Strażnica WOP Witów

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Witów – zlikwidowany pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Strażnica Straży Granicznej w Witowie – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Czechosłowacją/Republiką Słowacką^[b].

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica WOP Witów została utworzona przed lipcem 1946^[1].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP 24 kwietnia 1948, 190 strażnica OP Witów została włączona w struktury 55 batalionu Ochrony Pogranicza^[2], a 1 stycznia 1951 33 batalionu WOP w Czarnym Dunajcu.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic^[c], a strażnica WOP Witów I kategorii otrzymała nr 194 w skali kraju^[4].

W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica Witów miała nr 8 w 3 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza.

33 batalion WOP w Czarnym Dunajcu został rozformowany w 1957. Strażnice rozformowanego batalionu włączono w struktury 32 batalionu WOP Nowym Targu^[5] w tym Strażnicę WOP Witów^[6] .

1 stycznia 1960 była jako 14 strażnica WOP Witów kategorii IV w strukturach 32 batalionu WOP w Nowym Targu.

1 stycznia 1964 9 placówka WOP Witów miała status II kategorii w strukturach 32 batalionu WOP Nowym Targu^[6] .

1 czerwca 1976, w związku z przejściem na dwuszczeblowy system dowodzenia, rozwiązano 32 Batalion WOP w Nowym Targu. W jego miejsce zorganizowano placówkę zwiadu i kompanię odwodową, a podległe strażnice i placówki zostały włączone bezpośrednio pod sztab 3 Karpackiej Brygady WOP w Nowym Sączu, w tym Placówka WOP Witów^[7].

W lipcu 1983 w strukturach Karpackiej Brygady WOP odtworzono bataliony graniczne WOP w: Nowym Targu i Sanoku^[8], w strukturach tego pierwszego funkcjonowała Strażnica WOP Witów^[9] .

W 1990 Strażnica WOP Witów była w strukturach Karpackiej Brygady WOP w Nowym Sączu^[10].

Straż Graniczna:

16 maja 1991 strażnica w Witowie przejęta została przez Karpacki Oddział Straży Granicznej w Nowym Sączu^[d][12] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Witowie (Strażnica SG w Witowie).

W wyniku reorganizacji Karpackiego Oddziału SG, w 1999 rozformowana została Strażnica SG w Witowie^[11] .

Działania zbrojne

W lipcu 1946 pododdział zbrojnego podziemia zabił dowódcę strażnicy WOP Witów^[1].

Ochrona granicy

W 1960, 14 strażnica WOP Witw kategorii IV ochraniała odcinek granicy państwowej:

• Włącznie od znaku granicznego nr II/263.

W ochronie granicy dowódcy strażnicy ściśle współpracowali ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS.

Strażnice sąsiednie

• 189 strażnica OP Kiry ⇔ ? strażnica OP Podczerwone – 1949
• 193 strażnica WOP Kiry ⇔ 195 strażnica WOP Podczerwone – 15.03.1954
• 7 strażnica WOP Kiry ⇔ 9 strażnica WOP Podczerwone – 1956
• Strażnica WOP Kiry ⇔ Strażnica WOP Podczerwone – 1957
• 15 strażnica WOP Kiry kat. II ⇔ 13 strażnica WOP Podczerwone kat. II – 1.01.1960
• 10 placówka WOP Zakopane kat. III ⇔ 8 strażnica WOP Podczerwone lądowa kat. II – 1.01.1964
• Strażnica WOP Zakopane ⇔ Strażnica WOP Podczerwone – 1990^[10]

Straż Graniczna:

• Strażnica SG w Zakopanem ⇔ Strażnica SG w Podczerwonem – 16.05.1991^[11] .

Komendanci/dowódcy strażnicy

• Jan Jakubiak^[13]
• Henryk Nowicki^[14].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Marek Jarosiński. Rys historyczny beskidzko-karpackiego pogranicza polsko-słowackiego. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/2000, 2000. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Straż Graniczna od 1991 – Karpacki Oddział Straży Granicznej. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2016-12-27]. (pol.).
• Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1990–Karpacka Brygada WOP. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2019-02-04]. (pol.).
• Archiwum Straży Granicznej. Wykazy dyslokacyjne jednostek i pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.