1805

Ten artykuł od 2021-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Wydarzenia w Polsce

• Wiosna – Jan Nepomucen Potocki opublikował w Petersburgu napisaną po francusku powieść Rękopis znaleziony w Saragossie. Powieść została przeniesiona na ekran w 1965 roku przez Wojciecha Hasa.
• 23 września – papież Pius VIII ustanowił diecezję lubelską.
• 13 października – otwarto Liceum Krzemienieckie.
• Józef Gollmayer został prezydentem Krakowa.

Wydarzenia na świecie

• 11 stycznia – utworzono Terytorium Michigan.
• 3 marca – utworzono Terytorium Luizjany.
• 17 marca – powstało Królestwo Włoch z Napoleonem Bonaparte jako królem.
• 24 marca – Jan I został księciem Liechtensteinu.
• 2 kwietnia – założono argentyńskie miasto San Rafael.
• 7 kwietnia – licząca 33 osoby ekspedycja Lewisa i Clarka opuściła po spędzonej tam zimie wioskę indiańskiego plemienia Mandanów i odpłynęła po rzece Missouri w kierunku wybrzeża Pacyfiku.
• 27 kwietnia – I wojna berberyjska: wojska amerykańskie i berberyjskie zaatakowały Darnę w Trypolitanii.
• 13 maja – zakończyła się bitwa o Darnę; zwycięskie starcie mieszanych sił najemnych, prowadzonych przez niewielki oddział amerykańskich marines z obrońcami fortu i miasta Darna w Trypolitanii podczas I wojny berberyjskiej. Była to pierwsza bitwa lądowa stoczona przez Siły Zbrojne Stanów Zjednoczonych na obcym, zamorskim terytorium.
• 26 maja:
  • w katedrze w Mediolanie Napoleon Bonaparte został koronowany żelazną koroną Longobardów na króla Włoch.
  • uczestnicy ekspedycji Lewisa i Clarka po raz pierwszy ujrzeli Góry Skaliste.
• 30 maja – założono Nowoczerkask w Rosji.
• 4 czerwca – USA zawarły traktat pokojowy z piratami z Trypolisu; koniec I wojny berberyjskiej.
• 5 czerwca – Napoleon Bonaparte ustanowił Order Żelaznej Korony, nadawany do 1814 roku za zasługi w napoleońskim Królestwie Italii, następnie przejęty przez Cesarstwo Austriackie (później Austro-Węgry) i tam nadawany do 1918 roku.
• 26 czerwca – Genua zostaje przyłączona do Francji.
• 22 lipca – wojny napoleońskie: Anglicy pokonali flotę francusko-hiszpańską pod Finisterre.
• 9 sierpnia – powstaje III koalicja antyfrancuska.
• 8 września – rozpoczęła się wojna Francji z trzecią koalicją.
• 15 października – zwycięska dla Francuzów bitwa pod Ulm.
• 20 października – armia austriacka skapitulowała w twierdzy Ulm przed armią francuską.
• 21 października – wojny napoleońskie: bitwa morska pod Trafalgarem. Flota angielska pokonała flotę hiszpańsko-francuską.
• 30 października – wojny napoleońskie: bitwa pod Caldiero.
• 13 listopada – Wojska Koalicji pod wodza Napoleona zdobyły bez walki Wiedeń.
• 15 listopada – Meriwether Lewis i William Clark przeszli Amerykę Płn. w poprzek i dotarli do wybrzeży Pacyfiku, kończąc pierwszą przeprawę osadników drogą lądową przez cały teren dzisiejszych Stanów Zjednoczonych.
• 24 listopada – III koalicja antyfrancuska: wojska francusko-polskie pokonały Austriaków w bitwie pod Castelfranco.
• 2-5 grudnia – Bitwa pod Austerlitz, Francuzi odnoszą wielkie zwycięstwo.
• 26 grudnia – zostaje podpisany traktat pokojowy Francji z Austrią w Presburgu (Bratysławie). Austria traci Wenecję, Istrię i Dalmację na rzecz Francji.
• 31 grudnia – ostatni dzień obowiązywania francuskiego kalendarza rewolucyjnego.
• Friedrich Sertürner wydziela morfinę z opium, stosuje ją jako środek znieczulający.
• Pierre Simon de Laplace wysuwa teorię sił kapilarnych.
• W Ameryce zostaje otwarty pierwszy kryty most nad rzeką Schuylkill w Pensylwanii.
• Rosjanie rozpoczynają podbój Azerbejdżanu.
• Została wynaleziona pierwsza zapałka

Urodzili się

• 6 stycznia - Ewelina Hańska, polska szlachcianka, żona Honoré de Balzaca (zm. 1882)
• 7 stycznia – Ludwik Geyer, przemysłowiec, jeden z pionierów rozwoju przemysłu włókienniczego w Łodzi (zm. 1869)
• 26 stycznia – Johann Still, spiskoniemiecki przewodnik tatrzański, nauczyciel, rolnik, pszczelarz, muzykant (zm. 1890)
• 1 lutego – Samuel Earnshaw, angielski uczony, matematyk i fizyk, twórca twierdzenia nazwanego jego imieniem (zm. 1888)
• 4 lutego – Maria De Mattias, włoska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Adoratorek Krwi Chrystusa, święta katolicka (zm. 1866)
• 8 lutego – Louis Auguste Blanqui, francuski działacz i przywódca rewolucyjny (zm. 1881)
• 10 lutego – Cyriak Eliasz Chavara, założyciel karmelitów Maryi Niepokalanej, święty katolicki (zm. 1871)
• 12 lutego - Walenty Baranowski, polski duchowny katolicki, biskup lubelski (zm. 1879)
• 13 lutego – Peter Gustav Lejeune Dirichlet, niemiecki matematyk, autor prac z teorii liczb, teorii szeregów, rachunku wariacyjnego i teorii potencjału (zm. 1859)
• 16 marca - Józef Patelski, polski szlachcic, wojskowy (zm. 1887)
• 17 marca – Manuel García, hiszpański śpiewak operowy i nauczyciel muzyki, prekursor laryngoskopii (zm. 1906)
• 2 kwietnia – Hans Christian Andersen, bajkopisarz duński (zm. 1875)
• 14 kwietnia – Stanisław Wysocki, polski inżynier, projektant i główny inżynier budowy Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej (zm. 1868)
• 12 maja – Jan Nepomucen Bobrowicz, polski kompozytor i wirtuoz muzyki gitarowej (zm. 1881)
• 19 maja – Francesco de Vico SJ, astronom włoski (zm. 1848)
• 14 czerwca – Benild Romançon, francuski lasalianin, święty katolicki (zm. 1862)
• 19 czerwca – Anna Maria Adorni, włoska zakonnica, błogosławiona katolicka (zm. 1893)
• 22 czerwca – Giuseppe Mazzini, włoski prawnik, dziennikarz, demokrata (zm. 1872)
• 5 lipca – Robert FitzRoy, brytyjski żeglarz, wiceadmirał, gubernator Nowej Zelandii (zm. 1865)
• 29 lipca – Alexis de Tocqueville, francuski myśliciel polityczny, socjolog, polityk (zm. 1859)
• 31 sierpnia - Anna Libera, polska poetka, działaczka oświatowa (zm. 1886)
• 18 września - Józef Bełza, polski chemik, pionier polskiego cukrownictwa (zm. 1888)
• 13 października – Stefan Garczyński, polski poeta, powstaniec listopadowy (zm. 1833)
• 16 października – Jean Laborde, francuski podróżnik i pionier rozwoju przemysłu Madagaskaru (zm. 1878)
• 14 listopada – Fanny Mendelssohn, kompozytorka i pianistka niemiecka, siostra Feliksa (zm. 1847)
• 15 listopada - Teresa Palczewska, polska aktorka, tancerka (zm. 1858)
• 19 listopada – Ferdinand de Lesseps, francuski dyplomata i przedsiębiorca, budowniczy Kanału Sueskiego (zm. 1894)
• 10 grudnia – Amelia Załuska, kompozytorka, poetka, malarka, współzałożycielka (wraz z mężem Karolem Załuskim) uzdrowiska Iwonicz-Zdrój (zm. 1858)
• 14 grudnia - James Alfred Pearce, amerykański prawnik, polityk, senator ze stanu Maryland (zm. 1862)
• 20 grudnia – Thomas Graham, szkocki chemik i fizyk (zm. 1869)
• 23 grudnia – Joseph Smith, pierwszy przywódca mormonów (zm. 1844)
• data dzienna nieznana:
  • Franciszek Ch’oe Kyŏng-hwan, koreański męczennik, święty katolicki (zm. 1839)
  • Barbara Kim, koreańska męczennica, święta katolicka (zm. 1839)
  • Piotr Kwŏn Tŭg-in, koreański męczennik, święty katolicki (zm. 1839)
  • Ludwik Zejszner, polski geolog, geograf, kartograf i krajoznawca, prekursor kartografii geologicznej w Polsce (zm. 1871)
  • Jan Zhang Tianshen, chiński męczennik, święty katolicki (zm. 1862)

Zmarli

 Osobny artykuł: Zmarli w roku 1805.

Święta ruchome

• Tłusty czwartek: 21 lutego
• Ostatki: 26 lutego
• Popielec: 27 lutego
• Niedziela Palmowa: 7 kwietnia
• Wielki Czwartek: 11 kwietnia
• Wielki Piątek: 12 kwietnia
• Wielka Sobota: 13 kwietnia
• Wielkanoc: 14 kwietnia
• Poniedziałek Wielkanocny: 15 kwietnia
• Wniebowstąpienie Pańskie: 23 maja
• Zesłanie Ducha Świętego: 2 czerwca
• Boże Ciało: 13 czerwca

Zobacz multimedia związane z tematem: 1805