Gwary palatynackie

Pälzisch
Obszar

Niemcy

Liczba mówiących

ok. 1 milion

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 6a żywy↗
Kody języka
ISO 639-3 pfl
IETF pfl
Glottolog pala1330
Ethnologue pfl
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Wikipedia w języku palatynackim
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Gwary palatynackie (Pfälzisch/Pälzisch) – zespół gwar zachodniofrankijskich języka niemieckiego używany w dolinie Renu w okolicy miast Zweibrücken, Kaiserslautern, Alzey, Wormacja, Mannheim, Heidelberg, Spira, Wörth am Rhein i na granicy z Alzacją (Francja). Język pensylwański wykształcił się na bazie gwar palatynackich używanych przez Niemców, którzy emigrowali do USA w okresie od XVII do XIX w. Przez niektóre organizacje, takie jak np. SIL International, etnolekt ten uważany jest za odrębny od niemieckiego język palatynacki[1].

Etnolekt palatynacki dzieli się na dwa zespoły gwarowe:

  • wschodni (Vorderpfälzisch)
  • zachodni (Westpfälzisch)

Poniższa tabela przedstawia różnice między językiem standardowym i etnolektem palatynackim w obu odmianach:

Vorderpfälzisch Westpfälzisch Język niemiecki język polski
Mais Mais Mäuse myszy
Lais Lais Läuse wszy
Grumbeer Grumbeer Kartoffel ziemniak
Schnoog(e) Stechmigg Mücke komar
Bääm Bääm Bäume drzewa
Schdää Schdää Stein kamień
soi sei sein jego
unser unser unsere nasz
nit net nicht nie
dowedder degeje dagegen przeciw
Fusch Fisch Fisch ryba
ebbes ebbes etwas coś
Ärwett/Arwett Arwett Arbeit praca
Dor Dor Tor brama
Abbel Abbel Apfel jabłko
Haan Hann Haben mieć

Przypisy

  1. SIL International
  • p
  • d
  • e
Rozwój
W krajach niemieckojęzycznych
W innych krajach
Język dolnoniemiecki[D]
Dialekty zachodniodolnoniemieckie
  • dialekt północnodolnosaksoński
  • dialekt westfalski[A]
  • dialekt ostfalski
Dialekty wschodniodolnoniemieckie
Język wysokoniemiecki
D. środkowoniemieckie
D. zachodniośrodkowoniemieckie
Dialekt środkowofrankoński
Dialekt reńsko-frankoński
  • gwary palatynackie[A]
  • gwary heskie (północnoheska, wschodnioheska, górnoheska)
D. wschodniośrodkowoniemieckie
D. górnoniemieckie
Dialekt wysokofrankoński
  • gwary wschodniofrankońskie
  • gwary południowofrankońskie
Dialekt bawarski[A]
  • gwary północnobawarskie
  • gwary środkowobawarskie
  • gwary południowobawarskie
Dialekt alemański
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Kod ISO 639-3.
  2. a b Uznawany za osobny język z kodem ISO 639-1.
  3. Nie mylić z językiem lotaryńskim (oïl).
  4. Kod ISO 639-2.