Dino Grandi

Dino Grandi
Ilustracja
1925
Data i miejsce urodzenia

4 czerwca 1895
Mordano, Królestwo Włoch

Data i miejsce śmierci

21 maja 1988
Bolonia, Włochy

Minister Spraw Zagranicznych Królestwa Włoch
Okres

od 12 września 1929
do 20 lipca 1932

Poprzednik

Benito Mussolini

Następca

Benito Mussolini

Odznaczenia
Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Królestwo Włoch) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Korony Włoch Krzyż Zasługi Wojennej (Królestwo Włoch) Medal Pamiątkowy Wojny Włosko-Austriackiej 1915-1918 za 4-letnią kampanię (Królestwo Włoch) Srebrny Medal za Męstwo Wojskowe (Włochy, 1833–1946) Brązowy Medal za Męstwo Wojskowe (Włochy, 1833–1946) Medal Zwycięstwa (Królestwo Włoch) Medal Pamiątkowy Zjednoczenia Włoch (Królestwo Włoch) Krzyż Wielki Orderu Piusa IX Kawaler/Dama Wielkiego Krzyża Łaski Magistralnej – Zakon Maltański (SMOM) Order Orła Białego (1921–1990)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Dino Grandi (ur. 4 czerwca 1895 w Mordano, zm. 21 maja 1988 w Bolonii) – włoski polityk i dyplomata, hrabia Mordano. Ukończył prawo w Mediolanie. Bliski współpracownik Benita Mussoliniego, minister spraw zagranicznych, a następnie ambasador Włoch w Wielkiej Brytanii.

Życiorys

Od 1919 roku działał w ruchu faszystowskim. Dwa lata później dostał się do parlamentu. Był jedną z głównych postaci w Narodowej Partii Faszystowskiej. W 1925 roku został podsekretarzem stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Między 1929 a 1932 rokiem był ministrem spraw zagranicznych. Następnie do 1939 roku pełnił funkcję ambasadora w Wielkiej Brytanii. W tym czasie coraz krytyczniej oceniał zbliżenie Włoch z III Rzeszą. Od 1939 do 1943 roku był ministrem sprawiedliwości i stał na czele Izby Deputowanych[1].

Zwłaszcza w czasie drugiej fazy II wojny światowej należał do umiarkowanej frakcji Narodowej Partii Faszystowskiej. Jako przewodniczący Wielkiej Rady Faszystowskiej doprowadził 25 lipca 1943 roku do głosowania, po którym Mussolini stracił władzę i po zdymisjonowaniu z funkcji premiera przez króla Wiktora Emanuela III został aresztowany.

W sierpniu 1943 Grandi wyjechał do neutralnej Hiszpanii rządzonej przez Francisca Franco dla nawiązania kontaktu z aliantami. 8 września 1943 roku rząd marszałka Pietra Badoglio podpisał zawieszenie broni z Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi, wycofując Włochy z wojny. Po interwencji militarnej III Rzeszy we Włoszech i przywróceniu przez Niemców do władzy Mussoliniego jako szefa marionetkowej Włoskiej Republiki Socjalnej, Grandi został w styczniu 1944 roku w procesie pokazowym w Weronie, na którym sądzono przeciwników Mussoliniego, skazany zaocznie na śmierć. Z Hiszpanii udał się do Portugalii, gdzie mieszkał w latach 1943-1948. Później wyemigrował do Argentyny, a następnie zamieszkał w São Paulo w Brazylii, wreszcie na początku lat 60. XX wieku powrócił do Włoch, gdzie zmarł.

W 1930 gościł w Polsce, gdzie został odznaczony Orderem Orła Białego[2].

Galeria

Przypisy

  1. S. Żerko, Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań 2013, s. 153.
  2. Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 302.

Bibliografia

  • Glenn Fowler, Count Dino Grandi, 92, Early Ally of Mussolini, The New York Times May 24, 1988
  • Dino Grandi dies at 92 UPI May 23, 1988
  • p
  • d
  • e
Królestwo Włoch
(1861–1945)
  • Urbano Rattazzi (1861–1862)
  • Sebastiano Tecchio (1862–1863)
  • Giovanni Battista Cassinis (1863–1865)
  • Adriano Mari (1865–1867)
  • Giovanni Lanza (1867–1868)
  • Adriano Mari (1868–1969)
  • Giovanni Lanza (1869)
  • Giuseppe Biancheri (1870–1876)
  • Francesco Crispi (1876–1877)
  • Benedetto Cairoli (1978)
  • Domenico Farini (1878–1880)
  • Michele Coppino (1880)
  • Domenico Farini (1880–1884)
  • Michele Coppino (1884)
  • Giuseppe Biancheri (1884–1892)
  • Giuseppe Zanardelli (1892–1894)
  • Giuseppe Biancheri (1894–1895)
  • Tommaso Villa (1895–1897)
  • Giuseppe Zanardelli (1897)
  • Giuseppe Biancheri (1898)
  • Giuseppe Zanardelli (1898–1899)
  • Luigi Chinaglia (1899)
  • Giuseppe Colombo (1899–1900)
  • Niccolò Gallo (1900)
  • Tommaso Villa (1900–1902)
  • Giuseppe Biancheri (1902–1904)
  • Giuseppe Marcora (1904–1906)
  • Giuseppe Biancheri (1906–1907)
  • Giuseppe Marcora (1907–1919)
  • Vittorio Emanuele Orlando (1919–1920)
  • Enrico De Nicola (1920–1924)
  • Alfredo Rocco (1924–1925)
  • Antonio Casertano (1925–1929)
  • Giovanni Giuriati (1929–1934)
  • Costanzo Ciano (1934–1939)
  • Dino Grandi (1939–1944)
  • Vittorio Emanuele Orlando (1944–1945)
  • Carlo Sforza (1945–1946)
  • Giuseppe Saragat (1946–1947)
  • Umberto Terracini (1947–1948)
Republika Włoska
(od 1948)
  • W latach 1939–1944 izba działała pod nazwą Camera dei fasci e delle corporazioni, a w latach 1945–1946 pod nazwą Consulta nazionale. W latach 1946–1948 jednoizbowy parlament działał jako Assemblea Costituente.
  • p
  • d
  • e
Rząd Benito Mussoliniego (1922–1943)
W dniu powstania
  • Benito Mussolini(a) (PNF)
  • Gabriello Carnazza (PDSI/PNF)
  • Vincenzo Tangorra (PPI)
  • Stefano Cavazzoni (PPI)
  • Giuseppe De Capitani d'Arzago (PLI)
  • Teofilo Rossi (PLI)
  • Aldo Oviglio (PNF)
  • Armando Diaz (bezp.)
  • Paolo Thaon di Revel (bezp.)
  • Giovanni Gentile (bezp.)
  • Luigi Federzoni (ANI/PNF)
  • Alberto De Stefani (PNF)
  • Giovanni Antonio Colonna di Cesarò (PDSI)
  • Giovanni Giurati (PNF)
Późniejsi członkowie rządu
  • Dino Grandi (PNF)
  • Galeazzo Ciano (PNF)
  • Gino Sarrocchi (PNF)
  • Giovanni Giurati (PNF)
  • Michele Bianchi (PNF)
  • Araldo di Crollalanza (PNF)
  • Luigi Razza (PNF)
  • Giuseppe Cobolli Gigli (PNF)
  • Adelchi Serena (PNF)
  • Giuseppe Gorla (PNF)
  • Zenone Benini (PNF)
  • Alfredo Rocco (PNF)
  • Antonino Di Giorgio (PNF)
  • Pietro Gazzera (PNF)
  • Giuseppe Sirianni (PNF)
  • Alessandro Casati (PNF)
  • Pietro Fedele (PNF)
  • Giuseppe Belluzzo (PNF)
  • Pietro Lanza di Scalea (PNF)
  • Emilio De Bono (PNF)
  • Alessandro Lessona (PNF)
  • Giuseppe Volpi (PNF)
  • Antonio Mosconi (PNF)
  • Guido Jung (PNF)
  • Paolo Thaon di Revel (PNF)
  • Costanzo Ciano (PNF)
  • Orso Mario Corbino (PLI)
  • Cesare Nava (PNF)
  • Alessandro Martelli (PNF)
  • Costanzo Ciano (PNF)
  • Umberto Puppini (PNF)
  • Antonio Stefano Benni (PNF)
  • Giovanni Host-Venturi (PNF)
  • Vittorio Cini (PNF)
  • Giuseppe Peverelli (PNF)
  • Italo Balbo (PNF)
  • Giuseppe Bottai (PNF)
  • Ferruccio Lantini (PNF)
  • Renato Ricci (PNF)
  • Carlo Tiengo (PNF)
  • Tullio Cianetti (PNF)
  • Giacomo Acerbo (PNF)
  • Edmondo Rossoni (PNF)
  • Giuseppe Tassinari (PNF)
  • Carlo Pareschi (PNF)
  • Balbino Giuliano (PNF)
  • Francesco Ercole (PNF)
  • Cesare Maria De Vecchi (PNF)
  • Carlo Alberto Biggini (PNF)
  • Pietro De Francisci (PNF)
  • Arrigo Solmi (PNF)
  • Dino Grandi (PNF)
  • Alfredo De Marsico (PNF)
  • Dino Alfieri (PNF)
  • Alessandro Lessona (PNF)
  • Attilio Teruzzi (PNF)
  • Alessandro Pavolini (PNF)
  • Gaetano Polverelli (PNF)
  • Achille Starace (PNF)
  • Ettore Muti (PNF)
  • Aldo Vidussoni (PNF)
  • Carlo Scorza (PNF)
  • Felice Guarnieri (PNF)
  • Raffaello Riccardi (PNF)
  • Oreste Bonomi (PNF)
  • Carlo Favagrossa (PNF)
  • Costanzo Ciano (PNF)
  • Giovanni Giurati (PNF)

  • (a) Jako premier w latach 1922-1929, 1922-1924, 1925-1929, 1926-1943, 1932-1936, 1933-1943 i 1943
    pełnił jednocześnie urzędy ministra spraw zagranicznych, ministra wojny oraz ministra spraw wewnętrznych
  • p
  • d
  • e
Królestwo Włoch
Republika Włoska
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000118810405
  • VIAF: 108629644
  • LCCN: n84113751
  • GND: 119212188
  • LIBRIS: xv8cj5mg4dh6xf4
  • BnF: 12434618f
  • SUDOC: 033484589
  • SBN: CFIV000208
  • NTA: 073196215
  • Open Library: OL1036576A
  • PLWABN: 9810543226305606
  • NUKAT: n2012153213
  • J9U: 987007278403705171
  • CONOR: 204758627
  • WorldCat: lccn-n84113751
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3907525
  • Britannica: biography/Dino-Grandi-conte-di-Mordano
  • Treccani: dino-grandi
  • Universalis: dino-grandi
  • NE.se: dino-grandi
  • SNL: Dino_Grandi
  • VLE: dino-grandi
  • Catalana: 0030849
  • DSDE: Dino_Grandi
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 23098