Joni Mitchell

Joni Mitchell

Joni Mitchell (1983)
Imię i nazwisko	Roberta Joan Mitchell
Data i miejsce urodzenia	7 listopada 1943 Fort Macleod
Instrumenty	gitara
Typ głosu	kontralt
Gatunki	AOR[1], jazz[1], jazz-rock[1], rock psychodeliczny[1], folk rock[1], muzyka poważna[1]
Zawód	muzyk (piosenkarka, kompozytorka), autorka tekstów piosenek
Aktywność	od 1964–2015
Wydawnictwo	Reprise, Asylum, Geffen, Nonesuch, Hear Music
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Roberta Joan Mitchell z domu Anderson (ur. 7 listopada 1943 w Fort Macleod^[1]) – kanadyjska piosenkarka folk rockowa, popowa i jazz rockowa oraz wokalistka jazzowa. Laureatka dziesięciu nagród Grammy^[2].

Joni Mitchell miała nieoceniony wpływ na twórców różnych gatunków. Jest też wysoce ceniona przez krytyków. AllMusic napisało o niej: „Kiedy opadnie kurz, Joni Mitchell wyłoni się jako najważniejsza i najbardziej wpływowa piosenkarka drugiej połowy XX-wieku”^[3]. W równie pochlebnych słowach Rolling Stone nazwało Mitchell "jednym z najlepszych tekściarzy w historii"^[4].

Życiorys

Urodziła się w Albercie jako Roberta Joan Anderson. Już jako nastolatka nauczyła się grać na gitarze z samouczka Pete’a Seegera. W czasie studiów zaczęła grać profesjonalnie najpierw w Albercie, a potem w Toronto.

Zaczynała swoją karierę muzyczną w małych klubach nocnych w zachodniej Kanadzie, później grając na ulicach Toronto. W 1965 wyszła za mąż za folkowego piosenkarza Chucka Mitchella. To krótkotrwałe małżeństwo zaowocowało pseudonimem artystycznym, pod którym artystka jest znana. Krótko po zawarciu małżeństwa przeniosła się do Detroit, a potem do Nowego Jorku, by tam kontynuować swą muzyczną karierę. W 1968 wydała swój pierwszy album Song to a Seagull. Z czasem stała się jedną z najważniejszych kobiecych gwiazd gatunku folk rocka. Przeboje Big Yellow Taxi i Woodstock(inne języki) z jej trzeciego albumu Ladies of the Canyon(inne języki) (1970), uznane zostały za definiujące dla całego pokolenia. Jej najbardziej osobisty album Blue (1971) nazwany był jednym z najlepszych albumów w historii^[5]. Zawsze poszukująca nowych inspiracji, Mitchell eksperymentowała z różnymi gatunkami – wcześniejsze albumy wpisywały się w stylistykę folk rock, późniejsze albumy były inspirowane jazzem i muzyką elektroniczną. Pod koniec lat 70. współpracowała ze znanymi muzykami jazzowymi, Jaco Pastoriusem, Wayne Shorterem, Herbie Hancockiem, Patem Methenym i Charlie Mingusem. Jej największy komercyjny sukces Court and Spark(inne języki) (1974) ma popowe brzmienie.

W swej długiej karierze przeszła przez fazę zainteresowania lżejszym gatunkiem muzyki pop, jak i jazzem, a nawet muzyką etniczną, lecz dziedziną jej największych dokonań jest folk rock, w którym zaliczana jest do ścisłego grona najważniejszych gwiazd gatunku.

W 1997 została wprowadzona do Rock and Roll Hall of Fame^[6]. W 2002 została uhonorowana nagrodą za całokształt twórczości podczas 44. rozdania Nagród Grammy^[2]. W tym samym roku została odznaczona Orderem Kanady, najwyższym cywilnym kanadyjskim odznaczeniem^[7]. W 2004 została doktorem honoris causa Uniwersytetu McGilla w dziedzinie muzyki^[8]. W 2021 otrzymała nagrodę Kennedy Center^[9].

W 2003 została sklasyfikowana na 72. miejscu listy 100 najlepszych gitarzystów wszech czasów magazynu Rolling Stone^[10].

Do największych jej przebojów należą Both Sides Now, Eastern Rain, This Flight Tonight, The Circle Game, Big Yellow Taxi, You Turn Me On (I’m a Radio), Help Me, Free Man in Paris, Raised on Robbery oraz najważniejszy w jej twórczości Woodstock, rozsławiony coverem grupy Crosby, Stills, Nash & Young.

Nagrody Grammy

Dyskografia

• 1968: Song to a Seagull(inne języki)
• 1969: Clouds(inne języki)
• 1970: Ladies of the Canyon(inne języki)
• 1971: Blue
• 1972: For the Roses(inne języki)
• 1974: Court and Spark(inne języki)
• 1975: The Hissing of Summer Lawns(inne języki)
• 1976: Hejira(inne języki)
• 1977: Don Juan's Reckless Daughter(inne języki)
• 1979: Mingus(inne języki)
• 1982: Wild Things Run Fast(inne języki)
• 1985: Dog Eat Dog(inne języki)
• 1988: Chalk Mark in a Rain Storm(inne języki)
• 1991: Night Ride Home(inne języki)
• 1994: Turbulent Indigo(inne języki)
• 1998: Taming the Tiger(inne języki)
• 2000: Both Sides Now(inne języki)
• 2002: Travelogue(inne języki)
• 2007: Shine(inne języki)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona domowa Joni Mitchell (ang.)
• Joni Mitchell: Biography | Rolling Stone Music. rollingstone.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-19)]. (ang.)