Parzystość liczb

Klocki Cuisenaire’a ilustrujące nieparzystość liczby 5 oraz parzystość liczby 6. Piątka nie jest wielokrotnością dwójki, a szóstka już tak.
Zegarek, w którym tylko parzyste godziny są zaznaczone cyframi

Parzystość liczb – podzielność dowolnej liczby całkowitej przez dwójkę[1]. Innymi słowy liczba parzysta to wielokrotność dwójki – każdą liczbę parzystą można przedstawić jako 2 k {\displaystyle 2k} dla pewnego całkowitego k {\displaystyle k} [2], przez co zbiór liczb parzystych ma postać:

{ 2 k : k Z } = { , 6 , 4 , 2 , 0 , 2 , 4 , 6 , } . {\displaystyle \left\{2k\colon \,k\in \mathbb {Z} \right\}=\left\{\dots ,-6,-4,-2,0,2,4,6,\dots \right\}.}

Pozostałe liczby całkowite nazywa się nieparzystymi. Każdą z nich można przestawić jako 2 k + 1 {\displaystyle 2k+1} dla pewnego całkowitego k {\displaystyle k} [3]; zbiór liczb nieparzystych ma więc postać:

{ 2 k + 1 : k Z } = { , 5 , 3 , 1 , 1 , 3 , 5 , } . {\displaystyle \left\{2k+1\colon \,k\in \mathbb {Z} \right\}=\left\{\dots ,-5,-3,-1,1,3,5,\dots \right\}.}

Własności arytmetyczne

Liczby parzyste

Suma, różnica i iloczyn liczb parzystych są zawsze parzyste[2]:

  • parzysta ± parzysta = parzysta; bo 2 k ± 2 l = 2 ( k ± l ) . {\displaystyle 2k\pm 2l=2(k\pm l).}
  • parzysta · parzysta = parzysta; bo 2 k 2 l = 2 ( 2 k l ) . {\displaystyle 2k\cdot 2l=2(2kl).}

Liczby nieparzyste

Suma i różnica dwóch liczb nieparzystych są parzyste[3]:

  • nieparzysta ± nieparzysta = parzysta; bo ( 2 k + 1 ) + ( 2 l + 1 ) = 2 ( k + l + 1 ) {\displaystyle (2k+1)+(2l+1)=2(k+l+1)} i ( 2 k + 1 ) ( 2 l + 1 ) = 2 ( k l ) . {\displaystyle (2k+1)-(2l+1)=2(k-l).}

Iloczyn dwóch liczb nieparzystych jest nieparzysty[3]:

  • nieparzysta · nieparzysta = nieparzysta; bo ( 2 k + 1 ) ( 2 l + 1 ) = 2 ( 2 k l + k + l ) + 1. {\displaystyle (2k+1)\cdot (2l+1)=2(2kl+k+l)+1.}

Liczby różnej parzystości

Tablica Cayleya dodawania liczb parzystych i nieparzystych
+ parzysta nieparzysta
parzysta parzysta nieparzysta
nieparzysta nieparzysta parzysta

Suma i różnica liczby parzystej i nieparzystej są nieparzyste:

  • parzysta ± nieparzysta = nieparzysta; bo 2 k + ( 2 l + 1 ) = 2 ( k + l ) + 1 {\displaystyle 2k+(2l+1)=2(k+l)+1} i 2 k ( 2 l + 1 ) = 2 ( k l ) 1. {\displaystyle 2k-(2l+1)=2(k-l)-1.}

Iloczyn liczby parzystej z nieparzystą jest parzysty:

  • parzysta · nieparzysta = parzysta; bo 2 k ( 2 l + 1 ) = 2 ( 2 k l + k ) . {\displaystyle 2k\cdot (2l+1)=2(2kl+k).}

Perspektywa algebry abstrakcyjnej

Liczby parzyste są przykładem:

  • podpierścienia pierścienia liczb całkowitych; podpierścień ten nie zawiera jedynki[4];
  • ideału pierścienia liczb całkowitych[5].

Zobacz też

Inne znaczenia parzystości

Przypisy

  1. Rozwój pojęcia liczby. [online], www.math.us.edu.pl [dostęp 2022-06-27] .
  2. a b liczby parzyste, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-10-26] .
  3. a b c liczby nieparzyste, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-10-26] .
  4. Eric W.E.W. Weisstein Eric W.E.W., Ring, [w:] MathWorld, Wolfram Research  (ang.). [dostęp 2024-04-16].
  5. ideał, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-10-26] .

Linki zewnętrzne

  • publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Liczby parzyste i nieparzyste – wprowadzenie, kanał Khan Academy na YouTube, 20 września 2015 [dostęp 2024-04-16].
  • p
  • d
  • e
podstawowe
typy liczb
działania
dwuargumentowe
jednoargumentowe
ułamki
symbole
liczb
działań
relacji
inne
reguły zapisu
prawa działań
narzędzia
liczydła
kalkulatory
inne
powiązane pojęcia
rozszerzenia
Encyklopedia internetowa (właściwość):
  • Catalana: 0153753