Leterme z Chrześcijańskich Demokratów i Flamandów, stanął na czele nowego gabinetu^[8].

Działalność od 2008

W 2009 został wybrany do Parlamentu Europejskiego VII kadencji. 30 czerwca 2009 powołano go na funkcję przewodniczącego grupy Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy^[9]. W PE zasiadł także w Komisji Spraw Konstytucyjnych^[10]. W 2014 uzyskał europarlamentarną reelekcję. W wyborach tych był kandydatem europejskich liberałów na urząd przewodniczącego Komisji Europejskiej^[11]. Pozostał przewodniczącym frakcji ALDE również w VIII kadencji PE.

W listopadzie 2017 określił uczestników Marszu Niepodległości mianem faszystów, neonazistów i białych suprematystów^[12], co spotkało się z krytyką różnych polskich środowisk i zapowiedzią pozwów przeciwko politykowi^[13][14].

W wyborach w 2019 ponownie uzyskał mandat posła do Parlamentu Europejskiego^[15].

Skład rządów

Pierwszy rząd (1999–2003)

• premier: Guy Verhofstadt (VLD)
• wicepremier, minister zatrudnienia: Laurette Onkelinx (PS)
• wicepremier, minister spraw zagranicznych: Louis Michel (PRL)
• wicepremier, minister budżetu, integracji i ekonomii społecznej: Johan Vande Lanotte (SP)
• wicepremier, minister mobilności i transportu: Isabelle Durant (Ecolo), do 5 maja 2003
• wicepremier, minister spraw konsumentów, zdrowia publicznego i środowiska: Magda Aelvoet (Agalev), od 28 sierpnia 2002 Jef Tavernier (Agalev)
• minister spraw wewnętrznych: Antoine Duquesne (PRL)
• minister spraw społecznych i emerytur: Frank Vandenbroucke (SP)
• minister służb publicznych i modernizacji władz lokalnych: Luc Van den Bossche (SP)
• minister obrony: André Flahaut (PS)
• minister rolnictwa i klasy średniej: Jaak Gabriëls (VLD), do 10 lipca 2001
• minister sprawiedliwości: Marc Verwilghen (VLD)
• minister finansów: Didier Reynders (PRL)
• minister telekomunikacji i przedsiębiorstw publicznych: Rik Daems (VLD)
• minister gospodarki i badań naukowych: Rudy Demotte (PS), od 8 kwietnia 2000 Charles Picqué (PS)
• minister przy ministrze badań naukowych: od 5 maja 2003 Yvan Ylieff (PS)

Drugi rząd (2003–2007)

Skład do 18 lipca 2004

• premier: Guy Verhofstadt (VLD)
• wicepremier, minister zatrudnienia: Laurette Onkelinx (PS)
• wicepremier, minister spraw zagranicznych: Louis Michel (PRL)
• wicepremier, minister budżetu i przedsiębiorstw publicznych: Johan Vande Lanotte (SP)
• wicepremier, minister spraw wewnętrznych: Patrick Dewael (VLD)
• minister finansów: Didier Reynders (PRL)
• minister pracy i emerytur: Frank Vandenbroucke (SP)
• minister obrony: André Flahaut (PS)
• minister współpracy na rzecz rozwoju: Marc Verwilghen (VLD)
• minister gospodarki, energii, handlu zagranicznego i nauki: Fientje Moerman (VLD)
• minister spraw społecznych i zdrowia: Rudy Demotte (PS)
• minister mobilności i gospodarki społecznej: Bert Anciaux (Spirit)
• minister służb publicznych, integracji społecznej i mieszkalnictwa: Marie Arena (PS)
• minister rolnictwa, małej i średniej przedsiębiorczości w tym samozatrudnienia: Sabine Laruelle (MR)
• minister środowiska, spraw konsumentów i zrównoważonego rozwoju: Freya Van den Bossche (SP)

Skład od 18 lipca 2004

• premier: Guy Verhofstadt (VLD)
• wicepremier, minister zatrudnienia: Laurette Onkelinx (PS)
• wicepremier, minister budżetu i przedsiębiorstw publicznych: Johan Vande Lanotte (SP), od 15 października 2005 Freya Van den Bossche (SP)
• wicepremier, minister spraw wewnętrznych: Patrick Dewael (VLD)
• wicepremier, minister finansów: Didier Reynders (PRL)
• minister spraw zagranicznych: Karel De Gucht (VLD)
• minister pracy i informatyzacji: Peter Vanvelthoven (SP)
• minister obrony: André Flahaut (PS)
• minister środowiska i emerytur: Bruno Tobback (SP)
• minister współpracy na rzecz rozwoju: Armand De Decker (MR), do 15 lipca 2007
• minister gospodarki, energii, handlu zagranicznego i nauki: Marc Verwilghen (VLD)
• minister spraw społecznych i zdrowia: Rudy Demotte (PS), od 20 lipca 2007 Didier Donfut (PS)
• minister mobilności: Renaat Landuyt (SP)
• minister służb publicznych, integracji społecznej i mieszkalnictwa: Christian Dupont (PS)
• minister rolnictwa, małej i średniej przedsiębiorczości w tym samozatrudnienia: Sabine Laruelle (MR)

Rząd przejściowy (2007–2008)

• premier: Guy Verhofstadt (Open VLD)
• wicepremier, minister finansów i reformy instytucjonalnej: Didier Reynders (MR)
• wicepremier, minister budżetu, mobilności i reformy instytucjonalnej: Yves Leterme (CD&V)
• minister spraw społecznych i zdrowia publicznego: Laurette Onkelinx (PS)
• minister spraw wewnętrznych: Patrick Dewael (Open VLD)
• minister spraw zagranicznych: Karel De Gucht (Open VLD)
• minister gospodarki, samozatrudnienia i rolnictwa: Sabine Laruelle (MR)
• minister emerytur i integracji społecznej: Christian Dupont (PS)
• minister zatrudnienia: Josly Piette (cdH)
• minister sprawiedliwości: Jo Vandeurzen (CD&V)
• minister obrony: Pieter De Crem (CD&V)
• minister klimatu i energii: Paul Magnette (PS)
• minister współpracy na rzecz rozwoju: Charles Michel (MR)
• minister służb i przedsiębiorstw publicznych: Inge Vervotte (CD&V)

Odznaczenia

• Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia, 2008)^[10]
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (1986)^[16]
• Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii (2001)^[17]
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (2004)^[18]

Przypisy