Enrico Caruso

Enrico Caruso
Ilustracja
Imię i nazwisko

Errico Caruso

Data i miejsce urodzenia

25 lub 27 lutego 1873
Neapol

Data i miejsce śmierci

2 sierpnia 1921
Neapol

Typ głosu

tenor liryczny, tenor dramatyczny

Gatunki

muzyka poważna

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Lucia di Lammermoor (1908).

Enrico Caruso, właśc. Errico Caruso[1][2] (ur. 25 lub 27 lutego 1873 w Neapolu, zm. 2 sierpnia 1921 tamże[1][3][2]) – włoski śpiewak początkowo tenor liryczny, później tenor dramatyczny. Nazywany „królem tenorów” w pierwszym 20-leciu XX wieku.

Obdarzony pięknym głosem śpiewał już w dzieciństwie w kościołach. Studia śpiewu podjął w 1891, zadebiutował w 1894 w Neapolu.

W 1897 został zaangażowany do Teatro Lirico w Mediolanie, śpiewając repertuar werystyczny. Olbrzymi sukces odniósł w 1898 w partii Lorisa podczas prapremiery Fedory Giordana. W latach 1898–1900 śpiewał w Teatrze Maryjskim w Petersburgu. Jego światowa kariera rozpoczęła się w 1902 od występu w Cyganerii Pucciniego w Monte Carlo, później występował w La Scali i Covent Garden. Od 1903 był pierwszym tenorem nowojorskiej Metropolitan Opera, goszcząc w tym czasie również na wielkich scenach europejskich (m.in. Rzym, Mediolan, Londyn, Paryż). W Metropolitan Opera upamiętnił się przede wszystkim jako Radames w Aidzie Verdiego, Książę Mantui w Rigoletto Verdiego, Eleazar w Żydówce J. F. Halévy’ego. W 1901 występował w Operze Warszawskiej. W grudniu 1920 dostał krwotoku podczas występu na scenie Metropolitan Opera; przewieziony do Neapolu, zmarł kilka miesięcy później.

W młodzieńczym okresie głos Caruso odznaczał się lekkością i jasnym brzmieniem; później, po przejściowej niedyspozycji artysty (1908–09), nabrał ciemnej, barytonowej barwy i odtąd śpiewak zrezygnował zupełnie z lirycznego repertuaru. Caruso miał w repertuarze około 70 partii operowych; był pierwszym tenorem, który zaczął nagrywać swe kreacje na płytach gramofonowych.

Przed wybuchem I wojny światowej stał się ofiarą szantażystów spod Czarnej Ręki[4].

Zobacz też

Zobacz kolekcję cytatów śpiewaka w Wikicytatach
  • Caruso (piosenka)
  • Audycja radiowa „Enrico Caruso w repertuarze rosyjskim” z cyklu Maksyma Malkowa „Z kolekcji rzadkich nagrań” (w języku rosyjskim).

Przypisy

  1. a b Enrico Caruso Biography. biography.com. [dostęp 2011-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-15)]. (ang.).
  2. a b Richard LeSueur: Biografia Enrico Caruso na stronie allmusic.com. allmusic.com. [dostęp 2011-05-15]. (ang.).
  3. Salvatore John LaGumina: The Italian American experience: an encyclopedia. Taylor & Francis, 2000, s. 100. ISBN 978-0-8153-0713-6.
  4. Carl Sifakis, Mafia amerykańska encyklopedia, s. 125-126.
  • p
  • d
  • e
1960–1969
1970–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029

Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000080820236
  • VIAF: 2558169
  • ULAN: 500069585
  • LCCN: n50034771
  • GND: 118667335
  • NDL: 00620464
  • LIBRIS: 42gjkcmn4v1m5gz
  • BnF: 124060028
  • SUDOC: 028663640
  • SBN: PALV009434
  • NLA: 35026364
  • NKC: jn20000601146
  • BNE: XX871137
  • NTA: 069974454
  • CiNii: DA09189234
  • Open Library: OL1807620A
  • PLWABN: 9810548047505606
  • NUKAT: n97025827
  • J9U: 987007259452705171
  • PTBNP: 1584827
  • BNA: 000030204
  • CONOR: 16806755
  • KRNLK: KAC199604560
  • RISM: people/41016828
  • WorldCat: lccn-n50034771
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3883412
  • Britannica: biography/Enrico-Caruso
  • Treccani: enrico-caruso
  • Universalis: enrico-caruso
  • БРЭ: 2049888
  • NE.se: enrico-caruso
  • SNL: Enrico_Caruso
  • VLE: enrico-caruso
  • Catalana: 0015479
  • DSDE: Enrico_Caruso
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 10919