Kosmogonia

Kosmogonia, z gr. κόσμος, kósmos (wszechświat, także ład, porządek) oraz gónos (pochodzenie) – całość wyobrażeń o pochodzeniu świata dla danej religii lub systemu filozoficznego oraz dział astronomii, który zajmuje się genezą i ewolucją ciał niebieskich[1], przeważnie tych z Układu Słonecznego[2].

Kosmogonia w Biblii

Zgodnie z Księgą Rodzaju Bóg stworzył wszechświat (niebo i ziemię). Akty stwórcze powtarzały się przez 6 dni. Po roślinach i zwierzętach – szóstego dnia – została stworzona pierwsza para ludzi – Adam i Ewa. Siódmego dnia Bóg odpoczął po swym dziele, dając przykład odpoczynku szabatowego. Adam i Ewa zostali umieszczeni przez Boga w ogrodzie Eden. Zostali obdarzeni nieśmiertelnością i mieli ją zachować, jeśli tylko nie zjedzą owocu z drzewa poznania dobra i zła. Jednak wąż (utożsamiany w tradycji żydowskiej i chrześcijańskiej z Szatanem) skusił pierwszych ludzi do tego grzechu, przez co stracili nieśmiertelność oraz stali się podatni na wszelkiego typu choroby i cierpienia.

Data biblijnego stworzenia świata

Datę stworzenia Świata próbowali ustalić zarówno żydzi, jak i chrześcijanie.

Z obliczeń chrześcijańskich i żydowskich badaczy Biblii wynikało, że Ziemia została stworzona około 4000 r. p.n.e., przy czym podawano różne daty.

Według zgodnych obliczeń żydowskich autorytetów religijnych[jakich?] wydarzenie to nastąpiło w 3761 r. p.n.e. (od tej daty liczą się lata w kalendarzu żydowskim), natomiast chrześcijańscy uczeni nie byli w tej materii jednomyślni i podawali rozmaite daty tego wydarzenia. Jedną z popularniejszych wersji był rok np. 4004 r. p.n.e., ustalony przez anglikańskiego arcybiskupa Jamesa Usshera; inną, wcześniejszą i jakoby dokładniejszą datą jest rok 4173 r. p.n.e.

Dużo wcześniejszą datę stworzenia Świata przyjmowali Bizantyjczycy (a w ślad za nimi m.in. Rusini) – według nich był to rok 5509 r. p.n.e., który stał się datą początkową rachuby lat w kalendarzu bizantyjskim.

Wyznający własną wersję judaizmu Samarytanie za datę stworzenia Świata przyjmują rok 4439 p.n.e.

Kosmogonia w mitologii słowiańskiej

Kosmogonia w mitologii greckiej

 Osobny artykuł: Kosmogonia grecka.

Kosmogonia w shintō

Z chaosu, porównywanego do nieskonsolidowanej, zmiennej, płynnej substancji, zaczęła wyłaniać się materia nieożywiona, nieukształtowana w taki sposób, żeby człowiek mógł nazwać ją jakimkolwiek znanym sobie pojęciem, która jednocześnie nie oddziaływała na otoczenie. Nic nie miało własnej nazwy i nic nie miało kształtów. Następnie elementy zdolne do wznoszenia się zaczęły kierować się ku górze tworząc niebo, a elementy zdolne do podlegania pozostały niżej tworząc ziemię.

Zobacz też

Przypisy

  1. Kosmogonia, Słownik języka polskiego PWN.
  2. kosmogonia, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-06-27] .
  • p
  • d
  • e
  • kategoria
  • wikiprojekt
Religie
Ludzie
Miejsca
Rytuały
Pojęcia

  • p
  • d
  • e
działy historiografii
historia idei
historia kultury
materialnej
historia społeczna
historia polityczna
inne
nauki o poszczególnych
epokach
nauki pomocnicze historii
nauki o pismach
nauki o innych
przedmiotach sztucznych
inne nauki dotykające
przeszłości
inna twórczość związana
z przeszłością
Kontrola autorytatywna (dziedzina nauki):
  • LCCN: sh85033158
  • GND: 4073736-6
  • NDL: 00574088
  • BnF: 11934562c
  • SUDOC: 027266494
  • BNCF: 18587
  • NKC: ph121894
  • BNE: XX525710
  • J9U: 987007567591305171
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3926153
  • Britannica: science/cosmogony
  • Treccani: cosmogonia
  • Universalis: creation-les-mythes-de-la-creation
  • БРЭ: 2101643
  • SNL: kosmogoni
  • Catalana: 0094454