Marcellin Pierre Berthelot

Data i miejsce urodzenia

25 października 1827
Paryż

Data i miejsce śmierci

18 marca 1907
Paryż

Zawód, zajęcie

chemik, polityk

Odznaczenia

Medal Copleya

Multimedia w Wikimedia Commons

Marcellin Pierre Berthelot (ur. 25 października 1827 w Paryżu, zm. 18 marca 1907 tamże^[1]) – francuski chemik i polityk. Prowadził badania w dziedzinie termochemii, materiałów wybuchowych, tłuszczów, a także chemii rolnej. W 1881 roku skonstruował pierwszą bombę kalorymetryczną.

Był profesorem Collège de France oraz członkiem Francuskiej Akademii Nauk, a w 1900 r. został członkiem Akademii Francuskiej (fotel 40)^[2].

Sprawował funkcję ministra edukacji narodowej w gabinecie premiera René Gobleta, był także ministrem spraw zagranicznych. Był zwolennikiem nauczania świeckiego.

Laureat Medalu Copleya, nagrody naukowej przyznawanej przez Royal Society w Londynie. Jest twórcą nazwy podtlenek węgla używanej na nieorganiczny związek chemiczny o wzorze C
3O
2.

Odznaczony Krzyżem Wielkim Legii Honorowej^[2].

Zobacz też

sól Bertholeta (chloran potasu, KClO
3)
Zosimos z Panapolis

Przypisy

↑ Berthelot Marcelin Pierre Eugène, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-11-25] .
↑ ^a ^b Marcellin BERTHELOT. Akademia Francuska. [dostęp 2022-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-21)]. (fr.).

Bibliografia

Encyklopedia PWN. T. 1. Warszawa: 1991, s. 205.

Laureaci Medalu Copleya (XIX wiek)

1801: Astley Paston Cooper
1802: William Hyde Wollaston
1803: Richard Chenevix
1804: Smithson Tennant
1805: Humphry Davy
1806: Thomas Andrew Knight
1807: Everard Home
1808: William Henry
1809: Edward Troughton
1810: nie przyznano
1811: Benjamin Collins Brodie
1812: nie przyznano
1813: William Thomas Brande
1814: James Ivory
1815: David Brewster
1816: nie przyznano
1817: Henry Kater
1818: Robert Seppings
1819: nie przyznano
1820: Hans Christian Ørsted
1821: Edward Sabine i John Herschel
1822: William Buckland
1823: John Pond
1824: John Brinkley
1825: François Arago i Peter Barlow
1826: James South
1827: William Prout i Henry Foster
1828–1830: nie przyznano
1831: George Biddell Airy
1832: Michael Faraday i Siméon Denis Poisson
1833: nie przyznano
1834: Giovanni Plana
1835: William Snow Harris
1836: Jöns Jacob Berzelius i Francis Kiernan
1837: Antoine César Becquerel i John Frederic Daniell
1838: Carl Friedrich Gauss i Michael Faraday
1839: Robert Brown
1840: Justus von Liebig i Jacques Charles François Sturm
1841: Georg Ohm
1842: James MacCullagh
1843: Jean-Baptiste Dumas
1844: Carlo Matteucci
1845: Theodor Schwann
1846: Urbain Le Verrier
1847: John Herschel
1848: John Couch Adams
1849: Roderick Murchison
1850: Peter Andreas Hansen
1851: Richard Owen
1852: Alexander von Humboldt
1853: Heinrich Wilhelm Dove
1854: Johannes Peter Müller
1855: Jean Bernard Léon Foucault
1856: Henri Milne-Edwards
1857: Michel Eugène Chevreul
1858: Charles Lyell
1859: Wilhelm Weber
1860: Robert Bunsen
1861: Louis Agassiz
1862: Thomas Graham
1863: Adam Sedgwick
1864: Charles Darwin
1865: Michel Chasles
1866: Julius Plücker
1867: Karl Ernst von Baer
1868: Charles Wheatstone
1869: Henri Victor Regnault
1870: James Joule
1871: Julius Robert von Mayer
1872: Friedrich Wöhler
1873: Hermann von Helmholtz
1874: Louis Pasteur
1875: August Wilhelm von Hofmann
1876: Claude Bernard
1877: James Dwight Dana
1878: Jean-Baptiste Boussingault
1879: Rudolf Clausius
1880: James Joseph Sylvester
1881: Charles-Adolphe Wurtz
1882: Arthur Cayley
1883: William Thomson (Lord Kelvin)
1884: Carl Ludwig
1885: Friedrich August Kekulé von Stradonitz
1886: Franz Ernst Neumann
1887: Joseph Dalton Hooker
1888: Thomas Henry Huxley
1889: George Salmon
1890: Simon Newcomb
1891: Stanislao Cannizzaro
1892: Rudolf Virchow
1893: George Gabriel Stokes
1894: Edward Frankland
1895: Karl Weierstrass
1896: Karl Gegenbaur
1897: Albert von Kölliker
1898: William Huggins
1899: John William Strutt (Lord Rayleigh)
1900: Marcellin Pierre Berthelot

Ministrowie spraw zagranicznych Francji

XVIII wiek	Armand Marc de Montmorin Saint-Hérem (1789–1791) Claude Antoine Valdec de Lessart (1791–1792) Charles François Dumouriez (1792) Pierre Paul de Méredieu de Naillac (1792) Scipion Victor de Chambonas (1792) François Joseph de Gratet, wicehrabia Dubouchage (1792) Claude Bigot de Sainte-Croix (1792) Pierre Henri Hélène Marie Lebrun-Tondu (1792–1793) François Louis Michel Chemin Deforgues (1793–1794) Jean Marie Claude Alexandre Goujon (1794) Martial Joseph Armand Herman (1794) Charles Delacroix (1794) Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord (1795–1797) Karl Reinhard (1797–1799) Jean-Baptiste Nompère de Champagny (1799–1799) Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord (1799–1807)
XIX wiek	Jean-Baptiste Nompère de Champagny (1807–1811) Hugues Bernard Maret (1811–1813) Armand Augustin Louis de Caulaincourt (1813–1814) Antoine René Charles Mathurin, hrabia de Laforest (1814) Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord (1814–1815) Armand Augustin Louis de Caulaincourt (1815) Louis, baron Bignon (1815) Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord (1815) Armand Emmanuel du Plessis, książę de Richelieu (1815) Jean-Joseph-Paul-Augustin, markiz Dessolles (1815–1818) Étienne Denis, baron Pasquier (1818–1819) Mathieu de Montmorency (1819–1821) François-René de Chateaubriand (1821–1822) Ange Hyacinthe Maxence, baron de Damas (1822–1824) Auguste de La Ferronays (1824–1828) Anne Pierre Adrien, książę de Montmorency-Laval (1828–1829) Joseph-Marie de Portalis (1829) Jules Auguste Armand Marie, książę de Polignac (1829) Victor Louis Victurnien (1829–1830) Louis, baron Bignon (1830) Jean-Baptiste Jourdan (1830) Louis, hrabia Molé (1830) Nicolas Joseph Maison (1830) Horace François Bastien, hrabia Sébastiani (1830–1832) Victor, duc de Broglie (1832–1834) Henri Gauthier, comte de Rigny (1834) Charles Joseph, comte Bresson (1834) Henri Gauthier, comte de Rigny (1834–1835) Victor, duc de Broglie (1835–1836) Adolphe Thiers (1836) Louis, comte Molé (1836–1839) Napoléon Auguste Lannes, duc de Montebello (1839) Nicolas Jean de Dieu Soult, duc de Dalmatie (1839–1840) Adolphe Thiers (1840) François Guizot (1840–1848) Alphonse de Lamartine (1848) Jules Bastide (1848) Marie Alphonse Bedeau (1848) Jules Bastide (1848) Édouard Drouyn de Lhuys (1848–1849) Alexis de Tocqueville (1849) Alphonse de Rayneval (1849) Jean-Ernest Ducos, vicomte de La Hitte (1849–1851) Édouard Drouyn de Lhuys (1851) Anatole, baron Brénier de Renaudière (1851) Jules Baroche (1851) Louis Félix Étienne, marquis de Turgot (1851–1852) Édouard Drouyn de Lhuys (1852–1855) Aleksander Colonna-Walewski (1855–1860) Jules Baroche (1860) Édouard Thouvenel (1860–1862) Édouard Drouyn de Lhuys (1862–1866) Charles, marquis de La Valette (1866) Lionel, marquis de Moustier (1866–1868) Charles, marquis de La Valette (1868–1869) Henri, prince de La Tour d'Auvergne (1869–1870) Napoléon, comte Daru (1870) Émile Ollivier (1870) Agenor, duc de Gramont (1870) Henri, prince de La Tour d'Auvergne (1870) Charles, comte de Rémusat (1871–1873) Albert, duc de Broglie (1873) Louis Decazes, duc de Glucksberg (1873–1877) Gaston-Robert, marquis de Banneville (1877) William Henry Waddington (1877–1879) Charles de Freycinet (1879–1880) Jules Barthélemy-Saint-Hilaire (1880–1881) Léon Gambetta (1881–1882) Charles de Freycinet (1882) Charles Duclerc (1882–1883) Armand Fallières (1883) Paul-Armand Challemel-Lacour (1883) Jules Ferry (1883–1885) Charles de Freycinet (1885–1886) Émile Flourens (1886–1888) René Goblet (1888–1889) Eugène Spuller (1889–1890) Alexandre Ribot (1890–1893) Jules Develle (1893) Jean Casimir-Perier (1893–1894) Gabriel Hanotaux (1894–1895) Marcellin Berthelot (1895–1896) Léon Bourgeois (1896) Gabriel Hanotaux (1896–1898) Théophile Delcassé (1898–1905)
XX wiek	Maurice Rouvier (1905–1906) Léon Bourgeois (1906) Stéphen Pichon (1906–1911) Jean Cruppi (1911) Justin de Selves (1911–1912) Raymond Poincaré (1912–1913) Charles Jonnart (1913) Stéphen Pichon (1913) Gaston Doumergue (1913–1914) Léon Bourgeois (1914) René Viviani (1914) Gaston Doumergue (1914) Théophile Delcassé (1914–1915) René Viviani (1915) Aristide Briand (1915–1917) Alexandre Ribot (1917) Louis Barthou (1917) Stéphen Pichon (1917–1920) Alexandre Millerand (1920) Georges Leygues (1920–1921) Aristide Briand (1921–1922) Raymond Poincaré (1922–1924) Edmond Lefebvre du Prey (1924) Édouard Herriot (1924–1925) Aristide Briand (1925–1926) Édouard Herriot (1926) Aristide Briand (1926–1932) Pierre Laval (1932) André Tardieu (1932) Édouard Herriot (1932) Joseph Paul-Boncour (1932–1934) Édouard Daladier (1934) Louis Barthou (1934) Pierre Laval (1934–1936) Pierre-Étienne Flandin (1936) Yvon Delbos (1936–1938) Joseph Paul-Boncour (1938) Georges Bonnet (1938–1939) Édouard Daladier (1939–1940) Paul Reynaud (1940) Édouard Daladier (1940) Paul Reynaud (1940) Paul Baudouin (1940) Pierre Laval (1940) Pierre-Étienne Flandin (1940) François Darlan (1941–1942) Pierre Laval (1942–1944) Maurice Dejean (1941–1942) René Pleven (1942–1943) René Massigli (1943–1944) Georges Bidault (1944–1946) Léon Blum (1946–1947) Georges Bidault (1947–1948) Robert Schuman (1948–1953) Georges Bidault (1953–1954) Pierre Mendès France (1954–1955) Edgar Faure (1955) Antoine Pinay (1955–1956) Christian Pineau (1956–1958) René Pleven (1958) Maurice Couve de Murville (1958–1968) Michel Debré (1968–1969) Maurice Schumann (1969–1973) André Bettencourt (1973) Michel Jobert (1973–1974) Jean Sauvagnargues (1974–1976) Louis de Guiringaud (1976–1978) Jean François-Poncet (1978–1981) Claude Cheysson (1981–1984) Roland Dumas (1984–1986) Jean-Bernard Raimond (1986–1988) Roland Dumas (1988–1993) Alain Juppé (1993–1995) Hervé de Charette (1995–1997) Hubert Védrine (1997–2002)
XXI wiek	Dominique de Villepin (2002–2004) Michel Barnier (2004–2005) Philippe Douste-Blazy (2005–2007) Bernard Kouchner (2007–2010) Alain Juppé (2010–2012) Laurent Fabius (2012–2016) Jean-Marc Ayrault (2016–2017) Jean-Yves Le Drian (2017–2022) Catherine Colonna (2022–2024) Stéphane Séjourné (od 2024)