Pentan

Pentan
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
PIN

pentan[1]

Inne nazwy i oznaczenia
n-pentan
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C5H12

Inne wzory

CH
3(CH
2)
3CH
3

Masa molowa

72,15 g/mol

Wygląd

bezbarwna, przezroczysta, łatwopalna ciecz[2]

Identyfikacja
Numer CAS

109-66-0

PubChem

8003

SMILES
CCCCC
InChI
InChI=1S/C5H12/c1-3-5-4-2/h3-5H2,1-2H3
InChIKey
OFBQJSOFQDEBGM-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Gęstość
0,6262 g/cm³ (20 °C)[3]; ciecz
Rozpuszczalność w wodzie
bardzo słaba[2][3]
w innych rozpuszczalnikach
mieszalny z acetonem, etanolem[2], eterem dietylowym, benzenem i chloroformem, rozpuszczalny w CCl
4[3]
Temperatura topnienia

−129,67 °C[3]

Temperatura wrzenia

36,06 °C[3]

Punkt krytyczny

196,6 °C[5]; 3,37 MPa[5]; 0,233 g/cm³[5]

logP

3,45[4]

Współczynnik załamania

1,3575 (589 nm, 20 °C)[3]

Lepkość

0,351 mPa·s (−25 °C)[6]
0,274 mPa·s (0 °C)[6]
0,224 mPa·s (25 °C)[6]

Napięcie powierzchniowe

17,15 mN/m (10 °C)[7]
15,49 mN/m (25 °C)[7]

Budowa
Moment dipolowy

∼0 D[8]

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2016-04-11]
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[9]
Wykrzyknik Płomień Środowisko Zagrożenie dla zdrowia
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H225, H304, H336, H411, EUH066

Zwroty P

P210, P261, P273, P301+P310, P331[11]

NFPA 704
Na podstawie
podanego źródła[12]
4
0
0
 
Temperatura zapłonu

−40 °C[10]

Temperatura samozapłonu

260 °C[10]

Granice wybuchowości

1,4–8,0%[10]

Numer RTECS

RZ9450000

Podobne związki
Podobne związki

penten, pentyn, cyklopentan

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Pentan, n-pentan – organiczny związek chemiczny z grupy alkanów. Jego izomerami są 2-metylobutan (izopentan) i 2,2-dimetylopropan (neopentan).

Toksyczność

Pentan wchłania się przez skórę, drogi oddechowe oraz z przewodu pokarmowego. Działa narkotycznie na układ nerwowy. Przy długotrwałej ekspozycji może powodować uszkodzenie nerek i wątroby. Przy dużych stężeniach może spowodować zgon na skutek porażenia ośrodka oddechowego[potrzebny przypis].

Objawy zatrucia: nudności, kaszel, podrażnienie dróg oddechowych, zawroty głowy, osłabienie, utrata przytomności, drgawki. Powoduje problemy z zaśnięciem[potrzebny przypis].

Przypisy

  1. ↑ Henri A.H.A. Favre Henri A.H.A., Warren H.W.H. Powell Warren H.W.H., Nomenclature of Organic Chemistry. IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013, wyd. 1, Royal Society of Chemistry, International Union of Pure and Applied Chemistry, 2014, s. 4, DOI: 10.1039/9781849733069, ISBN 978-0-85404-182-4  (ang.).
  2. ↑ a b c Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
  3. ↑ a b c d e f Haynes 2014 ↓, s. 3-438.
  4. ↑ Haynes 2014 ↓, s. 5-197.
  5. ↑ a b c Haynes 2014 ↓, s. 6-70.
  6. ↑ a b c Haynes 2014 ↓, s. 6-233.
  7. ↑ a b Haynes 2014 ↓, s. 6-184.
  8. ↑ Haynes 2014 ↓, s. 15-20.
  9. ↑ pentane, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2016-04-11]  (ang.).
  10. ↑ a b c Haynes 2014 ↓, s. 16-24.
  11. ↑ Pentane (nr 236705) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2016-04-11]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  12. ↑ Pentane (nr 236705) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2016-04-11]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

Bibliografia

  • CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, ISBN 978-1-4822-0867-2  (ang.).
  • p
  • d
  • e
Niższe alkany (C1–C10)
Wyższe alkany (>C10)
Encyklopedia internetowa (rodzaj indywiduum chemicznego):