Galien

Wikipedia:Weryfikowalność
Niektóre z zamieszczonych tu informacji wymagają weryfikacji.
Uwagi: zweryfikować treść i zaktualizować podane informacje na podstawie wiarygodnych i nowszych źródeł odnoszących się do tego cesarza.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Zobacz też: inne znaczenia.
Galien
Publius Licinius Egnatius Gallienus
Ilustracja
Cesarz rzymski
Okres

od 253
do 268

Dane biograficzne
Data urodzenia

218

Data i miejsce śmierci

268
Mediolan

Ojciec

Walerian I

Małżeństwo

Salonina

Dzieci

Walerian II, Salonin, Marinianus

Moneta
moneta
Aureus Galiena
Multimedia w Wikimedia Commons

Galienus, Publius Licinius Egnatius Gallienus (218-268) – syn Waleriana I, cesarz rzymski od 253 roku (jako współrządca) i samowładnie od 260. Z żoną Saloniną miał trzech synów: Waleriana II, Salonina i (prawdopodobnie) Maryniana. Jego panowanie jest okresem postępującego rozpadu imperium, z którym cesarz zdaniem historyków nie potrafił sobie poradzić.

Wstrzymał rozpoczęte przez ojca Waleriana prześladowania chrześcijan, argumentując, iż nie można siłą wymuszać przekonań religijnych[1][2].

Zreformował armię tworząc tzw. vexillationes – rezerwowe oddziały, stacjonujące na terytorium kraju, które w razie potrzeby ruszały do boju, a także wprowadzając duże oddziały jazdy, która dotąd pełniła tylko funkcje pomocnicze (dowódcą formacji jazdy został Aureolus, który później ogłosił się cesarzem)[3].

Galien pozbawił senatorów wszelkich stanowisk w wojsku i administracji, zastępując ich ekwitami. Zdaniem Aleksandra Krawczuka akt ten przyczynił się do późniejszego przedstawiania postaci Galiena w niekorzystny sposób przez historyków pochodzących ze stanu senatorskiego[4].

Za panowania Galiena tereny cesarstwa nękane były atakami Persów, Franków, Alamanów i Gotów, którzy w 267 r. zdobyli Ateny[5]. W Galii cesarski namiestnik Postumus ogłosił się cesarzem, tworząc oddzielne cesarstwo galijskie[6]. Na wschodnich ziemiach zaś, faktyczną władzę objął król Palmyry Odenat[7] usamodzielnił swój kraj włączony ponownie w granice imperium dopiero przez Aureliana. W 268 roku, podczas oblężenia Mediolanu, w którym bronił się uzurpator Aureolus, cesarz i jego żona oraz syn Marinianus zostali zamordowani w wyniku spisku dowódców[8].

Po śmierci został zaliczony w poczet bogów.

Galien żywo interesował się zagadnieniami filozoficznymi. Na jego dworze działał Plotyn, twórca neoplatonizmu[1].

Małżeństwo cesarza z Saloniną często uchodzi za przykład wyjątkowej wierności i zgodności małżonków, jednak pogląd ten w kontekście relacji historyków wydaje się błędny, gdyż zachowały się relacje o romansie cesarza z Piparą, córką króla Markomanów[9].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Krawczuk 1991 ↓, s. 98.
  2. Euzebiusz z Cezarei, Historia kościelna VII, 13.
  3. Krawczuk 1991 ↓, s. 84, 85, 99.
  4. Krawczuk 1991 ↓, s. 95.
  5. Krawczuk 1991 ↓, s. 99.
  6. Krawczuk 1991 ↓, s. 86.
  7. Krawczuk 1991 ↓, s. 91.
  8. Krawczuk 1991 ↓, s. 99, 100.
  9. Krawczuk 1991 ↓, s. 94.

Bibliografia

  • Historycy cesarstwa rzymskiego. Żywoty cesarzy od Hadriana do Numeriana. Przekład, wstęp i komentarz Hanna Szelest. Warszawa: Czytelnik, 1966.
  • Aleksander Krawczuk: Poczet cesarzy rzymskich. Warszawa: Iskry, 1991. ISBN 83-207-1099-5.
  • p
  • d
  • e
Dynastia julijsko-klaudyjska
Rok czterech cesarzy
Flawiusze
Dynastia Antoninów
Bez dynastii
Sewerowie
Kryzys wieku III
Tetrarchia i Dynastia konstantyńska
Dynastia walentyniańska
Dynastia teodozjańska
Cesarstwo zachodniorzymskie
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000080903664
  • VIAF: 10637212, 55453496
  • ULAN: 500355700
  • LCCN: n80123081
  • GND: 118537334
  • BnF: 131627817
  • SUDOC: 027381331
  • NLA: 48864696
  • NKC: jo20211121183
  • BNE: XX1202739
  • NTA: 073593672
  • PLWABN: 9810634655705606
  • NUKAT: n02091910
  • J9U: 987007276994105171
  • LIH: LNB:BxZm;=CR
  • WorldCat: viaf-10637212
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3903698
  • Britannica: biography/Gallienus
  • Treccani: gallieno
  • Universalis: gallien
  • NE.se: gallienus
  • SNL: Gallienus
  • Catalana: 0028834
  • DSDE: Gallienus