Augustin Jean Fresnel

Data i miejsce urodzenia

10 maja 1788
Broglie

Data i miejsce śmierci

14 lipca 1827
Ville-d’Avray

Multimedia w Wikimedia Commons

Augustin Jean Fresnel (IPA [ɔ .ɡ y .sˈt ɛ̃ ˈʒ ɑ̃ f ʁ ɛ .ˈn ɛ l ], ur. 10 maja 1788 w Broglie, zm. 14 lipca 1827 w Ville-d’Avray) – francuski inżynier i fizyk, laureat Medalu Rumforda (1824). Jeden z pionierów optyki falowej obok Thomasa Younga.

Życiorys

Przez wiele lat pracował przy budowach i remontach dróg i mostów.

Prowadził prace z zakresu optyki o fundamentalnym znaczeniu. Był jednym z twórców falowej teorii światła^[1] obok Younga^[2]. W 1822 odkrył i wyjaśnił polaryzację kołową i eliptyczną światła. Wytłumaczył zjawisko skręcenia płaszczyzny polaryzacji. Zbadał zjawisko przechodzenia światła przez granicę 2 dielektryków i w 1823 sformułował jego prawa. Opracował teorię dwójłomności kryształów^[1] i aberracji rocznej światła gwiazd. Przeprowadził doświadczenia nad wpływem ruchu Ziemi na zjawiska optyczne, co stało się podstawą elektrodynamiki poruszających się ciał i szczególnej teorii względności.

Głośne stało się jego otwarte przyznanie pierwszeństwa Georges’owi Buffonowi w kwestii stworzenia pomysłu soczewki Fresnela, którą skonstruował w 1822^[1].

Upamiętnienie

Jego nazwiskiem nazwano jednostkę częstotliwości (fresnel) odpowiadającą w układzie SI jednemu terahercowi (THz).

Jego nazwisko pojawiło się na liście 72 nazwisk na wieży Eiffla^[3].

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c TadeuszT. Nowak TadeuszT. (red.), Oksfordzki słownik biograficzny, Warszawa: Bertelsmann Media, 1999, s. 159, ISBN 83-7227-109-7 (pol.).
↑ Fresnel Augustin Jean, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-10-03] .
↑ The Names of the 72 Scientists Listed on the Borders of Each of the Four Sides of the Eiffel Tower. toureiffel.paris. [dostęp 2011-11-20]. (ang.).

Linki zewnętrzne

John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Augustin Jean Fresnel w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)

Lista 72 nazwisk na wieży Eiffla

Strona południowo-zachodnia	Jamin Gay-Lussac Fizeau Schneider Le Chatelier Berthier Barral De Dion Goüin Jousselin Broca Becquerel Coriolis Cail Triger Giffard Perrier Sturm
Strona południowo-wschodnia	Cauchy Belgrand Regnault Fresnel De Prony Vicat Ebelmen Coulomb Poinsot Foucault Delaunay Morin Haüy Combes Thénard Arago Poisson Monge
Strona północno-zachodnia	Seguin Lalande Tresca Poncelet Bresse Lagrange Belanger Cuvier Laplace Dulong Chasles Lavoisier Ampere Chevreul Flachat Navier Legendre Chaptal
Strona północno-wschodnia	Petiet Daguerre Wurtz Le Verrier Perdonnet Delambre Malus Breguet Polonceau Dumas Clapeyron Borda Fourier Bichat Sauvage Pelouze Carnot Lamé

Laureaci Medalu Rumforda

XVIII wiek	1800: Hrabia Rumford
XIX wiek	1804: John Leslie 1806: William Murdoch 1810: Étienne Louis Malus 1814: William Charles Wells 1816: Humphry Davy 1818: David Brewster 1824: Augustin Jean Fresnel 1832: John Frederic Daniell 1834: Macedonio Melloni 1838: James David Forbes 1840: Jean-Baptiste Biot 1842: William Fox Talbot 1846: Michael Faraday 1848: Henri Victor Regnault 1850: François Arago 1852: George Gabriel Stokes 1854: Neil Arnott 1856: Louis Pasteur 1858: Jules Jamin 1860: James Clerk Maxwell 1862: Gustav Kirchhoff 1864: John Tyndall 1866: Armand Fizeau 1868: Balfour Stewart 1870: Alfred Des Cloizeaux 1872: Anders Jonas Ångström 1874: Norman Lockyer 1876: Pierre Janssen 1878: Marie Alfred Cornu 1880: William Huggins 1882: William de Wiveleslie Abney 1884: Tobias Robertus Thalén 1886: Samuel Pierpont Langley 1888: Pietro Tacchini 1890: Heinrich Hertz 1892: Nils Christofer Dunér 1894: James Dewar 1896: Philipp Lenard, Wilhelm Röntgen 1898: Oliver Lodge 1900: Henri Becquerel
XX wiek	1902: Charles Parsons 1904: Ernest Rutherford 1906: Hugh Longbourne Callendar 1908: Hendrik Lorentz 1910: Heinrich Rubens 1912: Heike Kamerlingh Onnes 1914: Lord Rayleigh 1916: William Henry Bragg 1918: Charles Fabry, Alfred Pérot 1920: Lord Rayleigh 1922: Pieter Zeeman 1924: Charles Vernon Boys 1926: Arthur Schuster 1928: Friedrich Paschen 1930: Peter Debye 1932: Fritz Haber 1934: Wander Johannes de Haas 1936: Ernest John Coker 1938: Robert W. Wood 1940: Manne Siegbahn 1942: Gordon Dobson 1944: Harry Ralph Ricardo 1946: Alfred Egerton 1948: Franz Eugen Simon 1950: Frank Whittle 1952: Frits Zernike 1954: Cecil Reginald Burch 1956: Frank Philip Bowden 1958: Thomas Ralph Merton 1960: Alfred Gordon Gaydon 1962: Dudley Maurice Newitt 1964: Hendrik Christoffel van de Hulst 1966: William Penney 1968: Dennis Gabor 1970: Christopher Hinton 1972: Basil John Mason 1974: Alan Cottrell 1976: Ilya Prigogine 1978: George Porter 1980: William Frank Vinen 1982: Charles Gorrie Wynne 1984: Harold Horace Hopkins 1986: Denis Rooke 1988: Felix Weinberg 1990: Walter Spear 1992: Harold Temperley 1994: Andrew Keller 1996: Grenville Turner 1998: Richard Friend 2000: Wilson Sibbett
XXI wiek	2002: David King 2004: Richard Dixon 2006: Jean-Pierre Hansen 2008: Edward Hinds 2010: Gilbert Lonzarich 2012: Roy Taylor 2014: Jeremy Bauberg 2016: Ortwin Hess 2018: Ian Walmsley 2019: Miles Padgett 2020: Patrick Gill 2021: Carlos Frenk 2022: Raymond Pierrehumbert

Szczególna teoria względności

pojęcia
podstawowe

prędkość światła w próżni (c)	jednokierunkowa prędkość światła
równoczesność	synchronizacja zegarów absolutna standardowa
układ odniesienia	układ inercjalny pierwsza zasada dynamiki

postulaty

przekształcenia
współrzędnych

Galileusza	grupa Galileusza
Lorentza	czynnik Lorentza grupa Poincarégo grupa Lorentza

zjawiska

kinetyczne	skrócenie Lorentza paradoks drabiny względność jednoczesności dylatacja czasu paradoks bliźniąt podróże w przyszłość relatywistyczny efekt Dopplera precesja Thomasa paradoks Bella paradoks Ehrenfesta
dynamiczne	masa relatywistyczna masa spoczynkowa równoważność masy i energii deficyt masy siła Lorentza

typy cząstek
według prędkości

prędkości
nadświetlne

formalizm
czasoprzestrzenny

pojęcia podstawowe	zdarzenie czasoprzestrzenne linia świata
czasoprzestrzeń Minkowskiego	czterowektor czteropęd interwał czasoprzestrzenny
diagram czasoprzestrzenny	stożek świetlny

dowody
doświadczalne

poprzedzające STW	aberracja światła eksperyment Fizeau doświadczenie Michelsona-Morleya
koroboracje	doświadczenie Kennedy’ego-Thorndike’a doświadczenie Ivesa-Stillwella

dzieje

uczeni

prekursorzy	George Airy François Arago George FitzGerald Armand Fizeau Augustin Fresnel Galileo Galilei Hendrik Lorentz Albert Michelson Edward Morley Henri Poincaré
autor i kontynuatorzy	Albert Einstein Hermann Minkowski

powiązane teorie

klasyczne	mechanika klasyczna klasyczna teoria pola elektrodynamika klasyczna ogólna teoria względności
kwantowe	mechanika kwantowa paradoks EPR relatywistyczna mechanika kwantowa kwantowa teoria pola efekt Unruha