Nonan

Nonan

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) PIN nonan[1] Inne nazwy i oznaczenia n-nonan
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C9H20
Inne wzory	CH 3−(CH 2) 7−CH 3
Masa molowa	128,2 g/mol
Wygląd	bezbarwna ciecz o charakterystycznym zapachu[2]
Identyfikacja
Numer CAS	111-84-2
PubChem	8141
SMILES CCCCCCCCC
InChI InChI=1S/C9H20/c1-3-5-7-9-8-6-4-2/h3-9H2,1-2H3 InChIKey BKIMMITUMNQMOS-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 0,7192 g/cm³ (20 °C)[3]; ciecz Rozpuszczalność w wodzie 0,00012 g/kg (25 °C)[2] 0,00017 g/kg (25 °C)[5] 0,00022 g/kg (50 °C)[5] w innych rozpuszczalnikach bardzo dobrze rozpuszczalny w etanolu i eterze dietylowym, mieszalny bez ograniczeń w acetonie, benzenie i heptanie[3] Temperatura topnienia −53,47 °C[3] Temperatura wrzenia 150,8 °C[3] Punkt krytyczny 321,1 °C[6]; 2,29 MPa[6]; 547 cm³/mol ≈ 0,234 g/cm³[6] logP 5,42[2] 5,65[4] Współczynnik załamania 1,4058 (589 nm, 20 °C)[3] Lepkość 0,964 mPa·s (0 °C, 1 atm)[7] 0,665 mPa·s (25 °C, 1 atm)[7] 0,488 mPa·s (50 °C, 1 atm)[7] 0,375 mPa·s (75 °C, 1 atm)[7] 0,300 mPa·s (100 °C, 1 atm)[7] Napięcie powierzchniowe 23,82 mN/m (10 °C, 1 atm)[8] 22,38 mN/m (25 °C, 1 atm)[8] 20,03 mN/m (50 °C, 1 atm)[8] 17,73 mN/m (75 °C, 1 atm)[8] 15,49 mN/m (100 °C, 1 atm)[8] Prężność pary 4,8 hPa (20 °C)[2] 5,70 hPa (25 °C)[9] 8,7 hPa (30 °C)[2] 14,1 hPa (40 °C)[2] 24,1 hPa (50 °C)[2]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2017-10-30] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Niebezpieczeństwo Zwroty H H226, H304, H315, H336, H410 Zwroty P P210, P273, P301+P310, P304+P340+P312, P331, P391 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[10] 3 2 0   Temperatura zapłonu 31 °C (zamknięty tygiel)[2][9] Temperatura samozapłonu 205 °C[2][9] Granice wybuchowości 0,7–5,6%[2] 0,8–2,9%[9] Numer RTECS RA6115000 Stężenie śmiertelne 16,8 mg/l (szczur, wziewnie, 4 h)
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Nonan, C
9H
20 – organiczny związek chemiczny z szeregu homologicznego alkanów. Jest bezbarwną cieczą o charakterystycznym zapachu, praktycznie nierozpuszczalną w wodzie^[2], o gęstości 0,72 g/cm³^[3].

Izomery

Istnieje 35 izomerów strukturalnych o wzorze C
9H
20^[11][12][13], nazywanych tradycyjnie nonanami. Zgodnie z nomenklaturą IUPAC nazwę nonan ma jedynie izomer liniowy zwany zwyczajowo n-nonanem, natomiast pozostałe izomery rozgałęzione są alkilowymi pochodnymi niższych alkanów.

Lista izomerów nonanu (nie uwzględniając enancjomerów)^[11][12][13]:

• nonan (n-nonan)

Pochodne oktanu

• 2-metylooktan
• 3-metylooktan
• 4-metylooktan

Pochodne heptanu

• 3-etyloheptan
• 4-etyloheptan
• 2,2-dimetyloheptan
• 2,3-dimetyloheptan
• 2,4-dimetyloheptan
• 2,5-dimetyloheptan
• 2,6-dimetyloheptan
• 3,3-dimetyloheptan
• 3,4-dimetyloheptan
• 3,5-dimetyloheptan
• 4,4-dimetyloheptan

Pochodne heksanu

• 2-metylo-3-etyloheksan
• 2-metylo-4-etyloheksan
• 3-metylo-3-etyloheksan
• 3-metylo-4-etyloheksan
• 2,2,3-trimetyloheksan
• 2,2,4-trimetyloheksan
• 2,2,5-trimetyloheksan
• 2,3,3-trimetyloheksan
• 2,3,4-trimetyloheksan
• 2,3,5-trimetyloheksan
• 2,4,4-trimetyloheksan
• 3,3,4-trimetyloheksan

Pochodne pentanu

• 3,3-dietylopentan
• 2,2-dimetylo-3-etylopentan
• 2,3-dimetylo-3-etylopentan
• 2,4-dimetylo-3-etylopentan
• 2,2,3,3-tetrametylopentan
• 2,2,3,4-tetrametylopentan
• 2,2,4,4-tetrametylopentan
• 2,3,3,4-tetrametylopentan

Przypisy

Bibliografia

• CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, ISBN 978-1-4987-5429-3  (ang.).