Kapitałka

Kapitałka

Kapitałka – rodzaj tkaniny introligatorskiej w postaci tasiemki szerokości 13-15 mm z wyraźnie pogrubionym jednym z brzegów, zwanym lamówką, o grubości około 2 mm, chroni krawędź bloku książki[1].

Kapitałka jest naklejana na oba końce grzbietu wkładu (w główce i nóżkach) w oprawach złożonych składających się z większej liczby składek (zwykle powyżej 10 arkuszy). Służy do mechanicznego wzmocnienia oprawy, stanowiąc jednocześnie element ozdobny, zakrywający widok na krawędź grzbietu wkładu z widocznym jego klejeniem i szyciem. Elementem zakrywającym jest właśnie lamówka.

Kapitałka jest wyrabiana z jedwabiu (naturalnego lub sztucznego), półjedwabiu (mieszanka z bawełną), bawełny, barwy najczęściej białej lub lekko kremowej, z charakterystycznym jedwabistym połyskiem lamówki bądź skóry[2]. Jest tkaniną z zasady nie apreturowaną (jedynie w nakładach maszynowych jest delikatnie apreturowana). W przypadku kapitałek w innych kolorach zabarwienie pochodzi od koloru nici, z których jest tkana kapitałka[3].

Kapitałka bywa również pleciona lub szyta bezpośrednio na wkładzie, jej kolor powinien odpowiadać barwie oprawy[4].

Zobacz hasło kapitałka w Wikisłowniku

Przypisy

  1. P.J.M.P.J.M. Marks P.J.M.P.J.M., The British Library Guide to Bookbinding: History and Techniques, University of Toronto Press, 1998, s. 40, ISBN 978-0-8020-8176-6 [dostęp 2023-10-12]  (ang.).
  2. Z badań nad polskimi księgozbiorami historycznymi, Wydawn. Uniwersytetu Warszawskiego, 1999, s. 73, ISBN 978-83-904036-3-2  (pol.).
  3. Aleksander Birkenmajer: Encyklopedia wiedzy o książce. Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971, s. 1106.
  4. JanJ. Kuglin JanJ., Poligrafia książki, Ossolineum, 1968, s. 350 [dostęp 2023-10-12]  (pol.).
  • p
  • d
  • e
Książka
Typ
  • druki nowsze
  • inkunabuł
  • rękopis
  • stare druki
  • e-book
Forma
  • kodeks
  • maszynopis
  • rotulus
  • tabliczki woskowe
  • wolumin
  • zwój
Produkcja
Materiały
Narzędzia
pisarskie
atrament
długopis
pędzel pisarski
pióro
rylec
rysik
skrobak
tusz
drukarskie
prasa drukarska
pulpa
sito
tusz
woda wapienna
introligatorskie
fileta
plakieta
punca
radełko
Budowa
Oprawa
  • blok książki
  • kapitałka
  • katenat
  • okładka
  • oporek
  • oprawa
  • oprawa mnisza
  • wyklejka
  • zwięz
Elementy
Tekst
Porządkowanie
Pismo
Inne
Zdobnictwo
Zawody
Obieg
Znaki własnościowe
Konserwacja
Powielanie

Encyklopedia internetowa (book capital):
  • DSDE: kapitælbånd