Chien-Shiung Wu

Chien-Shiung Wu
Ilustracja
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone

吴健雄

Pismo tradycyjne

吳健雄

Hanyu pinyin

Wú Jiànxíong

Wade-Giles

Wu Chien-hsiung

Multimedia w Wikimedia Commons

Chien-Shiung Wu (ur. 31 maja 1912, zm. 16 lutego 1997 w Nowym Jorku[1]) – chińsko-amerykańska fizyczka doświadczalna, specjalizująca się w fizyce cząstek elementarnych i fizyce jądrowej.

Życiorys

Urodziła się w Szanghaju, zdobyła tam tytuł bakałarza na Centralnym Państwowym Uniwersytecie w Chinach[2]. W 1940 roku obroniła doktorat na Uniwersytecie Berkeley[3]. Pracowała na Uniwersytecie Columbia, ekspertka w dziedzinie radioaktywności. Brała udział w Projekcie Manhattan (pracowała nad wzbogaceniem uranu). W roku 1956 dwóch pochodzących z Chin fizyków Tsung-Dao Lee i Chen Ning Yang przewidziało teoretycznie, że w rozpadzie beta łamana jest parzystość. Zasugerowali oni także eksperyment, który mógłby to potwierdzić. Wu wykonała w kooperacji z National Institute of Standards and Technology eksperyment pokazujący to zjawisko w rozpadach beta.

Po ogłoszeniu wyników eksperymentu w „New York Post” napisano o niej:

„Ta drobna, skromna kobieta okazała się na tyle potężna, by dokonać tego, czego nie udaje się dokonać nawet całym armiom: przyczyniła się do zniszczenia praw natury".

Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki za dokonane odkrycie przypadła tylko Lee i Yangowi, w roku 1957.

Nazywano ją w kręgach fizycznych „pierwszą damą fizyki”, „Madame Curie” a także „Madame Wu”.

Zobacz też

  • parzystość P
  • pogwałcenie symetrii parzystości
  • (2752) Wu Chien-Shiung

Przypisy

  1. Chien-Shiung Wu, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-12-21] .
  2. Słownik uczonych, PiotrP. Amsterdamski, BolesławB. Orłowski, MałgorzataM. Yamazaki (tłum.), Warszawa: Horyzont, 2002, ISBN 83-7311-430-0, OCLC 52743550 [dostęp 2020-02-05] .
  3. RachelR. Swaby RachelR., Upór i przekora. 52 kobiety, które odmieniły naukę i świat, 2017 .

Linki zewnętrzne

  • Café Szanghaj – kulisy prac nad teorią pogwałcenia symetrii parzystości (fizyka cząstek elementarnych)
  • Chińska madame Skłodowska - Chien-Shiung Wu (Kwantowo.pl)
  • p
  • d
  • e
Laureaci Nagrody Wolfa w dziedzinie fizyki
XX wiek
XXI wiek

  • p
  • d
  • e
Laureaci National Medal of Science (lata 70. XX w.)
1970
1973
  • Daniel I. Arnon
  • Carl Djerassi
  • Harold E. Edgerton
  • Maurice Ewing
  • Arie Jan Haagen-Smit
  • Vladimir Haensel
  • Frederick Seitz
  • Earl Wilbur Sutherland
  • John Tukey
  • Richard T. Whitcomb
  • Robert R. Wilson
1974
1975
1976
1979

Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000110682912
  • VIAF: 66527387, 1718158188177720260007
  • LCCN: nr90013412
  • GND: 172467403
  • NDL: 00743693
  • BnF: 122789490
  • SUDOC: 031607241
  • NLA: 50190509
  • NKC: ntk20211109653
  • NTA: 067575129
  • BIBSYS: 90323077
  • CiNii: DA03624137
  • PLWABN: 9811326495405606, 9810607342605606
  • NUKAT: n00046020
  • J9U: 987007346896105171
  • LIH: LNB:0DM;=mG
  • WorldCat: lccn-nr90013412
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3885206
  • Britannica: biography/Chien-Shiung-Wu
  • Universalis: wu-chien-shiung-1912-1997
  • NE.se: chien-shiung-wu
  • SNL: Chien-Shiung_Wu
  • DSDE: Chien-Shiung_Wu
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 70069