Heptan

Heptan

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) PIN heptan[1] Inne nazwy i oznaczenia n-heptan
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C7H16
Inne wzory	CH3(CH2)5CH3
Masa molowa	100,20 g/mol
Wygląd	bezbarwna ciecz o słabym zapachu podobnym do benzyny[2]
Identyfikacja
Numer CAS	142-82-5
PubChem	8900
SMILES CCCCCCC
InChI InChI=1S/C7H16/c1-3-5-7-6-4-2/h3-7H2,1-2H3 InChIKey IMNFDUFMRHMDMM-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 0,6795 g/cm³[3]; ciecz Rozpuszczalność w wodzie 2,2 mg/l[2] w innych rozpuszczalnikach rozpuszczalny w tetrachlorometanie, dobrze w etanolu, mieszalny z eterem dietylowym, benzenem, chloroformem[3] Temperatura topnienia −90,549 °C[3] Temperatura wrzenia 98,38 °C[3] Punkt krytyczny 267 °C[4]; 2,74 MPa[4]; 428 cm³/mol ≈ 0,468 g/cm³[4] logP 4,66[2] Współczynnik załamania 1,3855 (589 nm, 25 °C)[3] Lepkość 0,757 mPa·s (−25 °C, 1 atm)[5] 0,523 mPa·s (0 °C, 1 atm)[5] 0,387 mPa·s (25 °C, 1 atm)[5] 0,301 mPa·s (50 °C, 1 atm)[5] 0,243 mPa·s (75 °C, 1 atm)[5] Napięcie powierzchniowe 21,23 mN/m (10 °C, 1 atm)[6] 19,73 mN/m (25 °C, 1 atm)[6] 17,28 mN/m (50 °C, 1 atm)[6] 14,88 mN/m (75 °C, 1 atm)[6] Prężność pary 47,4 hPa (20 °C)[2] 78,1 hPa (30 °C)[2] 124 hPa (40 °C)[2] 189 hPa (50 °C)[2]
Budowa Moment dipolowy 0 D
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2017-02-19] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[7] Niebezpieczeństwo Zwroty H H225, H304, H315, H336, H410 Zwroty P P210, P261, P273, P301+P310, P331, P501[10] NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[11] 3 2 0   Temperatura zapłonu −4,0 °C (zamknięty tygiel)[10] −7 °C (zamknięty tygiel)[2] Temperatura samozapłonu 204 °C[8] 220,4 °C[2] Granice wybuchowości 1,05–6,7%[8] 0,84–6,7%[2] Numer RTECS MI7700000 Dawka śmiertelna LD50 222 mg/kg (mysz, dożylnie)[9] Stężenie śmiertelne LC50 59 g/m³ (mysz, inhalacja, 4 h)[9]
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Heptan, C
7H
16 – organiczny związek chemiczny z grupy alkanów. Ma postać bezbarwnej, lotnej i łatwopalnej cieczy, jest nierozpuszczalny w wodzie, a rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych. Otrzymuje się go przez destylację frakcjonującą ropy naftowej. Stanowi wzorzec o wartości 0 do oznaczania liczby oktanowej. Stosowany jako rozpuszczalnik, środek znieczulający i reagent^[12]. W wyniku cyklizacji i aromatyzacji można z niego otrzymywać toluen, jednak nie jest to metoda opłacalna ekonomicznie^[13].

Izomery

Poza heptanem istnieje jeszcze osiem jego izomerów konstytucyjnych, których liczba oktanowa zwiększa się w miarę wzrostu rozgałęzienia łańcucha^[14]:

• heptan (n-heptan), LO = 0
• 2-metyloheksan, LO = 42,4
• 3-metyloheksan, LO = 52,0
• 2,2-dimetylopentan, LO = 92,8
• 2,3-dimetylopentan, LO = 91,1
• 2,4-dimetylopentan, LO = 83,1
• 3,3-dimetylopentan, LO = 80,8
• 3-etylopentan, LO = 65,0
• 2,2,3-trimetylobutan, LO = 112,1

• 
  Izomery heptanu (od góry): 2-metyloheksan, 3-metyloheksan, 2,2-dimetylopentan, 2,3-dimetylopentan
• 
  Izomery heptanu (od góry): 2,4-dimetylopentan, 3,3-dimetylopentan, 3-etylopentan, 2,2,3-trimetylobutan

Przypisy

Bibliografia

• CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, ISBN 978-1-4987-5429-3  (ang.).