Urbano Rattazzi

Data i miejsce urodzenia

20 czerwca 1808
Alessandria

Data i miejsce śmierci

5 czerwca 1873
Frosinone

premier Włoch

Okres

od 3 marca 1862
do 8 grudnia 1862

Poprzednik

Bettino Ricasoli

Następca

Luigi Carlo Farini

premier Włoch

Okres

od 10 kwietnia 1867
do 23 października 1867

Poprzednik

Bettino Ricasoli

Następca

Luigi Federico Menabrea

Multimedia w Wikimedia Commons

Urbano Rattazzi (ur. 20 czerwca 1808 w Alessandrii, zm. 5 czerwca 1873 we Frosinone) – piemoncki prawnik, włoski polityk, dwukrotny premier Włoch (1862 i 1867).

Życiorys

Podczas Wiosny Ludów w 1848 został wybrany deputowanym do parlamentu Sardynii, w latach 50. XIX w. zajmował różne stanowiska ministerialne w rządzie Cavoura, po śmierci którego i rezygnacji Bettino Ricasoli został premierem, mimo zaciekle antyklerykalnych poglądów i nieuznawania żadnych zasad. Gdy wkrótce potem Giuseppe Garibaldi wyruszył na Rzym okupowany przez Francuzów, Rattazzi poparł tę akcję, jednak później zmienił zdanie i wysłał żołnierzy, by zatrzymali Garibaldiego, który został ranny w bitwie pod Aspromonte. Spowodowało to, że opinia publiczna wymusiła rezygnację Rattazzi'ego. W 1867 Rattazzi został ponownie powołany na urząd premiera, i jednocześnie Garibaldi znów podjął marsz na Rzym za jego przyzwoleniem, jednak potem jeszcze raz zmienił zdanie i nakazał aresztować Garibaldiego. Wkrótce potem, postawiony przed wyborem aresztowania ochotników Garibaldiego lub podjęcia osobistego marszu na Rzym, zrezygnował z urzędu.

Bibliografia

Urbano Rattazzi, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-05] (ang.).

Premierzy Włoch

Królestwo Włoch 1861–1946	Camillo Cavour (1861) Bettino Ricasoli (1861–1862) Urbano Rattazzi (1862) Luigi Carlo Farini (1862–1863) Marco Minghetti (1863–1864) Alfonso Ferrero La Marmora (1864–1866) Bettino Ricasoli (1866–1867) Urbano Rattazzi (1867–1867) Luigi Federico Menabrea (1867–1869) Giovanni Lanza (1869–1873) Marco Minghetti (1873–1876) Agostino Depretis (1876–1878) Benedetto Cairoli (1878–1878) Agostino Depretis (1878 14 lipca 1879) Benedetto Cairoli (1879–1881) Agostino Depretis (1881–1887) Francesco Crispi (1887–1891) Antonio Rudinì (1891–1892) Giovanni Giolitti (1892–1893) Francesco Crispi (1893–1896) Antonio Rudinì (1896–1898) Luigi Pelloux (1898–1900) Giuseppe Saracco (1900–1901) Giuseppe Zanardelli (1901–1903) Giovanni Giolitti (1903–1905) Tommaso Tittoni (1905–1905) Alessandro Fortis (1905–1906) Sidney Sonnino (1906) Giovanni Giolitti (1906–1909) Sidney Sonnino (1909–1910) Luigi Luzzatti (1910–1911) Giovanni Giolitti (1910–1911) Antonio Salandra (1914–1916) Paolo Boselli (1916–1917) Vittorio Emanuele Orlando (1917–1919) Francesco Saverio Nitti (1919–1920) Giovanni Giolitti (1920–1921) Ivanoe Bonomi (1921–1922) Luigi Facta (1922) Benito Mussolini (1922–1943) Pietro Badoglio (1943–1944) Ivanoe Bonomi (1944–1945) Ferruccio Parri (1945) Alcide De Gasperi (1945–1946)
Republika Włoska od 1946	Alcide De Gasperi (1946–1953) Giuseppe Pella (1953–1954) Amintore Fanfani (1954) Mario Scelba (1954–1955) Antonio Segni (1955–1957) Adone Zoli (1957–1958) Amintore Fanfani (1958–1959) Antonio Segni (1959–1960) Fernando Tambroni (1960) Amintore Fanfani (1962–1963) Giovanni Leone (1963) Aldo Moro (1963–1968) Giovanni Leone (1968) Mariano Rumor (1968–1970) Emilio Colombo (1970–1972) Giulio Andreotti (1972–1973) Mariano Rumor (1973–1974) Aldo Moro (1974–1976) Giulio Andreotti (1976–1979) Francesco Cossiga (1979–1980) Arnaldo Forlani (1980–1981) Giovanni Spadolini (1981–1982) Amintore Fanfani (1982–1983) Bettino Craxi (1983–1987) Amintore Fanfani (1987) Giovanni Goria (1987–1988) Ciriaco De Mita (1988–1989) Giulio Andreotti (1989–1992) Giuliano Amato (1992–1993) Carlo Azeglio Ciampi (1993–1994) Silvio Berlusconi (1994–1995) Lamberto Dini (1995–1996) Romano Prodi (1996–1998) Massimo D’Alema (1998–2000) Giuliano Amato (2000–2001) Silvio Berlusconi (2001–2006) Romano Prodi (2008–2011) Silvio Berlusconi (2008–2011) Mario Monti (2011–2013) Enrico Letta (2013–2014) Matteo Renzi (2014–2016) Paolo Gentiloni (2016–2018) Giuseppe Conte (2018–2021) Mario Draghi (2021–2022) Giorgia Meloni (od 2022)

Królestwo Włoch
1861–1946

Camillo Cavour (1861)
Bettino Ricasoli (1861–1862)
Urbano Rattazzi (1862)
Luigi Carlo Farini (1862–1863)
Marco Minghetti (1863–1864)
Alfonso Ferrero La Marmora (1864–1866)
Bettino Ricasoli (1866–1867)
Urbano Rattazzi (1867–1867)
Luigi Federico Menabrea (1867–1869)
Giovanni Lanza (1869–1873)
Marco Minghetti (1873–1876)
Agostino Depretis (1876–1878)
Benedetto Cairoli (1878–1878)
Agostino Depretis (1878 14 lipca 1879)
Benedetto Cairoli (1879–1881)
Agostino Depretis (1881–1887)
Francesco Crispi (1887–1891)
Antonio Rudinì (1891–1892)
Giovanni Giolitti (1892–1893)
Francesco Crispi (1893–1896)
Antonio Rudinì (1896–1898)
Luigi Pelloux (1898–1900)
Giuseppe Saracco (1900–1901)
Giuseppe Zanardelli (1901–1903)
Giovanni Giolitti (1903–1905)
Tommaso Tittoni (1905–1905)
Alessandro Fortis (1905–1906)
Sidney Sonnino (1906)
Giovanni Giolitti (1906–1909)
Sidney Sonnino (1909–1910)
Luigi Luzzatti (1910–1911)
Giovanni Giolitti (1910–1911)
Antonio Salandra (1914–1916)
Paolo Boselli (1916–1917)
Vittorio Emanuele Orlando (1917–1919)
Francesco Saverio Nitti (1919–1920)
Giovanni Giolitti (1920–1921)
Ivanoe Bonomi (1921–1922)
Luigi Facta (1922)
Benito Mussolini (1922–1943)
Pietro Badoglio (1943–1944)
Ivanoe Bonomi (1944–1945)
Ferruccio Parri (1945)
Alcide De Gasperi (1945–1946)

Republika Włoska
od 1946

Alcide De Gasperi (1946–1953)
Giuseppe Pella (1953–1954)
Amintore Fanfani (1954)
Mario Scelba (1954–1955)
Antonio Segni (1955–1957)
Adone Zoli (1957–1958)
Amintore Fanfani (1958–1959)
Antonio Segni (1959–1960)
Fernando Tambroni (1960)
Amintore Fanfani (1962–1963)
Giovanni Leone (1963)
Aldo Moro (1963–1968)
Giovanni Leone (1968)
Mariano Rumor (1968–1970)
Emilio Colombo (1970–1972)
Giulio Andreotti (1972–1973)
Mariano Rumor (1973–1974)
Aldo Moro (1974–1976)
Giulio Andreotti (1976–1979)
Francesco Cossiga (1979–1980)
Arnaldo Forlani (1980–1981)
Giovanni Spadolini (1981–1982)
Amintore Fanfani (1982–1983)
Bettino Craxi (1983–1987)
Amintore Fanfani (1987)
Giovanni Goria (1987–1988)
Ciriaco De Mita (1988–1989)
Giulio Andreotti (1989–1992)
Giuliano Amato (1992–1993)
Carlo Azeglio Ciampi (1993–1994)
Silvio Berlusconi (1994–1995)
Lamberto Dini (1995–1996)
Romano Prodi (1996–1998)
Massimo D’Alema (1998–2000)
Giuliano Amato (2000–2001)
Silvio Berlusconi (2001–2006)
Romano Prodi (2008–2011)
Silvio Berlusconi (2008–2011)
Mario Monti (2011–2013)
Enrico Letta (2013–2014)
Matteo Renzi (2014–2016)
Paolo Gentiloni (2016–2018)
Giuseppe Conte (2018–2021)
Mario Draghi (2021–2022)
Giorgia Meloni (od 2022)

Przewodniczący Izby Deputowanych Włoch

Królestwo Włoch (1861–1945)	Urbano Rattazzi (1861–1862) Sebastiano Tecchio (1862–1863) Giovanni Battista Cassinis (1863–1865) Adriano Mari (1865–1867) Giovanni Lanza (1867–1868) Adriano Mari (1868–1969) Giovanni Lanza (1869) Giuseppe Biancheri (1870–1876) Francesco Crispi (1876–1877) Benedetto Cairoli (1978) Domenico Farini (1878–1880) Michele Coppino (1880) Domenico Farini (1880–1884) Michele Coppino (1884) Giuseppe Biancheri (1884–1892) Giuseppe Zanardelli (1892–1894) Giuseppe Biancheri (1894–1895) Tommaso Villa (1895–1897) Giuseppe Zanardelli (1897) Giuseppe Biancheri (1898) Giuseppe Zanardelli (1898–1899) Luigi Chinaglia (1899) Giuseppe Colombo (1899–1900) Niccolò Gallo (1900) Tommaso Villa (1900–1902) Giuseppe Biancheri (1902–1904) Giuseppe Marcora (1904–1906) Giuseppe Biancheri (1906–1907) Giuseppe Marcora (1907–1919) Vittorio Emanuele Orlando (1919–1920) Enrico De Nicola (1920–1924) Alfredo Rocco (1924–1925) Antonio Casertano (1925–1929) Giovanni Giuriati (1929–1934) Costanzo Ciano (1934–1939) Dino Grandi (1939–1944) Vittorio Emanuele Orlando (1944–1945) Carlo Sforza (1945–1946) Giuseppe Saragat (1946–1947) Umberto Terracini (1947–1948)
Republika Włoska (od 1948)	Giovanni Gronchi (1948–1955) Giovanni Leone (1955–1963) Brunetto Bucciarelli Ducci (1963–1968) Sandro Pertini (1968–1976) Pietro Ingrao (1976–1979) Nilde Iotti (1979–1992) Oscar Luigi Scalfaro (1992) Giorgio Napolitano (1992–1994) Irene Pivetti (1994–1996) Luciano Violante (1996–2001) Pier Ferdinando Casini (2001–2006) Fausto Bertinotti (2006–2008) Gianfranco Fini (2008–2013) Laura Boldrini (2013–2018) Roberto Fico (2018–2022) Lorenzo Fontana (od 2022)

Królestwo Włoch
(1861–1945)

Urbano Rattazzi (1861–1862)
Sebastiano Tecchio (1862–1863)
Giovanni Battista Cassinis (1863–1865)
Adriano Mari (1865–1867)
Giovanni Lanza (1867–1868)
Adriano Mari (1868–1969)
Giovanni Lanza (1869)
Giuseppe Biancheri (1870–1876)
Francesco Crispi (1876–1877)
Benedetto Cairoli (1978)
Domenico Farini (1878–1880)
Michele Coppino (1880)
Domenico Farini (1880–1884)
Michele Coppino (1884)
Giuseppe Biancheri (1884–1892)
Giuseppe Zanardelli (1892–1894)
Giuseppe Biancheri (1894–1895)
Tommaso Villa (1895–1897)
Giuseppe Zanardelli (1897)
Giuseppe Biancheri (1898)
Giuseppe Zanardelli (1898–1899)
Luigi Chinaglia (1899)
Giuseppe Colombo (1899–1900)
Niccolò Gallo (1900)
Tommaso Villa (1900–1902)
Giuseppe Biancheri (1902–1904)
Giuseppe Marcora (1904–1906)
Giuseppe Biancheri (1906–1907)
Giuseppe Marcora (1907–1919)
Vittorio Emanuele Orlando (1919–1920)
Enrico De Nicola (1920–1924)
Alfredo Rocco (1924–1925)
Antonio Casertano (1925–1929)
Giovanni Giuriati (1929–1934)
Costanzo Ciano (1934–1939)
Dino Grandi (1939–1944)
Vittorio Emanuele Orlando (1944–1945)
Carlo Sforza (1945–1946)
Giuseppe Saragat (1946–1947)
Umberto Terracini (1947–1948)

Republika Włoska
(od 1948)

Giovanni Gronchi (1948–1955)
Giovanni Leone (1955–1963)
Brunetto Bucciarelli Ducci (1963–1968)
Sandro Pertini (1968–1976)
Pietro Ingrao (1976–1979)
Nilde Iotti (1979–1992)
Oscar Luigi Scalfaro (1992)
Giorgio Napolitano (1992–1994)
Irene Pivetti (1994–1996)
Luciano Violante (1996–2001)
Pier Ferdinando Casini (2001–2006)
Fausto Bertinotti (2006–2008)
Gianfranco Fini (2008–2013)
Laura Boldrini (2013–2018)
Roberto Fico (2018–2022)
Lorenzo Fontana (od 2022)

W latach 1939–1944 izba działała pod nazwą Camera dei fasci e delle corporazioni, a w latach 1945–1946 pod nazwą Consulta nazionale. W latach 1946–1948 jednoizbowy parlament działał jako Assemblea Costituente.

Ministrowie spraw zagranicznych Włoch

Królestwo Włoch	Camillo Benso di Cavour (1861) Bettino Ricasoli (1861–1862) Urbano Rattazzi (1862) Giuseppe Pasolini (1862–1863) Emilio Visconti-Venosta (1863–1864) Alfonso Ferrero La Marmora (1864–1866) Emilio Visconti-Venosta (1866–1867) Pompeo Di Campello (1867–1867) Federico Luigi (1867–1869) Emilio Visconti-Venostaa (1869–1876) Luigi Amedeo Melegari (1876–1877) Agostino Depretis (1877–1878) Luigi Corti (1878) Benedetto Cairoli (1878) Agostino Depretis (1878–1879) Benedetto Cairoli (1879–1881) Pasquale Stanislao Mancini (1881–1885) Agostino Depretis (1885) Carlo Felice Nicolis (1885–1887) Agostino Depretis (1887–1887) Francesco Crispi (1887–1891) Antonio Starabba di Rudinì (1891–1892) Benedetto Brin (1892–1893) Barone Alberto de Blanc (1893–1896) Onorato Caetani (1896–1896) Emilio Visconti-Venosta (1896–1898) Raffaele Cappelli (1898) Felice Napoleone Canevaro (1898–1899) Emilio Visconti-Venosta (1899–1901) Giulio Prinetti (1901–1903) Enrico Morin (1903) Tommaso Tittoni (1903–1905) Antonino Paternò-Castello (1905–1906) Francesco Guicciardini (1906) Tommaso Tittoni (1906–1909) Francesco Guicciardini (1909–1910) Antonino Paternò-Castello (1910–1914) Sidney Sonnino (1914–1919) Tommaso Tittoni (1919) Vittorio Scialoja (1919–1920) Carlo Sforza (1920–1921) Pietro Tommasi della Torretta (1921–1922) Carlo Schanzer (1922) Benito Mussolini (1922–1929) Dino Grandi (1929–1932) Benito Mussolini (1932–1936) Galeazzo Ciano (1936–1943) Benito Mussolini (1943) Raffaele Guariglia (1943–1944) Pietro Badoglio (1944) Ivanoe Bonomi (1944) Alcide De Gasperi (1944–1946)
Republika Włoska	Alcide De Gasperi (1946) Pietro Nenni (1946–1947) Carlo Sforza (1947–1951) Alcide De Gasperi (1951–1953) Giuseppe Pella (1953–1954) Attilio Piccioni (1954) Gaetano Martino (1954–1958) Amintore Fanfani (1958–1959) Giuseppe Pella (1959–1960) Antonio Segni (1960–1962) Attilio Piccioni (1962–1963) Giuseppe Saragat (1963–1964) Amintore Fanfani (1965, 1966–1968) Giuseppe Medici (1968–1968) Pietro Nenni (1968–1969) Aldo Moro (1969–1972) Giuseppe Medici (1972–1973) Aldo Moro (1973–1974) Mariano Rumor (1974–1976) Arnaldo Forlani (1976–1979) Franco Maria Malfatti (1979–1980) Attilio Ruffini (1980) Emilio Colombo (1980–1983) Giulio Andreotti (1983–1989) Gianni De Michelis (1989–1992) Vincenzo Scotti (1992) Emilio Colombo (1992–1993) Beniamino Andreatta (1993–1994) Antonio Martino (1994–1995) Susanna Agnelli (1995–1996) Lamberto Dini (1996–2001) Giuliano Amato (2001) Renato Ruggiero (2001–2002) Franco Frattini (2002–2004) Gianfranco Fini (2004–2006) Massimo D’Alema (2006–2008) Franco Frattini (2008–2011) Giulio Terzi di Sant’Agata (2011–2013) Emma Bonino (2013–2014) Federica Mogherini (2014) Paolo Gentiloni (2014–2016) Angelino Alfano (2016–2018) Enzo Moavero Milanesi (2018–2019) Luigi Di Maio (2019–2022) Antonio Tajani (od 2022)

Królestwo Włoch