Michał Rahoza

Michał Rahoza
Metropolita Kijowa, Halicza i całej Rusi
Ilustracja
Herb duchownego
Kraj działania

I Rzeczpospolita

Data i miejsce urodzenia

ok. 1540
Mińsk

Data i miejsce śmierci

1599
Nowogródek

Prawosławny metropolita kijowski
Okres sprawowania

1589–1596

Unicki metropolita kijowski
Okres sprawowania

1596–1599

Wyznanie

prawosławie/katolicyzm

Kościół

Patriarchat Konstantynopolitański/
Kościół unicki

Chirotonia biskupia

1 sierpnia 1589

Multimedia w Wikimedia Commons
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

1 sierpnia 1589

Konsekrator

Jeremiasz II Tranos

Konsekrowani biskupi
Hipacy Pociej 1593
Herman Zahorski 1595
Jonasz Gogol 1595

Michał Rahoza (ur. ok. 1540 w Mińsku, zm. w lecie 1599 w Nowogródku) – prawosławny, a następnie unicki metropolita kijowski (od 1589), propagator unii brzeskiej.

Michał Rahoza pochodził z drobnej szlachty białoruskiej powiatu mińskiego pieczętującej się herbem Szreniawa. W 1579 r. został archimandrytą mińskiego monastyru Wniebowstąpienia Pańskiego.

W 1589 mianowany przez króla polskiego Zygmunta III Wazę prawosławnym metropolitą kijowskim. Jako metropolita podejmował próby zreformowania Cerkwi prawosławnej w Rzeczypospolitej (odbywanie corocznych synodów, udział duchownych prawosławnych w sądach trybunalskich, wybór wyższej hierarchii cerkiewnej przez duchowieństwo ruskie, zwiększenie kontroli władyków nad bractwami cerkiewnymi), jednak jego inicjatywy blokowane były przez inne środowiska walczące o wpływy w Cerkwi: świeckich (Konstanty Ostrogski) i bractwa stauropigialne. Wzajemne blokowanie się inicjatyw reformatorskich było jednym z powodów ostatecznego opowiedzenia się metropolity Michała za ideą unii kościelnej z Rzymem[1]. Był sygnatariuszem aktu unii brzeskiej[2].

Chociaż nie należał do inicjatorów unii, poparł tę ideę i odegrał istotną rolę w przygotowaniu i realizacji synodu w Brześciu i unii brzeskiej, w której wyniku powstał Kościół unicki (zwanym od XVIII w. greckokatolickim, a obecnie Kościół katolicki obrządku bizantyjskiego-ukraińskiego lub Ukraińską Cerkwią greckokatolicką).

W 1596 Michał Rahoza został pierwszym zwierzchnikiem tego Kościoła i pierwszym unickim metropolitą Kijowa, Halicza i całej Rusi (w miejsce uprzednio zlikwidowanej metropolii prawosławnej).

Zobacz też

  • Zwierzchnicy Kościoła greckokatolickiego (Ukraińskiej Cerkwi greckokatolickiej)

Literatura

  • T. Kempa, Metropolita Michał Rahoza a unia brzeska, Klio, t. 2, 2002, s. 48–100.

Przypisy

  1. ↑ T. Kempa, Metropolita Michał Rahoza a unia brzeska, Klio, t. 2, 2002, s. 56–62.
  2. ↑ В.А. Теплова, З.И.Зуева,Уния в документах, Mińsk 1997, s. 139.

Linki zewnętrzne

  • List Michała Rahozy do Jana Zamoyskiego w sprawie unii. trybunal.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-02)].
  • p
  • d
  • e
Podporządkowani Patriarchatowi Konstantynopolitańskiemu
  • Teofilakt (988–1018)
  • Michał (988–992 ?)
  • Leoncjusz, (lata 90. X wieku)
  • Jan (1018–1035)
  • Teopempt (1035–1051)
  • Hilarion (ok. 1051 – ok. 1054)
  • Efrem (ok. 1054–1061)
  • Jerzy (1062–1076)
  • Jan II (1077–1089)
  • Jan III (1090–1091)
  • Efrem II (1091–1093)
  • Mikołaj (1093–1104)
  • Nikifor (1104–1122)
  • Nikita (1122–1126)
  • Michał II (1128–1147)
  • Klemens (1147–1156)
  • Konstanty I (1156–1159)
  • Teodor (1160–1163)
  • Jan IV (1163–1166)
  • Konstanty I (1167–1170)
  • Michał III, 1171–1173
  • Jan V (1174–1179)
  • Konstanty III (1179–1183)
  • Nikifor II (1183–1201)
  • Mateusz (1201–1220)
  • Cyryl (1224–1233)
  • Józef (1236–1242)
  • Piotr I (1243–1247)
  • Cyryl II (1247–1281)
  • Maksym (1283–1305)
  • Piotr II (1305–1326)
  • Teognost (1328–1353)
  • Aleksy (1354–1377)
  • Cyprian (1377–1406)
  • Focjusz (1408–1415)
  • Grzegorz (1415–1419)
  • Focjusz, 1419–1431
  • Gerazym (1433–1435)
  • Izydor, 1437–1447
  • Jonasz, 1448–1458
  • Grzegorz II, 1458–1473
  • Mizael (1475–1480)
  • Symeon (1480–1488)
  • Jonasz II (1489–1494)
  • Makary (1495–1497)
  • Józef II (1499–1501)
  • Jonasz III (1502–1507)
  • Józef III (1507–1521)
  • Józef IV (1522–1534)
  • Makary II (1534–1556)
  • Sylwester I (1556–1567)
  • Jonasz IV (1568–1577)
  • Eliasz (1577–1579)
  • Onezyfor Dziewoczka (1579–1588)
  • Michał Rahoza (Rahoża) 1588–1596
  • Hiob (Borecki) (1620–1631)
  • Izajasz (Kopiński) (1631–1632)
  • Piotr Mohyła (1632–1647)
  • Sylwester Kossow (1647–1657)
Rezydujący w Czehryniu,
nieuznani przez lewobrzeżną starszyznę kozacką
Piastujący urząd metropolity w Kijowie i na lewobrzeżnej Ukrainie
  • Łazarz (Baranowicz) (1659–1661)
  • Metody (Filimonowicz) (1661–1668)
  • Łazarz (Baranowicz) (1670–1685)
Podporządkowani bezpośrednio Patriarchatowi Moskiewskiemu
  • Gedeon (Czetwertyński) (1686–?)
  • Warłaam (Jasiński) (1690–1707)
  • Joazaf (Krokowski) (1708–1718)
  • Warłaam (Wonatowicz) (1722–1730)
  • Rafał (Zaborowski) (1731–1747)
  • Tymoteusz (Szczerbacki) (1748–1757)
  • Arseniusz (Mohylański) (1757–1770)
  • Gabriel (Kremenecki) (1770–1783)
  • Samuel (Mysławski) (1783–1796)
  • Hieroteusz (Malicki) (1796–1799)
  • Gabriel (Bănulescu-Bodoni) (1799–1803)
  • Serapion (Aleksandrowski) (1803–1822)
  • Eugeniusz (Bołchowitinow) (1822–1837)
  • Filaret (Amfitieatrow) (1837–1857)
  • Izydor (Nikolski) (1858–1860)
  • Arseniusz (Moskwin) (1860–1876)
  • Filoteusz (Uspienski) (1876–1882)
  • Platon (Gorodiecki) (1882–1891)
  • Joannicjusz (Rudniew) (1891–1900)
  • Teognost Lebiediew (1900–1903)
  • Flawian (Gorodiecki) (1903–1915)
  • Włodzimierz (Bogojawleński) (1915–1918)
W jurysdykcji Patriarchatu Moskiewskiego,
w Egzarchacie Ukraińskim
  • Antoni (Chrapowicki) (1918–1919)
  • Michał (Jermakow) (1924–1929)
  • Dymitr (Werbycki) (1930–1932)
  • Sergiusz (Griszyn) (1932–1934)
  • Konstantyn (Diakow) (1934–1937)
  • Mikołaj (Jaruszewicz) (1941–1944)
  • Jan (Sokołow) (1944–1964)
  • Joazaf (Leluchin) (1964–1966)
  • Filaret (Denysenko) (1966–1990)
W jurysdykcji Patriarchatu Moskiewskiego,
w Ukraińskim Kościele Prawosławnym Patriarchatu Moskiewskiego
  • Filaret (Denysenko) (1990–1992)
  • Włodzimierz (Sabodan) (1992–2014)
  • Onufry (Berezowski) (od 2014)
Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego
  • Filaret (Denysenko) (1995–2018)
W jurysdykcji Kościoła Prawosławnego Ukrainy
  • Epifaniusz (Dumenko) (od 2018)
  • p
  • d
  • e
Metropolici Kijowa
  • p
  • d
  • e
Zwierzchnicy Kościoła greckokatolickiego (Ukraińskiej Cerkwi greckokatolickiej)
Metropolici –
arcybiskupi kijowscy, haliccy i całej Rusi
Biskupi unickiej diecezji supraskiej[a]
Metropolici cerkwi unickiej w Rosji[b]
Uniccy biskupi chełmscy
Metropolici haliccy –
arcybiskupi lwowscy[d]
Metropolici –
arcybiskupi więksi lwowscy
Metropolici –
arcybiskupi więksi kijowsko-haliccy
  • [a] zwierzchnicy Kościoła unickiego pod zaborem pruskim.
  • [b] arcybiskupi "prawobrzeżni" – zależni od Rosji, nieuznający mianowanych przez papieża metropolitów rezydujących we Lwowie.
  • [c] przewodniczący greckounickiego kolegium w Petersburgu: likwidacja Kościoła unickiego na ziemiach zabranych, pod władzą Imperium Rosyjskiego pozostała jedynie unicka diecezja chełmska na terenie Królestwa Polskiego
  • [d] zwierzchnicy grekokatolików w Galicji – zabór austriacki do 1918 r.