Samar

Ten artykuł dotyczy pierwiastka chemicznego. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
Samar
promet ← samar → europ


Sm

Pu
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
62
Sm
Wygląd
srebrzystobiały
Samar
Widmo emisyjne samaru
Widmo emisyjne samaru
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.

samar, Sm, 62
(łac. samarium)

Grupa, okres, blok

–, 6, f

Stopień utlenienia

II, III

Właściwości metaliczne

lantanowiec

Właściwości tlenków

średnio zasadowe

Masa atomowa

150,36 ± 0,02[a][3]

Stan skupienia

stały

Gęstość

7353 kg/m³

Temperatura topnienia

1072 °C[1]

Temperatura wrzenia

1794 °C[1]

Numer CAS

7440-19-9

PubChem

23951

Właściwości atomowe
Promień
• atomowy


185 (obl. 238) pm

Konfiguracja elektronowa

[Xe]4f66s2

Zapełnienie powłok

2, 8, 18, 24, 8, 2
(wizualizacja powłok)

Elektroujemność
• w skali Paulinga
• w skali Allreda


1,17
1,07

Potencjały jonizacyjne

I 544,5 kJ/mol
II 1070 kJ/mol
III 2260 kJ/mol

Właściwości fizyczne
Ciepło parowania

166,4 kJ/mol

Ciepło topnienia

8,63 kJ/mol

Ciśnienie pary nasyconej

563 Pa (1345 K)

Konduktywność

9,56×105 S/m

Ciepło właściwe

200 J/(kg·K)

Przewodność cieplna

13,3 W/(m·K)

Układ krystalograficzny

rombowy

Twardość
• w skali Mohsa


2,5

Prędkość dźwięku

2130 m/s (293,15K)

Objętość molowa

19,98×10−6 m³/mol

Najbardziej stabilne izotopy
izotop wyst. o.p.r. s.r. e.r. MeV p.r.
144Sm 3,07% stabilny izotop z 82 neutronami
145Sm {syn.} 340 dni w.e. 145Pm
146Sm {syn.} 1,03×108 lat α 2,529 142Nd
147Sm 14,99% 1,06×1011 lat α 2,310 143Nd
148Sm 11,24% 7×1015 lat α 1,986 144Nd
149Sm 13,82% 1×1016 lat α 1,870 145Nd
150Sm 7,38% stabilny izotop z 88 neutronami
151Sm {syn.} 90 lat β 151Eu
152Sm 26,75% stabilny izotop z 90 neutronami
154Sm 22,75% stabilny izotop z 92 neutronami
Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2011-10-04]
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanej karty charakterystyki
Płomień Zagrożenie dla zdrowia
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H228, H261, H373

Zwroty P

P210, P231+P232, P422

NFPA 704
Na podstawie
podanego źródła[2]
0
0
0
 
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Samar (Sm, łac. samarium) – pierwiastek chemiczny, lantanowiec. Nazwa pochodzi od samarskitu (Y,Ce,U,Fe)3(Nb,Ta,Ti)5O16 – minerału, z którego został wyizolowany w 1879 r. przez francuskiego chemika Paula Lecoq de Boisbaudrana.

Samar występuje w skorupie ziemskiej w ilości 7,9 ppm. Został odkryty w 1853 r. przez szwajcarskiego chemika Jeana Charles’a Galissard de Marignaca podczas analizy spektroskopowej dydymu.

Najważniejszym minerałem samaru jest monacyt (Ce,La,Th,Nd,Y,Pr,Sm)PO4 – występujący często w złożach okruchowych jako piasek monacytowy.

Uwagi

  1. Znane są próbki geologiczne, w których pierwiastek ten ma skład izotopowy odbiegający od występującego w większości źródeł naturalnych. Masa atomowa pierwiastka w tych próbkach może więc różnić się od podanej w stopniu większym niż wskazana niepewność (patrz: publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.)).

Przypisy

  1. a b David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-31, ISBN 978-1-4200-9084-0  (ang.).
  2. Samarium (nr 84433) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-10-04]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  3. ThomasT. Prohaska ThomasT. i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603  (ang.).
p  d  e
Układ okresowy pierwiastków
1 2   3[i] 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
1 H   He
2 Li Be   B C N O F Ne
3 Na Mg   Al Si P S Cl Ar
4 K Ca   Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
5 Rb Sr   Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
6 Cs Ba   La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
7 Fr Ra   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
8 Uue Ubn  
  Ubu Ubb Ubt Ubq Ubp Ubh Ubs ...[ii]  
Metale alkaliczne Metale ziem
alkalicznych
Lantanowce Aktynowce Metale przejściowe Metale Półmetale Niemetale Halogeny Gazy szlachetne Właściwości
nieznane
  1. Alternatywnie do skandowców zalicza się często nie lutet i lorens, lecz lantan, aktyn oraz hipotetyczny unbiun.
  2. Budowa 8. okresu jest przedmiotem badań teoretycznych i dokładne umiejscowienie pierwiastków tego okresu w ramach układu okresowego jest niepewne.
Kontrola autorytatywna (pierwiastek chemiczny):
  • LCCN: sh85117001
  • GND: 4179010-8
  • BNCF: 38281
  • NKC: ph174621
  • J9U: 987007553579605171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: science/samarium
  • Treccani: samario
  • Universalis: samarium
  • SNL: samarium
  • Catalana: 0140967
  • DSDE: samarium