Psałterz
 | Ten artykuł dotyczy księgi liturgicznej. Zobacz też: Księga Psalmów. |
Psałterz (w średniowiecznej łacinie psalterium od późnogr. psaltērion) – wydana oddzielnie księga zawierająca 150 biblijnych psalmów[1] używana jako modlitewnik, śpiewnik, bądź też przeznaczona do celów liturgicznych w chrześcijaństwie lub judaizmie. Nazwa księgi pochodzi od strunowego szarpanego instrumentu muzycznego posiadającego płaskie pudło rezonansowe, nazywanego w języku greckim psalterium. Niektóre psałterze w wersji Septuaginty, jak np. Psałterz synajski, zawierają też dodatkowe kantyki znane jako Ody[2].
Pierwotnie Księga Psalmów została spisana w języku hebrajskim. Jednak późniejsze rękopisy bądź wydania drukowane w językach narodowych były tłumaczone z łacińskiej Wulgaty w Kościele Zachodnim bądź z greckiej Septuaginty w Kościele Wschodnim. Kościoły protestanckie powróciły do tłumaczeń z języka hebrajskiego.
Najstarszym znanym polskim psałterzem jest pochodzący z drugiej połowy XIV wieku trójlingwiczny (polsko-niemiecko-łaciński) Psałterz floriański. Kolejnym samodzielnym tłumaczeniem był Psałterz puławski z drugiej połowy XV wieku. W XVI wieku pojawiło się kilka nowych przekładów psałterzy, a wśród nich pierwsze polskie tłumaczenie wierszowane Jakuba Lubelczyka (1558) i wierszowana parafraza – Psałterz Dawidów Jana Kochanowskiego (1579). Rymowany Psałterz Dawida opublikował również Franciszek Karpiński (1786)[3].
Wybrane psałterze
- Psałterz Blanki Kastylijskiej
- Psałterz Harleya
- Psałterz Henryka VIII
- Psałterz Huntera
- Psałterz Ingeborgi
- Psałterz Roberta de Lisle
- Psałterz kopenhaski
- Psałterz z Corbie
- Psałterz z St Albans
Przypisy
- ↑ psałterz, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-03-18] .
- ↑ Władysław Kopaliński: psalterium; psałterz. [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. slownik-online.pl. [dostęp 2018-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)].
- ↑ Popularna Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Fogra: Psałterz. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2013-08-12].
- p
- d
- e
Psalmy – תהילים (Tehilim)
| Księga pierwsza | |
|---|---|
| Księga druga | |
| Księga trzecia | |
| Księga czwarta | |
| Księga piąta | |
| Grupy psalmów |
|
| Inne terminy |
|
| Psalmy apokryficzne |
- zobacz też: kategoria Psalmy
- p
- d
- e
Liturgia rzymska Kościoła katolickiego
| Obrzędy liturgiczne | |
|---|---|
| Paramenty liturgiczne |
|
| Księgi liturgiczne |
|
| Bielizna kielichowa | |
| Szaty liturgiczne |
|
| Strój chórowy | |
| Szaty papieskie | |
| Zobacz też |
Encyklopedia internetowa:
- SNL: psalter_-_salmetekster
- Catalana: 0236037, 0140902
- DSDE: psalter
