Jerzy Radziwiłowicz

Jerzy Radziwiłowicz
Ilustracja
Jerzy Radziwiłowicz (2019)
Imię i nazwisko

Jerzy Stanisław Radziwiłowicz

Data i miejsce urodzenia

8 września 1950
Warszawa

Zawód

aktor, pedagog, tłumacz

Współmałżonek

Ewa Markowska-Radziwiłowicz

Lata aktywności

od 1972

Zespół artystyczny
Teatr Narodowy w Warszawie
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Kawaler Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Jerzy Stanisław Radziwiłowicz (ur. 8 września 1950 w Warszawie) – polski aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, pedagog krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej, tłumacz.

Życiorys

Urodził się w Warszawie. Jego ojciec urodził się w Druskiennikach[1] na Litwie, matka była rodowitą warszawianką[1]. Wychowywał się na Grochowie, gdzie jego rodzice prowadzili zakład fryzjerski, który potem odziedziczył jego starszy brat[2]. Uczęszczał do XLVII Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Wyspiańskiego w Warszawie. W czasie nauki w szkole średniej zainteresował się aktorstwem. Należał do szkolnego kółka dramatycznego i występował w sztukach patrona szkoły – Wesele i Klątwa – oraz w światowym repertuarze m.in. Pigmalionie George’a Bernarda Shawa[2]. W 1972 ukończył studia na Wydziale Aktorskim warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej[3]. Studiował tam jednocześnie z Ewą Dałkowską, Markiem Kondratem, Krzysztofem Kolbergerem, Jadwigą Jankowską-Cieślak i Joanną Żółkowską[1].

Po studiach wyjechał do Krakowa, gdzie w 1972 otrzymał angaż w Starym Teatrze. Debiutował w roli Zagorskiego w Bolszewikach Michaiła Szatrowa w reżyserii Andrzeja Przybylskiego (1972). Rok potem zagrał Tomasza Zana w Dziadach Adama Mickiewicza (1973) w reż. Konrada Swinarskiego, u którego wystąpił jeszcze jako Hołysz w Wyzwoleniu Wyspiańskiego (1974) i w roli Urlopnika w telewizyjnej wersji Sędziów Wyspiańskiego (1974) w Teatrze Telewizji, w 1975 miał zagrać tytułową rolę tytułowego duńskiego księcia i rozpoczął próby do Hamleta Szekspira, co przerwało nagła śmierć reżysera. Grał w inscenizacjach Jerzego Jarockiego[4]: Wilhelma w Procesie Franza Kafki (1973), Trofimowa w Wiśniowym sadzie Antona Czechowa (1975), Iwana Kuźmicza Szpiekina w Rewizorze Nikołaja Gogola (1980), księdza III w Mordzie w katedrze Thomasa S. Eliota (1982), Astolfo w Życie jest snem Calderona de la Barca (1983), Bartodzieja w Portrecie Mrożka (1988), Henryka (Syna i Księcia) w Ślubie Gombrowicza (1991) i Fauście Johanna Wolfganga von Goethego (1997).

Występy na scenie łączył z pracą akademicką. Był wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie, a w latach 1981–1984 prorektorem tej uczelni.

Od 1998 ponownie związany z Warszawą. Jest aktorem stołecznego Teatru Narodowego[5].

Często grał bohaterów introwertycznych, zamkniętych w sobie. W pamięci widzów zapisał się głównie z ról Mateusza Birkuta i jego syna Macieja Tomczyka w dwóch filmach fabularnych Andrzeja Wajdy: Człowiek z marmuru i Człowiek z żelaza.

Autor przekładów sztuk Moliera Don Juan i Tartuffe albo szalbierz oraz sztuki Pierre’a de Marivaux Umowa, czyli łajdak ukarany.

Życie prywatne

Zamieszkał w Kaniach pod Brwinowem[6].

Żonaty ze scenarzystką i reżyserką dubbingu Ewą Markowską-Radziwiłowicz. Mają córkę Zofię i syna Piotra.

Został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015 roku[7].

Filmografia

Teatr TV

Teatr

PWST w Warszawie

Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie

Teatr Narodowy w Warszawie

Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza w Warszawie”

Teatr Lalki, Maski i Aktora Groteska w Krakowie

Teatr Polski w Bielsku-Białej Teatr na Woli im. Tadeusza Łomnickiego w Warszawie

Warszawska Opera Kameralna

Teatr Lalek we Wrocławiu

Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie

Transformtheater w Berlinie

  • 1986: Król Dawid – autor Helmut Kajzar, reż. Henryk Baranowski, rola: Król Dawid

Théâtre du Résidence Palace w Brukseli

  • 1988: Vendredi ou les limbes du Pacifique – według Michela Tourniera, reż. Albert-André Lheureux, rola: Robinson Cruzoe

Théâtre National Populaire w Lyonie

Comédie de Saint-Étienne

  • 1992: M. Comme… Baxter (This story of yours) – autor John Hopkins, reż. John Berry, rola: Johnson
  • 1994: Don Juan – autor Molière, reż. Jerzy Grzegorzewski, rola: Don Juan

Odéon w Paryżu Le Volcan w Hawrze

  • 1999: Święta Joanna szlachtuzów – autor Bertolt Brecht, reż. Alain Milianti, rola: Mauler

Théâtre National de Chaillot w Paryżu

Dubbing

  • 1978–1980: Wyprawa Profesora Gąbki
  • 1995: Kamień na kamieniu – Szymon Pietruszka w młodości
  • 1999: Bill Diamond – Bill Diamond
  • 2005: Jan Paweł II – Stefan Wyszyński
  • 2013: Hobbit: Pustkowie SmaugaSaruman
  • 2014: Hobbit: Bitwa Pięciu Armii – Saruman
  • 2019: Gwiezdne wojny: Skywalker. OdrodzenieLuke Skywalker
  • 2021: Czarna Wdowa – Thaddeus „Thunderbolt” Ross

Odznaczenia i nagrody

Przypisy

  1. a b c Polska Agencja Prasowa: Książka o Jerzym Radziwiłowiczu „Wszystko jest lekko dziwne”. Onet.pl, 2012-11-12. [dostęp 2023-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-13)]. (pol.).
  2. a b Apolonia Podstawka: Jerzy Radziwiłowicz to jeden z najbardziej skrytych polskich aktorów. „Viva!”, 2023-03-31. [dostęp 2023-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-13)]. (pol.).
  3. NMR: Twórcy: Jerzy Radziwiłowicz (1950–). Culture.pl, lipiec 2001. [dostęp 2023-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-13)]. (pol.).
  4. Jacek Cieślak: Jerzy Radziwiłowicz: To, co się podoba i co nas oburza. „Rzeczpospolita”, 2023-05-09. [dostęp 2023-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-13)]. (pol.).
  5. Paweł Piotrowicz: Jerzy Radziwiłowicz: dawno już przestał interesować się mną film [WYWIAD]. Onet.pl, 2023-05-26. [dostęp 2023-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-13)]. (pol.).
  6. Teatr Narodowy w Kaniach. krystynajanda.pl. [dostęp 2011-08-09]. (pol.).
  7. Barbara Sowa: Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała Lista. dziennik.pl, 2015-03-16. [dostęp 2015-03-21].
  8. M.P. z 2016 r. poz. 27.
  9. M.P. z 2005 r. nr 74, poz. 1018.
  10. Nagrody dla ludzi teatru. mkidn.gov.pl, 27 marca 2013. [dostęp 2013-04-29].
  11. Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny”. gdansk.pl. [dostęp 2016-07-05].
  12. Anna Polony i Jerzy Radziwiłowicz laureatami dorocznych nagród AICT/IATC | AICT Polska [online], www.aict.art.pl, 13 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-23]  (pol.).
  13. Jerzy Radziwiłowicz uhonorowany Nagrodą im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego - Aktualności - Teatr Narodowy [online], narodowy.pl [dostęp 2024-04-23]  (pol.).

Bibliografia

  • Jerzy Radziwiłowicz w bazie filmpolski.pl
  • Jerzy Radziwiłowicz w bazie Filmweb
  • Jerzy Radziwiłowicz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-10] .
  • Łukasz Maciejewski, Jerzy Radziwiłowicz: Wszystko jest lekko dziwne. Wielka Litera, 2012. ISBN 978-83-6338-746-4.

Linki zewnętrzne

  • p
  • d
  • e
1984–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
  • p
  • d
  • e
2006–2009
2010–2019
2020–2029
  • p
  • d
  • e
1957–1959
1960–1969
1970–1979
1980–1989
  • Henryk Tomaszewski (1980)
  • Henryk Tomaszewski (1981)
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000114881556
  • VIAF: 14964304
  • LCCN: no98035412
  • GND: 129436259
  • BnF: 13953131f
  • SUDOC: 074750801
  • NKC: mub2013791351
  • BNE: XX1714048
  • NTA: 175758786
  • BIBSYS: 6015563
  • CiNii: DA17779481
  • PLWABN: 9810659546205606
  • NUKAT: n2005142379
  • J9U: 987007403435105171
  • CONOR: 52788579
  • KRNLK: KAC2020M5638
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3965655
  • ETP: 1093
  • VLE: jerzy-radziwilowicz
Identyfikatory zewnętrzne:
  • FilmPolski.pl: 111506