Johnny Cash

Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł od 2011-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Johnny Cash
Ilustracja
Johnny Cash (1977)
Imię i nazwisko

John R Cash

Pseudonim

The Man in Black

Data i miejsce urodzenia

26 lutego 1932
Kingsland (Arkansas)

Data i miejsce śmierci

12 września 2003
Nashville

Instrumenty

gitara, fortepian, harmonijka, mandolina

Typ głosu

bas/baryton

Gatunki

country, rock and roll, folk, blues, gospel

Zawód

piosenkarz

Aktywność

1954–2003

Wydawnictwo

Sun, Columbia, Mercury, American

Powiązania

The Highwaymen

Odznaczenia
Narodowy Medal Sztuki (USA)
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Grób Jonny`ego Casha i jego żony June

Johnny Cash, właśc. John Ray Cash (ur. 26 lutego 1932[1] w Kingsland, zm. 12 września 2003 w Nashville[2]) – amerykański muzyk country, piosenkarz i aktor. Odznaczony Narodowym Medalem Sztuki.

Cash obok tradycyjnej muzyki country, ballady kowbojskiej i stylu country pop wykonywał także muzykę zbliżoną do gospel, spirituals, rockabilly, rock chrześcijański, southern blues i rock and roll.

Zwany także Man in Black (tłum. człowiek w czerni), ze względu na kolor ubrań jakie nosił – będący znakiem sprzeciwu wobec społecznych nierówności[3].

Kariera

Johnny Cash śpiewający barytonem, przy akompaniamencie gitary lub małego zespołu instrumentalnego nagrał setki ballad i piosenek, które na trwałe weszły do kanonu gatunku. Do najbardziej znanych należą Cry Cry Cry, Folsom Prison Blues, I Walk the Line, Give My Love to Rose, Don't Take Your Guns to Town, Frankie's Man Johnny, I Got Stripes, Five Feet High and Rising, Ring of Fire, Boy named Sue i ponad sto utworów, które znalazły się na pierwszych miejscach list przebojów.

Barwa głosu oraz perkusyjna i bardzo oszczędna gra jego pierwszego gitarzysty Luthera Perkinsa i rytm kontrabasu Marshalla Granta, stały się jednym z najłatwiej rozpoznawalnych brzmień we współczesnej muzyce popularnej[potrzebny przypis].

Wraz z kolegami swojego brata Roya Casha z warsztatu samochodowego Lutherem Perkinsem i Marshallem Grantem grali amatorsko w swoich domach i na rodzinnych imprezach w Memphis tworząc zespół Johnny Cash and the Tennessee Two. Dzięki wsparciu ówczesnego pracodawcy Casha występowali w lokalnym radiu. Po pewnym czasie Grant zaproponował aby zainteresować Sama Philipsa i jego wytwórnię płytową Sun Records. Dzięki uporowi Casha nagrali swój pierwszy singiel Cry Cry Cry. Od tego czasu kariera tria nabrała tempa.

Po śmierci Luthera Perkinsa w 1968 przez krótki czas gitarzystą Casha był Carl Perkins. Jednak niedługo po rozpoczęciu współpracy nie doleciał na koncert i został prowizorycznie zastąpiony przez amatora Roberta Woottona. Tak dobrze oddawał brzmienie Luthera Perkinsa, że został gitarzystą Casha na ponad trzydzieści lat (z przerwami).

Nagrywał m.in. z takimi muzykami i zespołami, jak: Elvis Presley, Bob Dylan, U2, Roy Orbison, Sheryl Crow i Willie Nelson.

W 1971 zagrał jedną z dwóch głównych ról (obok Kirka Douglasa) w westernie psychologicznym Pojedynek rewolwerowców w reżyserii Lamonta Johnsona[4]. W 1974 zagrał główną rolę (mordercy, piosenkarza) w odcinku serialu Columbo noszącym tytuł Łabędzi śpiew (Swan Song). W 1983 zagrał z kolei w opartym na faktach filmie telewizyjnym Murder in Coweta County rolę szeryfa Lamara Pottsa; w filmie tym wystąpiła też jego żona June Carter Cash[5].

Cash intensywnie koncertował, często w niecodziennej scenerii, na przykład w więzieniach (Folsom, St. Quentin). Płyta At Folsom Prison, której nagranie w więzieniu przeforsował Cash, jest powszechnie uważana za jedną z najlepszych płyt nagranych na żywo. Usługiwał na wielu krucjatach Billy’ego Grahama (np. w Dallas w 1971, Calgary w 1981).

Jednym z jego ostatnich dokonań były albumy zawierające opracowania hymnów kościelnych jego ukochanej matki oraz piosenki współczesnych artystów i grup rockowych, między innymi Depeche Mode (Personal Jesus), Soundgarden (Rusty Cage), U2 (One) i Nine Inch Nails (Hurt).

Współtworzył zespoły The Highwaymen i Million Dollar Quartet. Śpiewał także w duecie ze swą żoną June Carter Cash.

22 sierpnia 1987 wystąpił wraz z rodziną na festiwalu w Operze Leśnej w Sopocie.

W 1992 został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame[6].

Johnny Cash pozostał czynny muzycznie do czasu swej śmierci, w 2002 roku wydana została płyta American IV: The Man Comes Around.

Cash zmarł 12 września 2003 z powodu komplikacji związanych z cukrzycą, która była powodem niewydolności oddechowej[7][8]. Zmarł w szpitalu w Nashville zaledwie 4 miesiące po swojej drugiej żonie June. Oboje spoczęli w rodzinnym grobie na Hendersonville Memory[9] Gardens.

W 2005 roku James Mangold nakręcił film biograficzny o Johnnym Cashu pt. Spacer po linie z Joaquinem Phoenixem i Reese Witherspoon[10].

Życie prywatne

Johnny Cash był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną od roku 1954 do 1966 roku była Vivian Liberto (1934-2005). Z tego związku urodziło się czworo dzieci: Rosanne, Kathy, Cindy i Tara. Jego druga żoną od 1968 roku do śmierci była June Carter (1929-2003)[11]. Z tego związku urodziło się jedno dziecko - John Carter Cash (ur. 1970).

Dyskografia Johnny'ego Casha

Przypisy

  1. Susan G. Hall: American icons: an encyclopedia of the people, places, and things that have shaped our culture. T. 1. Greenwood Publishing Group, 2006, s. 120. ISBN 978-0-275-98429-8.
  2. Stephen Thomas Erlewine: Johnny Cash Biography. www.allmusic.com. [dostęp 2016-10-22]. (ang.).
  3. Lauren Monsen: Music Legend Johnny Cash Attracted Worldwide Audience. iipdigital.usembassy.gov, 28 sierpnia 2006. (ang.).
  4. Pojedynek rewolwerowców / A Gunfight. [dostęp 2021-11-10].
  5. Murder in Coweta County. [dostęp 2021-11-10].
  6. Johnny Cash: inducted in 1992. The Rock and Roll Hall of Fame and Museum, Inc.. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
  7. Country legend Cash dies. BBC, 12 września 2003. [dostęp 2014-08-21]. (ang.).
  8. Johnny Cash, Singer Known as 'The Man in Black,' Dies at 71. The New York Times, 12 września 2003. [dostęp 2014-08-21]. (ang.).
  9. Hendersonville Memory Gardens in Hendersonville, TN - Tennessee Vacation [online], www.tnvacation.com [dostęp 2023-01-03]  (ang.).
  10. Paul Clinton: Review: A brilliant 'Walk the Line'. cnn.com. [dostęp 2016-10-22]. (ang.).
  11. June Carter Cash Biography. biography.com. [dostęp 2014-01-06]. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Johnny Cash w bazie IMDb (ang.)
  • Johnny Cash w bazie Notable Names Database (ang.)
  • Johnny Cash w bazie Filmweb
  • p
  • d
  • e
Lata 80.
Lata 90.
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
Lata 2000–2009
  • Wikiprojekt:Filmy
  • p
  • d
  • e
1960–1969
1970–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029

  • p
  • d
  • e
Video roku
(1981−1982)
1983–1986
Najlepszy pomysł
na teledysk
(1987−1988)
1989–2009
od 2010

Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000108823456
  • VIAF: 27251336
  • LCCN: n79018367
  • GND: 118519433
  • LIBRIS: mkz11x755sqw5z4
  • BnF: 13892236v
  • SUDOC: 077442083
  • SBN: UBOV508359
  • NLA: 35853535
  • NKC: jn19990001359
  • BNE: XX881565
  • NTA: 070440204
  • BIBSYS: 90131809
  • CiNii: DA03182957
  • Open Library: OL301275A
  • PLWABN: 9810644763905606
  • NUKAT: n2010140715
  • J9U: 987007511522805171
  • LNB: 000096620
  • NSK: 000066801
  • ΕΒΕ: 304465
  • BLBNB: 000501415
  • KRNLK: KAC2020O7163
  • LIH: LNB:e4C;=BC
  • WorldCat: lccn-n79018367
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3883460
  • Britannica: biography/Johnny-Cash
  • Treccani: johnny-cash
  • Universalis: johnny-cash
  • NE.se: johnny-cash
  • SNL: Johnny_Cash
  • VLE: johnny-cash
  • Catalana: 0015778
  • DSDE: Johnny_Cash
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 70931