Friedrich August Kekulé von Stradonitz

Data i miejsce urodzenia

7 września 1829
Darmstadt

Data i miejsce śmierci

13 lipca 1896
Bonn

Zawód, zajęcie

chemik

Narodowość

niemiecka

Multimedia w Wikimedia Commons

Friedrich August Kekulé von Stradonitz (ur. 7 września 1829 w Darmstadt, zm. 13 lipca 1896 w Bonn) – chemik niemiecki, profesor na uniwersytecie w Gandawie od 1858 oraz w Heidelbergu i Bonn od 1867, współtwórca teorii budowy związków organicznych. Laureat Medalu Copleya.

Udowodnił (1858), że węgiel jest czterowartościowy i że jego atomy w związkach organicznych mogą tworzyć łańcuchy^[1].

Odkrywca (1866) pierścieniowej budowy benzenu, co zapoczątkowało nowy dział chemii organicznej – chemię związków aromatycznych. Legenda głosi, jakoby rozwiązanie dręczącego chemika problemu nadeszło we śnie, podczas drzemki przy kominku, w postaci tańczących w kręgu diabłów. W innej anegdocie, podczas snu zobaczył węża, zjadającego własny ogon niczym starożytny Uroboros. Sam uczony jednak tak opisywał odkrycie^[2]:

Pewnego letniego dnia powracałem ostatnim omnibusem przez puste w tym czasie ulice tego zwykle ożywionego miasta [Londynu]. Zatonąłem w marzeniach i przed moimi oczami zaczęły krążyć atomy. Zawsze widziałem te małe twory w ruchu. Teraz widziałem, jak dwa mniejsze łączą się ze sobą w pary, jak większe otaczają dwa mniejsze, a jeszcze większe utrzymywały to wszystko w zawrotnym tańcu. Widziałem, jak większe atomy tworzyły łańcuch, wciągając mniejsze, ale tylko na końcach łańcucha (...). Tak powstała teoria strukturowa.

I kolejny opis snu^[2]:

Odwróciłem krzesło do kominka i pogrążyłem się w półśnie. Znowu atomy harcowały przed moimi oczami. Tym razem mniejsze grupy trzymały się skromnie z tyłu. Moje duchowe oko, wyostrzone przez powtarzające się podobne wizje, rozróżniło teraz większe twory o różnorodnym kształcie. Długie szeregi, kilkakrotnie ściśle ze sobą złączone, wszystko w ruchu, wijące się wężowato i skręcające się. Patrzę, co się stało? Jeden z węży chwycił swój własny ogon i szyderczo kręcił się przed moimi oczami. Obudziłem się jak rażony piorunem i resztę nocy spędziłem na rozpracowywaniu wniosków z tej hipotezy.

Przypisy

↑ Publikacja Kekulégo ukazała się nieco szybciej, niż nadesłana wcześniej praca Archibalda Scotta Coupera na ten sam temat.
↑ ^a ^b Cyt. za: Andrzej Wróblewski. Taniec atomów. „Wiedza i Życie”, s. 65, sierpień 2009. Warszawa: Prószyński Media. ISSN 0137-8929.