Ulysses Grant

Ulysses S. Grant

Prezydent Ulysses Grant w latach 70. XIX wieku
Pełne imię i nazwisko	Hiram Ulysses Grant
Data i miejsce urodzenia	27 kwietnia 1822 Point Pleasant (hrabstwo Clermont)
Data i miejsce śmierci	23 lipca 1885 Mount McGregor (hrabstwo Saratoga)
18. prezydent Stanów Zjednoczonych
Okres	od 4 marca 1869 do 4 marca 1877
Przynależność polityczna	Partia Republikańska
Pierwsza dama	Julia Boggs Dent
Wiceprezydent	Schuyler Colfax, Henry Wilson
Poprzednik	Andrew Johnson
Następca	Rutherford Hayes
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Ulysses Grant

Hiram Ulysses Grant

Unconditional Surrender

General of the Army
Data i miejsce urodzenia	27 kwietnia 1822 Point Pleasant↗
Data śmierci	23 lipca 1885
Przebieg służby
Lata służby	1839–1856, 1861–1869
Siły zbrojne	US Army
Jednostki	21. Regiment ochotniczej piechoty z Illinois Armia Tennessee Armia Stanów Zjednoczonych
Główne wojny i bitwy	wojna amerykańsko-meksykańska: bitwa pod Resaca de la Palma bitwa pod Palo Alto bitwa pod Monterrey oblężenie Veracruz bitwa pod Molino del Rey bitwa pod Chapultepec wojna secesyjna: bitwa o Fort Donelson bitwa pod Shiloh oblężenie Vicksburga kampania pod Chattanoogą lądowa Kampania Granta oblężenie Petersburga kampania w Appomattox

Ulysses S. Grant (ur. 27 kwietnia 1822 w Point Pleasant, hrabstwo Clermont, zm. 23 lipca 1885 w Mount McGregor, hrabstwo Saratoga) – amerykański generał, osiemnasty prezydent Stanów Zjednoczonych (1869–1877).

Młodość i edukacja

Ulysses Grant urodził się 27 kwietnia 1822 w Point Pleasant, jako syn Jesse Granta i jego żony Hannah Simpson^[1]. Przy narodzinach nadano mu imiona Hiram Ulysses Grant, jednak on sam zamienił sobie w dzieciństwie kolejność imion, by uniknąć akronimu HUG (ang. hug – ściskać, przytulać)^[1]. Grant był najstarszy z sześciorga rodzeństwa^[1]. Kiedy miał niespełna rok jego rodzina przeniosła się do Georgetown^[2].

Dzięki wstawiennictwu ojca u kongresmena Thomasa Lyona Hamera z Ohio, Ulyssesowi umożliwiono podjęcie nauki w Akademii Wojskowej West Point^[2]. Hamer, wypełniając podanie o przyjęcie kadeta, błędnie wpisał w danych osobowych "U.S. Grant", co Grant pozostawił sobie do końca życia^[3]. Pomimo że przyszły prezydent nie przepadał za musztrą i dyscypliną wojskową, począwszy od 1 lipca 1839 spędził równe cztery lata w akademii^[2]. W 1842 roku otrzymał stopień sierżanta^[4].

Kariera wojskowa

Po ukończeniu West Point Grant został przydzielony do oddziału w Saint Louis w stopniu podporucznika^[4]. Następnie służył w Nowym Orleanie i Teksasie, a potem pod rozkazami generała Zachary’ego Taylora brał udział w wojnie z Meksykiem^[4]. Uczestniczył m.in. w bitwach pod Monterey, Chapultepec i Meksykiem, awansował wtedy na porucznika^[5]. W 1852 roku Grant został przeniesiony do Kalifornii, a rok później otrzymał stopień kapitana^[5]. Będąc daleko od rodziny, zaczął spożywać nadmierne ilości alkoholu, co zostało wykorzystane przez, skonfliktowanego z nim, pułkownika Roberta Buchanana^[5]. Zagroził on Grantowi, że albo poda się do dymisji, albo zostanie postawiony przed sądem wojskowym^[6]. Grant, który nie przepadał za armią, odszedł ze służby i na wiosnę 1855 zaczął prowadzić życie rolnika^[6]

Przez kilka lat zajmował się rolą i robił nieduże interesy, które jednak kończyły się niepowodzeniem^[6]. Z tego powodu musiał podejmować pracę u swoich młodszych braci^[6]. Pomimo że był demokratą, wsparł Lincolna po jego zwycięstwie i na apel prezydenta postanowił powrócić do czynnej służby wojskowej^[6]. Dzięki wstawiennictwu kongresmena Elihu Washburne’a u gubernatora Illinois Richarda Yatesa Grant został mianowany dowódcą oddziału, mającego stacjonować w Missouri^[7]. W lecie 1861 roku został jednogłośnie mianowany generałem brygady^[7]. W lutym 1862 roku podległe mu siły rzeczne zdobyły Fort Henry, a Grant z wojskami zmusił do kapitulacji Fort Donelson, wchodząc tym samym do pierwszego szeregu dowódców Unii^[8]. Jego żądanie bezwarunkowej kapitulacji fortu przyniosło mu przydomek „Bezwarunkowa kapitulacja” (ang. Unconditional Surrender, zbieżny z jego inicjałami U.S.)^[8]. Prezydent Lincoln promował następnie Granta na stopień generała majora^[7]. Bitwa pod Shiloh w kwietniu tego samego roku była jednym z najkrwawszych starć tej wojny^[9]. Grantowi nie powiodło się tak dobrze, jak poprzednio i na przełomie 1862/63 pojawiły się żądania jego dymisji^[9]. Prezydent Lincoln odpowiedział wtedy: Nie mogę wyrzucić tego człowieka – on walczy^[9]. Latem 1863 roku Grant zwyciężył w bataliach pod Memphis, Vicksburg oraz Port Hudson^[7]. Na jesieni przeprowadzona ofensywa doprowadziła do zwycięstwa wojsk Unii pod Chattanoogą i wyparcia Konfederatów z Tennessee, a Grantowi – przyznanie Złotego Medalu Kongresu i stanowiska głównodowodzącego wojsk Unii (17 grudnia 1863)^[10]. Inni generałowie, zarzucając generałowi alkoholizm, zwrócili się z interwencją do prezydenta^[10]. Lincoln całkowicie poparł działania Granta, twierdząc że sam zaopatrzyłby innych dowódców w alkohol, gdyby tylko byli tak sprawni jak Grant^[10]. Generał wygrał także bitwy pod Petersburgiem i Richmond, a w Appomattox przyjął kapitulację generała Roberta Lee^[10]. Zapewnił żołnierzy konfederackich, że nie będzie ich aresztował ani sądził, a także wydał im racje żywnościowe z własnych zapasów^[11]. Wiosną 1864 roku Kongres przywrócił stopień generała-porucznika (ostatnio posiadany przez George’a Washingtona) i Lincoln awansował Granta do tego stopnia, powierzając mu równocześnie funkcję naczelnego dowódcy^[12].

15 kwietnia 1865 roku, kiedy dokonano zamachu na Lincolna, Grant miał przyjąć zaproszenie do loży prezydenckiej w teatrze, jednak na prośbę swojej żony odmówił^[11]. Następny prezydent Andrew Johnson traktował Granta jako potencjalnego rywala w wyborach prezydenckich w 1868 roku^[13]. Zgodził się wprawdzie objąć stanowisko pełniącego obowiązki sekretarza wojny, w miejsce odwołanego Edwina Stantona, ale zaraz się z tego wycofał, twierdząc, że nie chce się wdawać w spór na linii prezydent–Kongres^[13]. Przed wyborami Grant otrzymał propozycję nominacji prezydenckiej zarówno od Demokratów, jak i od Republikanów^[13]. Zgodził się kandydować z ramienia republikanów, wraz z Schuylerem Colfaxem^[13]. Grant zwyciężył w głosowaniu powszechnym i w Kolegium Elektorów, gdzie uzyskał 214 głosów (ok. 73%), wobec 80 głosów (ok. 27%) dla kandydata demokratów Horatio Seymoura^[14].

Prezydentura

Obejmując urząd prezydenta, Grant podkreślił, że chce jak najszybciej wprowadzić XV poprawkę do Konstytucji, umożliwiającą głosowanie czarnoskórym mieszkańcom^[14]. Chciał także szybkiego odbudowania Południa i spłacenia długu wojennego, wynoszącego 400 milionów dolarów^[14]. Historycy amerykańscy zgodnie uważają gabinet Granta za jeden z najbardziej skorumpowanych i niekompetentnych w historii^[15]. Ludzie, których powołał, nie mieli odpowiednich kwalifikacji i otrzymali stanowiska dzięki znajomości i kontaktom z Grantem^[16]. Sekretarzem stanu został na początku kongresmen, który pomógł Grantowi dostać się do West Point – Elihu Washburne^[16]. Krótko potem został zastąpiony przez Hamiltona Fisha^[16]. Sekretarzem wojny został generał John Schotfield, którego zastąpił przyjaciel Granta, generał John Rawlins^[16]. Stanowisko sekretarza skarbu natomiast objął Alexander Stewart, zastąpiony z czasem przez George’a Boutwella^[16]. Zdaniem historyków skład rządu Granta został powołany na skutek podziału łupów politycznych i korupcji^[16]. Wymienia się m.in. nazwiska Jamesa Fiska i Jay Goulda, którzy lobbowali u prezydenta o nieingerowanie w interesy spekulantów złota^[17]. Ponadto ich współpracownikami byli szwagier prezydenta Able Corbinem oraz skarbnik Nowego Jorku, powołany przez Granta, generał Daniel Butterfield^[17]. Dzięki takim koneksjom Fisk i Gould znali zamiary rządu i dorobili się fortuny^[17]. Gdy cała sprawa została upubliczniona przez nowojorskiego dziennikarza, prezydent zalecił szwagrowi, by nie kontaktował się więcej z biznesmenami, a sam nakazał wypuścić na rynek część rezerw kapitałowych złota, co znacznie obniżyło jego wartość^[17].

Głównym problemem pierwszej kadencji prezydenta była odbudowa Południa^[17]. Postawa prezydenta, zmierzająca do przyznania czarnoskórym mieszkańcom praw wyborczych i swobód obywatelskich, spowodowała ostre protesty i bunty, a także nasilenie działalności Ku Klux Klanu^[17]. W odpowiedzi na to Grant za zgodą Senatu wprowadził stan wojenny wszędzie tam, gdzie wymagała tego sytuacja^[17].

W zakresie polityki międzynarodowej Grant usilnie zabiegał o zakup bądź aneksję Santo Domingo^[15]. W lipcu 1869 roku wysłał tam generała Orville’a Babcocka, który, nie mając odpowiednich uprawnień, zawarł porozumienie, mówiące o aneksji Santo Domingo w zamian za pokrycie długów w wysokości 1,5 miliona dolarów i zakup zatoki Samaná za 2 miliony^[15]. Ponieważ generał nie miał oficjalnych upoważnień, Hamilton Fish nakazał renegocjację układu^[15]. Tym razem Dominikana miała się stać nowym stanem USA (na co jej mieszkańcy wyrazili zgodę w referendum), a zatoka Samaná miała zostać wydzierżawiona na 99 lat^[15]. Porozumienie w imieniu Babcocka podpisał pracownik konsulatu amerykańskiego 29 listopada 1869 roku^[15]. Zabiegając o ratyfikację Senatu, prezydent spotykał się osobiście z wieloma senatorami, a 10 stycznia przedłożył stosowny projekt^[16]. Mimo licznych wysiłków 30 czerwca Izba Wyższa odrzuciła propozycję aneksji Dominikany, a nad kwestią dzierżawy zatoki wcale nie głosowała^[16].

Pod koniec pierwszej kadencji Granta na Kubie wybuchła wojna dziesięcioletnia przeciw Hiszpanii (w 1868)^[18]. Amerykańska opinia publiczna solidaryzowała się z ruchem wyzwoleńczym i domagała się wsparcia militarnego od rządu^[18]. Sekretarz stanu proponował mediację, jednak prezydent postanowił ogłosić neutralność Stanów Zjednoczonych, co miało być odwetem za podobne działanie Hiszpanii wobec Konfederacji w czasie wojny secesyjnej^[19]. Hamilton Fish odmówił ogłoszenia takiego stanowiska, a wkrótce potem zmarł sekretarz wojny, główny zwolennik neutralności USA wobec sytuacji na Kubie^[19]. Z tego powodu prezydent złagodził swoje stanowisko, co było krytykowane przez społeczeństwo amerykańskie^[19]. Mimo tego projekt rezolucji trafił do Kongresu na początku 1870 roku^[19]. Hamilton Fish, obawiając się wojny z Hiszpanią, nakłonił prezydenta, by wystąpił z orędziem sprzeciwiającym się takiej uchwale^[19]. Grant wygłosił przemówienie, dzięki czemu 16 czerwca Kongres odrzucił rezolucję^[19]. W 1873 roku stosunki amerykańsko-hiszpańskie uległy znacznemu pogorszeniu, kiedy okręt amerykański, wspierający ruch niepodległościowy, został zatrzymany przez Hiszpanów (tzw. incydent Virginius). 50 członków załogi zostało rozstrzelanych, a reszta aresztowana^[19]. Dzięki negocjacjom sekretarza stanu udało się uniknąć zerwania stosunków dyplomatycznych i konfliktu zbrojnego, a Hiszpania zapłaciła 80 tys. dolarów odszkodowania i zwróciła statek^[20].

W 1872 roku Grant ubiegał się o reelekcję^[21]. Pomimo że opinia publiczna i władze Partii Republikańskiej zdawali sobie sprawę z korupcji i alkoholizmu prezydenta, otrzymał on nominację już w pierwszym głosowaniu^[21]. Tuż przed wyborami ujawniono kolejny skandal korupcyjny – kongresmen Oakes Ames rozdawał akcje spółek kolejowych Union Pacific Railroad oraz Credit Mobilier, w obawie przed upublicznieniem przez Kongres malwersacji finansowych w obu towarzystwach^[22]. Beneficjentami tych prezentów byli m.in. prezydent Grant, wiceprezydenci Schuyler Colfax i Henry Wilson, członkowie rządu, a także James Garfield^[22]. Mimo to Grant w kampanii wyborczej został przedstawiony jako mąż stanu, który przywrócił jedność kraju^[21]. Część działaczy, która nie zgadzała się z tą nominacją, utworzyła Liberalną Partię Republikańską i na konwencji w Cincinnati wysunęła kandydaturę dziennikarza i działacza społecznego Horace’a Greeleya^[21]. Greeley otrzymał także nominację Partii Demokratycznej^[21]. Grant zwyciężył w głosowaniu powszechnym i uzyskał 286 głosów w Kolegium Elektorów (ok. 81%)^[21]. Ponieważ Greeley zmarł trzy tygodnie po wyborach, 66 elektorów, którzy zamierzali na niego zagłosować, oddało głosy na innych kandydatów^[21].

Grant podjął także kroki zmierzające do aneksji Hawajów^[20]. Wznowił negocjacje prowadzone w jego imieniu przez Hamiltona Fisha, któremu udało się podpisać układ handlowy z klauzulą zapewniającą, że wyspy nie zostaną przekazane żadnego innemu mocarstwu^[20]. Na bazie tego układu w 1873 roku Grant wysłał na Hawaje generała Schofielda, by ten znalazł odpowiednie miejsce na bazę marynarki wojennej^[23]. Generał zalecił prezydentowi wybór Pearl Harbor^[23].

Kiedy w Europie wybuchła wojna francusko-pruska, w społeczeństwie amerykańskim, jak i Izbie Reprezentantów dominowały nastroje propruskie^[24]. Otto von Bismarck liczył na wsparcie Stanów Zjednoczonych, lecz Hamilton Fish zapewniał o neutralności wobec obu stron walczących^[24]. Napoleon III miał podstawy wątpić w te deklaracje, ponieważ oficjalne ogłoszenie neutralności nastąpiło dopiero 22 sierpnia 1870 roku, czyli ponad miesiąc od początku konfliktu^[24]. Prezydent Grant wyraził jednak zdanie, że Francja nie powinna być zdziwiona nastrojami amerykańskiej opinii publicznej, która pamiętała wrogie działania francuskie podczas wojny secesyjnej i wojny amerykańsko-meksykańskiej^[24]. Pomimo neutralności prawo amerykańskie zezwalało na handel bronią prywatnym firmom, dzięki czemu znacznie się one wzbogaciły^[25]. Po zwycięstwie Prus Grant szybko uznał system republikański wprowadzony we Francji^[25]. Pomimo licznych próśb ze strony Francji prezydent odmawiał stanowiska mediatora z Prusami^[26].

W 1875 na jaw wyszedł skandal zwany „Whiskey Ring”^[22]. Producenci alkoholu i urzędnicy Departamentu Skarbu czerpali nielegalne zyski z nieopodatkowanego alkoholu, które następnie częściowo zatrzymywali, a resztę przekazywali na fundusze Partii Republikańskiej^[18]. Grant był informowany o sytuacji, jednak nie podjął żadnych kroków^[18]. Sprawę ujawnił sekretarz skarbu Benjamin Bristow, który oświadczył, że szef grupy Whiskey Ring, John McDonald, wręczył łapówkę sekretarzowi prezydenta Oriville’owi Babcockowi, aby wstrzymać dochodzenie^[18]. Chociaż Babcock został oskarżony i skazany, Grant nadal utrzymywał, że jest on niewinny^[18]. Izba Reprezentantów oskarżyła o łapownictwo również sekretarza wojny Williama W. Belknapa, którego jednak uniewinnił Senat, w którym Republikanie mieli większość^[18].

Pod koniec kadencji pojawiły się głosy, by Grant ubiegał się o trzecią kadencję^[27]. Prezydent początkowo był przychylny tej propozycji, jednak Izba Niższa Kongresu stosunkiem głosów 234:18 uznała, że taki precedens byłby zagrożeniem dla wolnych instytucji^[27]. Na konwencji Partii Republikańskiej w Chicago otrzymał największą ilość głosów w pierwszym głosowaniu, jednak niewystarczającą do uzyskania nominacji^[28]. Ostatecznie w 36. głosowaniu nominację uzyskał James Garfield^[28].

Emerytura i śmierć

Po ustąpieniu z fotela prezydenckiego w 1877 roku Grant udał się w dwuletnią podróż dookoła świata^[28]. Po powrocie, w 1880 roku ponownie chciano nakłonić go do kandydowania w wyborach prezydenckich^[28].

Dwa lata później Grant dowiedział się, że choruje na raka gardła^[28]. 2 kwietnia 1885 roku przyjął chrzest w obrządku metodystycznym^[28]. Zmarł 23 lipca tego samego roku w Mount McGregor^[29].

Życie prywatne

Grant poznał swoją przyszłą żonę, Julię Dent, córkę żołnierza i plantatora, w 1843 roku^[5]. Ich ślub odbył się 22 sierpnia 1848 w Saint Louis, a zaraz potem oboje zamieszkali w Detroit^[5]. Para miała trzech synów i córkę^[5].

Przypisy

Bibliografia

• Alan Hankinson: Vicksburg 1863: Grant Clears the Mississippi. Londyn: Osprey Publishing, 1993. ISBN 1-85532-353-2. (ang.).
• William S. McFeely: War Department and William W. Belknap. New York: Dell Publishing, 1974. ISBN 978-0-440-05923-3. (ang.).
• Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.).
• James M. McPherson: Battle Cry of Freedom: The Civil War Era. New York: Oxford University Press, 1988. ISBN 0-19-503863-0. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Ulysses S. Grant. Biały Dom. [dostęp 2015-05-21]. (ang.).
• The Career of a Soldier. The New York Times. [dostęp 2015-05-21]. (ang.).
• Personal Memoirs of U. S. Grant. Projekt Gutenberg. [dostęp 2015-05-21]. (ang.).