Charles-Eugène Delaunay
Data i miejsce urodzenia | 9 kwietnia 1816 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 5 sierpnia 1872 | ||
Profesor nauk technicznych | |||
Specjalność: matematyka, astronomia | |||
Alma Mater | École polytechnique | ||
Doktorat | 1841 | ||
Profesura | 1851 | ||
Nauczyciel akademicki | |||
Uczelnia | Uniwersytet Paryski | ||
|
Charles-Eugène Delaunay (ur. 9 kwietnia 1816 w Lusigny-sur-Barse, zm. 5 sierpnia 1872 w Cherbourgu[1]) – francuski astronom i matematyk.
Życiorys
Pochodził z ubogiej rodziny, w dzieciństwie został wysłany do wuja, który mieszkał w Troyes, tam uczęszczał do szkoły. W 1833 roku wyjechał do Paryża, aby studiować na École polytechnique.
W 1841 opublikował rozprawę doktorską zatytułowaną De la distinction des maxima et des minima dans les questions qui dépendent de la méthode des variations, po czym Jean-Baptiste Biot zaproponował mu przejęcie swoich wykładów z fizyki astronomicznej na Sorbonie. W 1843 roku ukończył studia inżynierskie na École des Mines. Wykładał tam geometrię i mechanikę w latach 1845-1850. W 1850 roku objął katedrę mechaniki na Sorbonie, a w 1851 został profesorem w École polytechnique. W 1855 został wybrany do Sekcji Astronomii Francuskiej Akademii Nauk.
Opublikował kilka artykułów dotyczących perturbacji Urana. Zajmował się także teorią pływów. Badał mechanikę Księżyca jako specyficzny przypadek problemu trzech ciał.
W 1870 roku objął stanowisko dyrektora obserwatorium paryskiego.
W 1872 roku Delaunay i trzy inne osoby utonęły po tym, jak łódź, którą płynęli przewróciła się na skutek silnego podmuchu wiatru.
Wyróżnienia i nagrody
- członek Francuskiej Akademii Nauk (1855)
- zagraniczny członek brytyjskiego Royal Society (1869)
- Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego (1870)
- jego nazwisko znajduje się na liście 72 nazwisk na wieży Eiffla[2]
- jego nazwiskiem nazwano jeden z kraterów na Księżycu
Przypisy
Bibliografia
- John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Charles-Eugène Delaunay w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
- p
- d
- e
Strona południowo-zachodnia | |
---|---|
Strona południowo-wschodnia | |
Strona północno-zachodnia | |
Strona północno-wschodnia |
- p
- d
- e
- ISNI: 0000000120228609
- VIAF: 27183855
- LCCN: n87849029
- GND: 117629227
- BnF: 12566423r
- SUDOC: 034969543
- NLA: 35467269
- NKC: xx0134505
- BNE: XX1247982
- NTA: 109990277
- BIBSYS: 2104894
- Open Library: OL1042758A
- PLWABN: 9810704543105606
- NUKAT: n97014659
- J9U: 987007260220605171
- PTBNP: 1644691
- CANTIC: a10459509
- ΕΒΕ: 251443
- WorldCat: lccn-n87849029
- PWN: 3891498
- Britannica: biography/Charles-Eugene-Delaunay
- Universalis: charles-eugene-delaunay
- Catalana: 0021836
- MacTutor: Delaunay