Park Miejski w Toruniu

 Ten artykuł od 2024-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Park Miejski w Toruniu
Obiekt zabytkowy nr rej. A/78 z 20 stycznia 1997
Ilustracja
Jesień, 2018 rok
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Dzielnica

Bydgoskie Przedmieście

Powierzchnia

25 ha

Data założenia

1817

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Park Miejski w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Park Miejski w Toruniu”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Park Miejski w Toruniu”
Ziemia53°00′31,4″N 18°34′40,5″E/53,008722 18,577917
Multimedia w Wikimedia Commons

Park Miejski w Toruniu (Park Cegielnia) – najstarszy park w Toruniu oraz jeden z najstarszych publicznych parków miejskich w Polsce. Jego powierzchnia wynosi 25 ha. Obszar parku ograniczają ulice Bydgoska i Rybaki, Konopnickiej i Przybyszewskiego[1].

Historia

Ławka Schillera

Park założony został w 1817 roku[2], początkowo na terenie, gdzie wcześniej znajdowało się przedsiębiorstwo zajmujące się wydobyciem gliny i produkcją cegieł, stąd zwany dawniej Parkiem Cegielni (niem. Ziegelei-Park). Po wyeksploatowaniu terenu dokonano zalesienia. Dawne wyrobiska zostały zalane wodą. W 1886 roku Ziegelei-Park połączono z pobliskim Laskiem Cegielnia (niem. Ziegelei Wäldchen) w jeden park typu angielskiego[1]. Park ostatecznie ukształtowany został w latach dwudziestych XX wieku[2].

Przed wybuchem I wojny światowej Park był największym miejscem wypoczynkowym w Prusach Zachodnich. Przed i krótko po zakończeniu I wojny światowej w Parku mieściła się letnia restauracja na 4 tys. miejsc. Regularnie odbywały się w Parku koncerty orkiestr wojskowych i lokalnych chórów, pokazy publiczne oraz zabawy taneczne. Park był centrum życia towarzyskiego torunian również po powrocie miasta do Polski w 1920 roku[3].

Na przestrzeni lat w Parku Miejskim odsłonięto kilka pomników. Do czasów współczesnych zachowała się wyłącznie Ławka Schillera. Dawniej w Parku stały również pomniki: konny Fryderyka Wielkiego, Germanii, Stanisława Moniuszki, Marszałka Józefa Piłsudskiego (tymczasowy)[1] i Żołnierzy Wojsk Balonowych (w 1937, zburzony dwa lata później przez wojska niemieckie)[4]. W 1928 roku w Parku planowano również odsłonić pomnik Fryderyka Chopina[5]. W 2020 roku odsłonięto replikę pomnika Żołnierzy Wojsk Balonowych[6].

W 1997 roku Park Miejski wpisano do rejestru zabytków[1].

W latach 2012–2013 przeprowadzono rewitalizację Parku[1].

Co roku na terenie Parku Miejskiego lokalni mieszkańcy organizują Święto Bydgoskiego Przedmieścia[1].

Charakterystyka

Obszar parku nie jest specjalnie wyodrębniony z otoczenia, gdyż znaczna część tej dzielnicy charakteryzuje się rozwiniętą zielenią. Wzdłuż parku i ul. Bydgoskiej na długości około 1 km był założony charakterystyczny ciąg do konnej jazdy, zamieniony następnie na torowisko tramwajów w związku z poszerzeniem ul. Bydgoskiej i pełniący rolę torowiska tramwajowego do dziś[potrzebny przypis].

Park położony jest na skarpie, w urozmaiconym, falistym terenie, odznacza się malowniczością. Charakteryzuje go powiązanie układów regularnych (klomby, kwietniki, sadzawka) z formami krajobrazowymi. Tworzą je swobodnie skupione grupy drzew, lasków i zagajników, rozmieszczone wśród otwartych zieleńców, a między nimi wiją się kręte, boczne ścieżki i błyszczą wody małych stawów, będących pozostałościami po dawnych wyrobiskach cegielni. Jedną z większych atrakcji jest dolina ze stawem z łabędziami i ze sztuczną kaskadą[7].

W obręb perspektyw i widoków parkowych wciągnięto graniczący od południa teren błoń nadwiślańskich dokąd prowadzi mostek przez starorzecze - Martwą Wisłę[potrzebny przypis].

Roślinność

W parku rośnie ok. 60 gatunków drzew i 30 gatunków krzewów rodzimych i egzotycznych[1].

Drzewostan[7]

Krzewy[7]

Wśród krzewów występują:

Fontanna

W parku znajduje się fontanna. Jej niecka ma kształt prostokąta o wymiarach 34 x 16 m. Jej głębokość wynosi 0,56 m, a objętość 304,64 m³. Znajduje się w niej pięć dysz: jedna centralna oraz cztery po obwodzie[8].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Kluczwajd 2015 ↓, s. 26.
  2. ↑ a b Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu. torun.pl. [dostęp 2024-01-20].
  3. ↑ Kluczwajd 2015 ↓, s. 28.
  4. ↑ Aleksandra Ciekot: Pomnik Poległych Żołnierzy Wojsk Balonowych wróci na swoje miejsce. Po 81 latach. bydgoszcz.tvp.pl, 2020-01-29. [dostęp 2024-01-20].
  5. ↑ Kluczwajd 2015 ↓, s. 40.
  6. ↑ Odsłonięto pomnik upamiętnieniający żołnierzy wojsk balonowych. dlapilota.pl, 2020-08-17. [dostęp 2024-01-20].
  7. ↑ a b c Ksenia Gimińska, Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu w Toruniu, Wydawnictwo Regionalnego Ośrodka Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Toruniu, Toruń 1997.
  8. ↑ Fontanny w Toruniu. fontanny.pomp.pl. [dostęp 2023-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-06)].

Literatura przedmiotu

  • Bartosz Drzewiecki, Katarzyna Pękacka-Falkowska, Historia Parku Miejskiego w Toruniu, Towarzystwo Miłośników Torunia, Toruń 2012, ISBN: 9788392709701
  • Bartosz Drzewiecki, Niezwykłe dzieje parku z XIX w. Niezwykłe dzieje parku z XIX w. - rozmowa Gazeta Wyborcza. Dodatek lokalny: Toruń" 2013-06-08
  • Katarzyna Kluczwajd (tekst), Dariusz Lipiński (redakcja): Bydgoskie Przedmieście: przewodnik: 51 obiektów, plan Przedmieścia + Ogród Zoobotaniczny. Toruń: 2015. ISBN 978-83-940157-4-9.