G.K. Chesterton

G.K. Chesterton

Gilbert Keith Chesterton

Data i miejsce urodzenia	29 maja 1874 Londyn
Data i miejsce śmierci	14 czerwca 1936 Beaconsfield
Narodowość	angielska
Język	angielski
Dziedzina sztuki	proza, poezja, dramat
Ważne dzieła
Napoleon z Notting Hill Człowiek, który był Czwartkiem
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

G.K. Chesterton, właśc. Gilbert Keith Chesterton (ur. 29 maja 1874 w Londynie, zm. 14 czerwca 1936 w Beaconsfield)^[1] – brytyjski pisarz.

Życiorys

Urodził się 29 maja 1874 w Londynie i wychował w domu kupca Edwarda Chestertona. Jego matka, Marie Grossjean była Angielką pochodzenia francusko-szkockiego – nazwisko jej matki, Elizabeth Keith pochodzącej z Aberdeen nadano Gilbertowi jako drugie imię^[2]. Po zdobyciu podstawowego wykształcenia podjął naukę sztuk plastycznych w Slade School of Fine Art przy University College London. Nigdy jednak nie ukończył studiów wyższych^[3]. Według jego autobiografii, jako młody człowiek zafascynował się okultyzmem i wraz ze swoim bratem Cecilem eksperymentował z tabliczkami Ouija^[4].

Przez krótki okres po zdobyciu wykształcenia był rysownikiem i karykaturzystą, następnie wybrał dziennikarstwo i publicystykę. Reprezentował poglądy konserwatywne, przeciwstawiał się ideom socjalizmu i agnostycyzmu. Był mistrzem groteski, paradoksu i humoru absurdalnego. Występował w publicznych polemikach m.in. przeciwko G.B. Shawowi i H.G. Wellsowi^[5].

W młodości przejawiał postawę agnostyczną; z czasem zmienił poglądy i włączył się w nurt odnowy duchowej Kościoła anglikańskiego. W 1922 przeszedł z anglikanizmu na katolicyzm. Swoją drogę do poznania wiary opisał w monumentalnym dziele Ortodoksja. Pod wpływem katolickiej nauki społecznej stworzył wraz z Hilairem Bellokiem teorię tzw. dystrybucjonizmu, odrzucającą zarówno kapitalizm, jak i socjalizm, głoszącą potrzebę budowy społeczeństwa opartego na upowszechnieniu drobnej własności^[6].

Był sympatykiem Polski^[7][8] (którą odwiedził w 1927)^[9], co przyczyniło się do jego popularności w tym kraju już w dwudziestoleciu międzywojennym. Bliska mu była również Irlandia^[10].

Zmarł 14 czerwca 1936 w Beaconsfield w hrabstwie Buckinghamshire^[1].

Twórczość

• Napoleon z Notting Hill (The Napoleon of Notting Hill, 1904) – wyd. pol. 1925, 1957, 2009, 2010
• Klub niezwykłych zawodów (The Club of Queer Trades, 1905) – wyd. pol. 1961, 2009
• Heretycy (Heretics, 1905) – wyd. pol. 2005, 2010 [?], 2013 [?]
• Ortodoksja (Orthodoxy, 1908) – wyd. pol. 1996, 1998, 2005, 2007, 2012
• Człowiek, który był Czwartkiem (The Man Who Was Thursday, 1908) – wyd. pol. 1958, 1968, 1973, 1995, 2008, 2010, 2019
• Żywy człowiek (Manalive, 1912) – wyd. pol. 1954, 1956
• Latająca gospoda (The Flying Inn, 1914) – wyd. pol. 1927, 1928, 1958, 2009
• Święty Franciszek z Asyżu (St. Francis of Assisi, 1923) – wyd. pol. 1949, 1959, 1974, 1976, 1995, 1999, 2014
• Fancies versus Fads, 1923^[11]
• Wiekuisty człowiek (The Everlasting Man, 1925) – wyd. pol. 2006, 2009, 2012
• The Outline of Sanity, 1926^[12]
• Cykl nowel detektywistycznych z postacią ojca Browna – wyd. pol. 1928, 1929, 1951, 1958, 1963, 1969, 1971, 1992, 1996, 2008, 2010, 2016, 2017, 1018, 2019
• Obrona niedorzeczności, pokory, romansu brukowego i innych rzeczy wzgardzonych – wybór publicystyki, wyd. pol. 1927, 2017
• Obrona świata – wybór publicystyki, wyd. pol. 2006, 2010, 2013
• Obrona człowieka – wybór publicystyki, wyd. pol. 2008
• Obrona wiary – wybór publicystyki, wyd. pol. 2012
• Obrona rozumu – wybór publicystyki, wyd. pol. 2014
• Obrona rzeczy wzgardzonych – wybór esejów, wyd. pol. Instytut Norwida, Warszawa 2009
• Dla sprawy (The Thing, 1929) – zbiór esejów, wyd. pol. ca. 2000, 2001, 2013
• Kręta angielska droga

Bibliografia

• Borowy W., Gilbert Keith Chesterton, Kraków : Krakowska Spółka Wydawnicza, 1929.
• Sadło K., Człowiek, który był Chestertonem, Kraków : Wydawnictwo M, 2014. ISBN 978-83-7595-832-4

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Gilbert Keith Chesterton.org
• Gilbert Keith Chesterton – dzieła w bibliotece Polona
• Gilbert Keith Chesterton w Bibliotece Gutenberga