Ll

Ll ll
Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł od 2022-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ll – dwuznak występujący między innymi w języku hiszpańskim, gdzie do 2010 roku traktowano go jako oddzielną literę alfabetu.

W języku hiszpańskkim dwuznak ll tradycyjnie wyrażał głoskę /ʎ/ (palatalna lateralna). Dźwięk ten zanikł na większości obszarów Ameryki, z wyjątkiem dwujęzycznych obszarów, na których mówi się w keczua lub w innych językach rdzennych Ameryki, posiadających ten fonem w swojej fonetyce. Obecnie zanika także w Hiszpanii, ale podobnie: z wyjątkiem dwujęzycznych obszarów języka katalońskiego lub innych języków, w których obecne jest /ʎ/. Na większości obszarów fonem ten upodabnia się do /j/. Zjawisko to nazywane jest yeismo. W argentyńskim dialekcie rioplatense /j/ i /ʎ/ są na ogół wymawiane jak /ʒ/ (palatalna dźwięczna szczelinowa), w sposób zbliżony do polskiego ź. Zjawisko to nazywa się žeismo.

Obecnie w języku hiszpańskim, podobnie jak w wielu innych językach, znak ten uważany jest za ele doble (podwójne l) - nie zaś osobną literę alfabetu. Wyjątek stanowi keczua, w którym nadal jest traktowany jako jedna z liter alfabetu.

Występuje także w języku albańskim, w którym oznacza spółgłoskę półotwartą boczną dziąsłową welaryzowaną (kresowe ł w języku polskim).

  • p
  • d
  • e
Podstawowe litery*
Inne litery
Nieużywane
współcześnie litery
  • Ꞛ ꞛ
  • Ꜳ ꜳ
  • Ꜳ́ ꜳ́
  • Ꜳ̋ ꜳ̋
  • Ꜳ̇ ꜳ̇
  • Ꜳ̈ ꜳ̈
  • Ꜳ̣ ꜳ̣
  • Æ̆ æ̆
  • Æ̇ æ̇
  • Ǣ́ ǣ́
  • Ǣ̆ ǣ̆
  • Æ̨ æ̨
  • Ǽ̨ ǽ̨
  • Æ̣ æ̣
  • Ꜵ ꜵ
  • Ꜵ́ ꜵ́
  • Ꜵ̋ ꜵ̋
  • Ꜵ̣ ꜵ̣
  • Ꜷ ꜷ
  • Ꜷ́ ꜷ́
  • Ꜷ̣ ꜷ̣
  • Ꜹ ꜹ
  • Ꜹ́ ꜹ́
  • Ꜹ̋ ꜹ̋
  • Ꜻ ꜻ
  • Ꜹ̨ ꜹ̨
  • Ꜹ̣ ꜹ̣
  • Ꜽ ꜽ
  • Ꜽ̇ ꜽ̇
  • Ꜽ̣ ꜽ̣
  • Ƃ ƃ
  • Ↄ ↄ
  • Ꜿ ꜿ
  • Ꝣ ꝣ
  • Ꝯ ꝯ
  • Ƌ ƌ
  • Ꝺ ꝺ
  • Ꝺ́ ꝺ́
  • Ꝺ̇ ꝺ̇
  • Ꞝ ꞝ
  • Ⅎ ⅎ
  • Ꝼ ꝼ
  • Ꝼ́ ꝼ́
  • Ꝼ̇ ꝼ̇
  • Ꝼ̣ ꝼ̣
  • Ᵹ ᵹ
  • Ꝿ ꝿ
  • Ƣ ƣ
  • Ⱶ ⱶ
  • Ƕ ƕ
  • Ʞ ʞ
  • Ꝇ ꝇ
  • Ꞁ ꞁ
  • Ỻ ỻ
  • Œ̄̆ œ̄̆
  • Ꝏ ꝏ
  • Ꝏ́ ꝏ́
  • Ꝏ̋ ꝏ̋
  • Ꝏ̈ ꝏ̈
  • Ꝏ̣ ꝏ̣
  • Ɔ̨ ɔ̨
  • Ʀ ʀ
  • Ʀ̣ ʀ̣
  • Ꝛ ꝛ
  • Ꝛ́ ꝛ́
  • Ꝛ̣ ꝛ̣
  • Ꝝ ꝝ
  • Ꞃ ꞃ
  • ſ
  • ſ́
  • Ꞅ ꞅ
  • Ꝭ ꝭ
  • Ꞇ ꞇ
  • Ʇ ʇ
  • Ꜩ ꜩ
  • Ꝥ ꝥ
  • Ꝧ ꝧ
  • Þ̣ þ̣
  • Ꝫ ꝫ
  • Ꞟ ꞟ
  • Ỽ ỽ
  • Ꝡ ꝡ
  • Ꝡ̋ ꝡ̋
  • Ꝡ̈ ꝡ̈
  • Ƿ ƿ
  • Ꝩ ꝩ
  • Ꝩ́ ꝩ́
  • Ꝩ̇ ꝩ̇
  • Ꝩ̣ ꝩ̣
  • Ɯ ɯ
  • Ỿ ỿ
  • Ȝ ȝ
  • Ꜫ ꜫ
  • Ꜭ ꜭ
  • Ꜯ ꜯ
  • Ƨ ƨ
  • Ƽ ƽ
  • Ƅ ƅ
Dwuznaki
Trójznaki
Tetragrafy
Pentagrafy
Heksagrafy
Heptagrafy
  • Schtsch schtsch
Inne symbole
  • ɐ
  • ʙ
  • ɢ
  • ʛ
  • ʜ
  • ʟ
  • ɴ
  • ɶ
  • ʀ
  • ʁ
  • ʏ
  • ɒ
  • ɒ
  • ɕ
  • ʗ
  • ȡ
  • ƍ
  • ȸ
  • ʣ
  • ʥ
  • ʤ
  • ɘ
  • Ɜ ɜ
  • Ꞝ ꞝ
  • ɞ
  • ɟ
  • ɸ
  • ȷ
  • ɭ
  • ȴ
  • ȵ
  • ɳ
  • ɔ
  • ꬿ
  • ɷ
  • ᴖ̈
  • ᴗ̈
  • ʠ
  • ȹ
  • ɼ
  • ɾ
  • ɿ
  • ʅ
  • ʂ
  • ʆ
  • ƪ
  • ƫ
  • ȶ
  • ʨ
  • ƾ
  • ʦ
  • ʧ
  • ʮ
  • ʯ
  • ᵿ
  • ɤ
  • ʍ
  • ʎ
  • ʑ
  • ʐ
  • ʓ
  • ƺ
  • ʖ
  • Ɂ ʔ ɂ
  • ʕ
  • ǀ
  • ǁ
  • ǂ
  • ǃ
  • ʘ
  • ʻ
  • ˀ
  • * Artykuły poświęcone wariantom diakrytyzowanym dostępne z poziomu artykułu litery podstawowej